راز سقوط طلا جهانیسکه و فلزات گرانبها 

احیای اقتصاد ایالات متحده و تقویت دلار آمریکا، چندی است که تبدیل به بزرگ‌ترین عوامل برای کاهش قیمت‌های جهانی طلا شد‌‌ه‌اند. این دو عامل حتی در روزهایی که بحران‌های ژئوپلیتیک داغ‌تر از این بودند نیز توان بسیاری در کاهش قیمت‌های فلز زرد داشتند؛ چه برسد به حالا که نقاط داغ سیاسی در جهان یا کمی آرام گرفته‌اند یا به دلیل تکراری شدن و عادت بازار، واکنشی را برنمی‌انگیزند. ارزش دلار در برابر سایر ارزها نیز در روزهای اخیر افزایش زیادی یافته و در بهترین وضعیت 14 ماه گذشته قرار دارد. جالب‌تر اینکه دلار با ثبت نهمین هفته پیاپی رشد، طولانی‌ترین دوره تقویت خود از سال 1997 به بعد را ثبت کرده است. در مقابل، بهای اونس طلا در سه هفته کاری گذشته به ترتیب 24، 19 و 41 دلار افت کرده که به معنای سقوط 84 دلاری در تنها 15 روز کاری است. به گفته کارشناسان بازارهای جهانی، ادامه احیای اقتصاد آمریکا و اوضاع خوب دلار باعث تداوم پیش‌بینی‌های مبنی بر کاهش کوتاه‌مدت قیمت طلا شده است. «دنیای اقتصاد» در روزهای اخیر با توجه به این تحلیل‌ها، پیش‌بینی کرده بود که قیمت سکه در شروع این هفته کاهش پیدا کند، موضوعی که دیروز با افت 1/2 درصدی بهای سکه تحقق یافت. «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های جداگانه‌ای اوضاع کنونی بازار طلا را مورد بررسی قرار داده است.

طلا در هفته کاری گذشته با افت قابل‌توجه قیمت‌ها روبه‌رو شد تا هر اونس این فلز زرد با 3 درصد افت هفتگی به کانال 1220 دلاری وارد شود.

اونس فلز زرد که هفته را با بهای 1269 دلار آغاز کرده بود، در نهایت روی قیمت 1228 دلار ایستاد. این یعنی اونس طلا در 30 روز منتهی به جمعه 21 شهریور، 83 دلار سقوط کرده و 6/39 درصد از ارزش خود را از دست داده است. مرور روند بازار در هفته کاری گذشته به درک عوامل سقوط کمک می‌کند. قیمت طلا در نخستین روز کاری هفته با سقوط آزاد به 1255 دلار برای هر اونس کاهش یافت. دوشنبه‌روز ثبت پایین‌ترین قیمت در سه ماه پیش از آن بود. بازار در این روز تحت فشار فروش فنی و همچنین ادامه تقویت دلار آمریکا عمل کرد. شاخص دلار در این روز به بالاترین سطح در 13 ماه گذشته رسید. دوشنبه هیچ داده اقتصادی عمده‌ای از ایالات‌متحده منتشر نشد که این امر باعث توجه بیشتر معامله‌گران بازار فلزات گرانبها به تحلیل‌های فنی و همچنین بازارهای دیگر شد. بهای نفت خام دوشنبه به کمترین میزان در 7 ماه پیش از آن رسید تا این عامل خارجی هم اثری منفی بر قیمت طلا داشته باشد. البته در هفته گذشته ارزش دلار علاوه بر ادامه احیای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان از کاهش ارزش پوند استرلینگ هم نفع برد. پوند در واکنش به احتمال جدایی اسکاتلند از بریتانیا با افت روبه‌رو شده است.

