نوسانات بازار ارز و شایعاتی مبنی بر هدایت اسکناس‌های نو از بانک‌ها به بازار آزاد، بهانه‌ای شد تا در آخرین روزهای سال ۹۳ به مرکز مبادلات پول تهران، یعنی چهارراه استانبول رفته و در گرمای تب‌دار روزهای پایانی اسفندماه، به بررسی این شایعات بپردازیم.
بعد از اعلام شعب منتخب توزیع کننده اسکناس‌های نو، توسط بانک مرکزی، گزارش‌هایی مبنی بر نفوذ خارج از عرف این اسکناس‌ها در بازار آزاد استانبول به دست رسید؛ به منظور بررسی صحت و سقم این مسئله در خیابان فرودسی رفته و در قالب مشتری با معامله کنندگان اسکناس به گفت‌وگو پرداختیم.
اکثر قریب به اتفاق فروشندگان اسکناس نو اذعان داشتند که با برخی از کارمندان بانک‌ها ارتباط داشته و اسکناس‌های نو را از آنان دریافت می‌کنند. زمانی که علت این کار را جویا شدیم، عنوان کردند که بانک مرکزی، صرفا به هر نفر دو بسته اسکناس نو می‌دهد، به همین خاطر آنها برای تهیه بسته‌های بیشتر به صورت غیرقانونی این ارتباط را با برخی از کارمندان بانک برقرار کرده و اسکناس‌های نو را از آنان دریافت می‌کنند.
با رجوع به یکی از بانک‌های آن حوالی، صحت و سقم این مسئله را از رئیس بانک جویا شدیم که وی با رد هرگونه همکاری کارمندان بانک، منکر وجود این ارتباط شد.
اما مسئله دیگری که سبب شد تا گذرمان به خیابان فردوسی و منوچهری بیافتد، نوسانات سوال برانگیز این روزهای بازار ارز بود. طی روزهای گذشته، بازار شاهد افت شدید نرخ دلار و ارز بود، به طوری که تفاوت قیمت یک روز با فردای آن رقمی در حدود ۴۰ تا ۵۰تومان بود.
این کاهش قیمت تا روز یکشنبه ادامه داشت، اما مجددا دلار با افزایش ۹۰ تومانی قیمت، با ۳۲۷۷ تومان در روز دوشنبه به فروش رسید و از این زمان به بعد، شاهد روند صعودی قیمت‌ها بودیم. این روند در روز دوشنبه نیز به اوج خود رسید و قیمت دلار با افزایش ۳۸ تومانی در بعد از ظهر روز دوشنبه، به نرخ ۳۳۲۵ تومان صعود کرد، اما این هیجان هم دیری نپایید که فرو نشست و نرخ دلار در پایان معاملات آن روز به قیمت ۳۲۸۵ تومان معامله شد.
روند هیجانی صعود نرخ دلار نیز در صبح روز سه‌شنبه با قیمت ۳۳۰۰ تومان آغاز و در ظهر دیروز با افزایشی ۱۰۰ تومانی، به قیمت ۳۴۰۰ تومان معامله شد. همین روند تا پایان روز با افت و خیزهای فراوان روبرو بوده و در رقم ۳۳۵۰ ثابت ماند و به کار خود پایان داد.
گفتنی است که بازار ارز کار خود را از صبح امروز با رقم ۳۳۸۰ تومان آغاز کرد.
تمام حساسیت‌های سوال برانگیز این نوسانات به دلیل روند کاهشی قیمت‌ها در روزهای پایانی سال بود، چرا که به سیاق روزهای آخر اسفند ماه در سال‌های گذشته، به دلیل نزدیک شدن به نوروز و آغاز سفرهای نوروزی و افزایش تقاضا در بازار، قیمت‌ها باید روند صعودی پیدا می‌کرد، اما امسال اینگونه نبوده و شاهد کاهش قیمت‌ها برخلاف رویه همیشگی بودیم!
