به نقل از رویترز، قدرت‌های جهانی در تلاش‌اند تا به چهارچوب توافقی با ایران دست یابند که حساسترین بخش های برنامه هسته‌ای تهران را محدود خواهد کرد و در عوض تحریم‌های بین المللی علیه این کشور را کاهش خواهد داد. تحریمها، از سال 2012 به این طرف، صادرات نفت ایران را نصف کرده و به حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش داده و به اقتصاد این کشور لطمه زده است.
در طی دهه‌های گذشته، مجموعه پیچیده‌ای از محدودیت ها بر ایران تحمیل شده که شروع آن با اقدامات اولیه در سال 1979 و پس از تسخیر لانه جاسوسی در تهران بوده است. تحریم‌های مهم مرتبط با نفت توسط آمریکا و اتحادیه اروپا و در زمینه هسته ای بر ایران تحمیل شده است.
کنگره آمریکا و بازوی اجرایی اتحادیه اروپا با استفاده از تحریم های چندلایه بخش نفت ایران را هدف قرار داده اند، به نحوی که برداشته شدن این تحریم ها حتی پس از دستیابی به توافق زمان بر خواهد بود.
در اینجا تحریم های کلیدی مرتبط با بخش انرژی ایران را بر می شماریم.
تحریم‌های آمریکا
شهروندان آمریکایی از تجارت مستقیم یا غیرمستقیم با بخش نفت ایران، دولت ایران افراد مرتبط با بخش نفت یا هرگونه تامین مالی آن ممنوع هستند. شرکت‌های آمریکایی نیز از سرمایه‌گذاری در بخش نفت ایران و صنایع گازی یا تجارت با آنها منع شده‌اند.
تحریم‌های آمریکا همچنین می تواند موسسات مالی‌ای را که تراکنش هایی با شرکت ملی نفت ایران و شرکت تابعه آن، نفتیران دارد، هدف قرار دهند.
شرکت‌ها یا اشخاصی که ناقض تحریم ها تشخیص داده شوند، با جریمه‌های سنگین، بلوکه شدن دارایی‌ها، ریسک محروم شدن از سیستم بانکی دلاری یا حتی قرار گرفتن در لیست سیاه مواجه می‌شوند.
تحریم‌های اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا نیز تحریم هایی را به اجرا گذاشته که تجارت با بخش نفت ایران را ممنوع می‌سازد. این تحریمها شامل هرگونه داد و ستد با کل بخش انرژی ایران یا نهادهای دولتی مربوط به بخش انرژی است.
تحریم‌های اتحادیه اروپا همچنین شامل ممنوعیت شرکت‌ها و شهروندان اروپایی از واردات، خرید یا نقل و انتقال گاز ایران، کمک به ساخت تانکرهای نفتی و ارائه کشتی‌های مورد استفاده در حمل و نقل یا ذخیره نفت یا محصولات پتروشیمی می‌شود.
تحریم های کشتیرانی و بیمه ای
بخش نفت ایران با موانع گسترده ای برای حمل نفت و همچنین بیمه محموله‌های نفتی مواجه است. تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا بخش کشتیرانی ایران از جمله شرکت ملی نفتکش ایران را در فهرست سیاه قرار داده است، یعنی شرکت‌های آمریکایی و اروپایی از تجارت با آن منع شده‌اند. شرکت ملی نفتکش ایران اصلی‌ترین شرکت حمل‌کننده نفت ایران است. شرکت تایدواتر خاورمیانه، اصلی ترین شرکت اداره کننده بنادر ایران نیز تحریم شده و این نقل و انتقال نفت از پایانه‌های صادراتی را پیچیده ساخته است.
ایران همچنین از دریافت خدمات شرکت های بین المللی طبقه بندی کشتی ها که ایمنی و استانداردهای زیست محیطی کشتی ها را تایید می‌کند، محروم است. اخذ چنین تاییدیه‌هایی برای بیمه و دسترسی کشتی ها به بنادر ضروری است.
برنامه اقدام مشترک
بر اساس توافق اولیه به دست آمده بین ایران و قدرت‌های جهانی در نوامبر 2013، آمریکا و اتحادیه اروپا برخی از تحریم ها علیه ایران را کاهش دادهاند و به این کشور اجازه دادهاند تا به برخی از درآمدهای نفتی بلوکه شده خود در خارج از کشور دسترسی داشته باشد و بتواند تا سقف معینی نفت به مشتریان عمده خود صادر نماید.
هرچند برنامه اقدام مشترک موجب کاهش نسبی تحریم ها علیه ایران شده و به صورت موقت تحریم بیمه ای علیه این کشور را نیز کاهش داده است، اما شرکت های بیمه کننده کشتی ها به دلیل نگرانی از گرفتار شدن در دام تحریمها، در مورد تمدید قراردادهای بیمه کشتی های حامل نفت ایران همچنان محتاطانه رفتار می‌کنند.
روزنامه تسنیم