اما سه‌شنبه‌روز ثبات بود. مهم‌ترین علت این سطح قیمتی ادامه تقویت دلار و تصحیح نمودارهای فنی بود. پایین‌ترین قیمت ثبت شده در روز سه‌شنبه 1249 دلار بود، اما اونس فلز زرد در بیشتر ساعات کار بازار در همان کانال 1250 دلاری نوسان داشت. با پایین آمدن قیمت‌ها در بازار طلا، بخشی از معامله‌گران به «پوشش کوتاه‌مدت» روی آوردند و این امر از ساعت 12 ظهر سه‌شنبه به وقت نیویورک باعث بالا رفتن قیمت‌ها شد، اما این رفتار آنقدر گسترده نبود که خیز قابل‌توجه قیمت را باعث شود. فشار فروش فنی در این روز نیز مانند دوشنبه قابل‌توجه بود. دوشنبه شاخص دلار آمریکا به بالاترین میزان در 14 ماه گذشته رسید.

چهارشنبه‌روز تاثیر گرفتن بهای طلا از عوامل خارجی کاهشی بود تا قیمت بسته شدن بازار برای هر اونس طلا 1249 دلار شود. طلا که در روزهای قبلی هفته کاری پایین‌ترین قیمت‌ها در سه ماه پیش از آن را ثبت کرده بود، چهارشنبه نیز پایین‌ترین قیمت‌ها در سه ماه پیش از آن روز را ثبت کرد. در این روز حتی پوشش کوتاه‌مدت ناشی از افت قیمت‌ها هم نتوانست از فشار فروش فلز زرد بکاهد اما عوامل خارجی کلیدی هم در این روز در جهت کاهش قیمت این فلز گرانبها عمل کردند. مهم‌ترین این عوامل ادامه تقویت دلار آمریکا و ادامه کاهش قیمت نفت خام بود. شاخص دلار در این روز بالاترین سطح در 14 ماه پیش از آن را رقم زد و نفت خام «نایمکس» هم به کمترین قیمت در 7 ماه پیش از آن رسید.

پنج‌شنبه‌، روز سقوط دوباره قیمت طلا و ثبت قیمت 1240 دلار برای هر اونس این فلز گرانبها بود. فروش فنی مهم‌ترین علت سقوط قیمت‌ها در این روز اعلام شد. تحلیل‌های فنی که بر اساس نمودارهای هفته‌های گذشته انجام می‌شود باعث شد فروشندگان عامل غالب بازار باشند. همزمان نبود عوامل یا اخبار بنیادین هم به این تحلیل‌های فنی کمک کرد. انتظار برای کاهش بیشتر قیمت‌ها باعث کاهش بیشتر معاملات شد. روز پنج‌شنبه قیمت نفت خام برنت به کمترین سطح در 16 ماه گذشته رسید. دلار نیز در این روز روی بالاترین سطح در 14 ماه پیش از آن ماند. پنج‌شنبه آمار میزان مطالبات بیمه بیکاری در آمریکا هم منتشر شد که بدتر از انتظارها بود، اما اثر پایداری بر بازار طلا نداشت تا کمترین قیمت‌ها در بیشتر از 7 ماه دست نخورده بماند. روز جمعه در ادامه روند کاهشی هفته و قوی ماندن دلار فشار روی فلز زرد پابرجا ماند تا طلا وارد کانال 1220 دلاری شود. پایین‌ترین قیمت ثبت شده در این روز 1226 دلار بود، اما اونس طلا در نهایت روی قیمت 1228 دلار ایستاد. آمارهای مربوط به وضعیت خرده‌فروشی در آمریکا روز جمعه اعلام شد. بر اساس داده‌های این گزارش، خرده‌فروشی در ماه آگوست 0/6 درصد رشد داشته که خبر خوبی برای رونق در اقتصاد آمریکا است. دلار در هفته‌های گذشته بهترین عملکرد در 17سال گذشته را ثبت کرده است. به این ترتیب طلا در هفته کاری گذشته 41 دلار سقوط کرد و سقوط 19 و 24 دلاری هفته‌های قبلی را کامل کرد. این روند باعث شده پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت همچنان کاهشی بمانند.