ابوذر ندیمی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس چند عامل را برای این روند کاهشی ذکر کرده بود. وی علل این کاهش قیمت نرخ دلار در روزهای اخیر را مذاکرات هسته‌ای، از بین رفتن خاصیت کالایی ارز به دلیل بروز تنگناهایی در این بازار و دستگیری برخی از مفسدین اقتصادی عنوان کرده بود.
اما وی بیشتر بر این باور بود که بیشترین عوامل تاثیر‌گذار بر بازار ارز مذاکرات هسته‌ای و برخوردهای قضایی با مفسدین بود.
ندیمی در بیان علت این دستگیری‌ها عنوان کرده بود که برخی افراد در گذشته از ظرفیت‌های ارزی برای رانت‌جویی بهره می‌برده و از ظرفیت سودآوری بازار ارز و خارج از مسیر عملیات حق‌العمل کاری، مرتکب اعمال دیگری می‌شدند، که این مسئله باعث بروز آشفتگی‌هایی در بازار شده بود، که برخورد دستگاه قضا با این افراد باعث افت بازار ارز در شرایط فعلی شده است.
اما از سوی دیگر صرافان و فروشندگان رسمی ارز، دلایل دیگری را در خصوص علل نوسانات اخیر این بازار عنوان می‌کنند.
یکی از صرافان خیابان فردوسی که از روند نزولی قیمت دلار در روزهای گذشته ابراز تمایل می‌کرد، با رد تاثیرگذاری دستگیری مفسدان اقتصادی در سیر نزولی بازار، معتقد است که افت قیمت دلار در بازار مورد وثوق خریداران و فروشندگان بوده و در آن مدت همه به این مسئله واکنش مثبت نشان و آن را پذیرفته بودند.
وی با تحلیل فضای مطلوب و آرام جامعه به مذاکرات اشاره می‌کند و می‌گوید چون در مذاکرات نشانه منفی وجود نداشت، سبب شده بود که آرامش به جامعه تزریق شده و روال عادی بر فضا حاکم شود.
او با ابراز تعجب از آغاز روند صعودی نرخ ارز و دلار در روز دوشنبه می‌گوید که از دو روز گذشته متوجه شدیم که در حوالی ظهر به بعد، افرادی وارد بازار شده و در عرضه دلار دست بردند، به‌گونه‌ای که این مسئله سبب شد تا نرخ دلار مجددا با افزایش شدید روبرو شود و در عرض این چند روز، تمام راه رفته خود را برگردد.
این مسئله باعث شد که برای یافتن سرمنشاء این اختلالات به چندین صرافی رفته و از آنان، علت را جویا شویم؛ بسیاری از صراف‌ها به انجام گفت‌وگو در این‌باره تمایل نداشته و صرفا به ذکر نام یک تاجر سر‌شناس در دست داشتن در این اختلالات بسنده می‌کردند.
یکی از این صراف‌ها که حاضر به گفت‌وگو شد، می‌گوید که در چند روز اخیر شنیده شده یکی از افرادی که در زمان قرار داشتن قیمت دلار، در مقطع نرخ ۲۸۵۰ تومانی، اقدام به خرید گسترده کرده است، از چند روز گذشته با تزریق دلارهای خود در بازار، باعث کاهش قیمت‌ها در بازار شده، اما مجددا با خرید گسترده دلار سبب شده تا قیمت‌ها افزایش یابد.
او با ابراز نگرانی از وضعیت فعلی بازار می‌گوید که امیدواریم بانک مرکزی بتواند این نوسانات را کنترل کرده و یا این افراد را از بازار پس بزند.
وی در پایان عنوان می‌کند که بالا رفتن نرخ دلار هیچ‌گاه هدف هیچ‌کدام از صراف‌ها و فروشنده‌های مستقل در بازار نبوده است و آنها بیشتر به کاهش قیمت‌ها تمایل دارند.
همه صراف‌ها و خریداران متفق‌القول معتقدند که بانک مرکزی می‌تواند با ورود به بازار به روند کاهشی قیمت‌ها کمک کند، آنها می‌گویند که بانک مرکزی باید این کار را انجام دهد تا فضای مثبتی که در بازار حاکم شده بود، مجددا به بازار برگردد تا همگان از این مسئله منتفع شوند.
خبرگزاری کار ایران