چنان‌که می‌بینیم، آشکار است که مهم‌ترین عامل کاهش قیمت فلز گرانبهای طلا ادامه احیای اقتصاد آمریکا است. همین روند احیا است که باعث شده دلار 9 هفته رشد مداوم را که طولانی‌ترین دوره رشد از سال 1997 میلادی است به ثبت برساند. حالا با توجه به این روند سقوط و پیش‌بینی‌های کاهشی، بازار طلا در انتظار نشست کمیته بازار آزاد فدرال رزرو است که نتایج آن می‌تواند روی شاخص دلار تاثیرگذار باشد. دلار حتی در برابر اینکه خود از پناهگاه‌های ارزی است به بالاترین ارزش در 6 سال گذشته رسیده است.

اما تحلیلگران Commonwealth Bank می‌گویند که نشست آتی فدرال رزرو آمریکا می‌تواند روند نزولی قیمت طلا را تشدید کند. «لاچلان شاو» تحلیلگر ارشد این بانک می‌گوید: «اگر فدرال رزرو آمریکا درخصوص چشم‌انداز افزایش نرخ بهره نرمش بیشتری نشان دهد، قیمت طلا قطعا با کاهش بیشتری روبه‌رو خواهد شد. از ابتدای امسال تاکنون قیمت طلا با نوسانات زیادی روبه‌رو شده که علت اصلی آن کاهش یا تشدید تنش‌های سیاسی بین‌المللی بوده، اما داده‌های اقتصادی ایالات‌متحده هم مانند همیشه مهم هستند.» ولی آیا با توجه به ادامه احیای اقتصادی آمریکا و تقویت دلار که مهم‌ترین عوامل فشار روی قیمت طلا هستند، هیچ عاملی وجود دارد که امید را به فلز زرد بازگرداند؟ برخی تحلیلگران بر این باورند که به‌رغم کاهش قابل‌توجه قیمت فلز زرد، همچنان عواملی نیز وجود دارند که بالقوه توان بالا بردن قیمت فلزات گرانبها را دارند. مهم‌ترین این عوامل احتمال تشدید بحران در نقاط داغ ژئوپلیتیک است.

حالا با توجه به سقوط بیشتر از 80 دلاری اونس فلز زرد تنها در 30 روز برخی کارشناسان بر این باورند که هم اکنون زمان خوبی برای وارد کردن سرمایه به بازارهای جهانی طلا است. این گفته‌ها حتی بدون توجه به افت اخیر و با توجه به داده‌های تاریخی بیان شده است. برخی تحلیلگران اقتصادی اعلام می‌کنند که تجربه 20 سال گذشته نشان می‌دهد که ماه سپتامبر بهترین فرصت برای خرید طلا و سرمایه‌گذاری در این بازار است و سود خوبی را عاید سرمایه‌گذاران می‌کند. بررسی نمودارهای اقتصادی در 20 سال گذشته نشان می‌دهد که طلا همواره در ماه سپتامبر درخشیده است و افزایش قیمت این فلز زرد سود خوبی را به جیب سرمایه‌گذاران بین‌المللی سرازیر کرده است. بعضی تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که سپتامبر آغاز روند صعودی تقاضا و خرید طلا در بازار هند است و این مساله می‌تواند تاثیر زیادی بر افزایش قیمت جهانی این فلز زرد داشته باشد. در ماه سپتامبر مقادیر زیادی طلا و جواهرات در بازار هند خریداری می‌شود و آغاز فصل جشن‌های سراسری در این کشور تاثیر زیادی بر رشد فزاینده تقاضای طلا و جواهرات خواهد داشت. هند دومین بازار بزرگ طلای جهان پس از چین به شمار می‌رود. سیاست‌های محدود‌کننده دولت هند در زمینه واردات طلا موجب افزایش قاچاق طلا به این کشور شده است. دولت هند تعرفه واردات طلا را از 2درصد به بیش از 10 درصد افزایش داده است، اما مساله دیگری که باید مورد توجه قرار داد این است که در ماه‌های اخیر حتی اخبار اقتصادی از چین هم که بزرگ‌ترین واردکننده کالاهای خام در جهان است، نتوانسته بر فشار احیای اقتصاد آمریکا غلبه پیدا کند.

روزنامه دنیای اقتصاد