بانک مرکزی به رسم پایان هر سال، اسامی بانکها و شعب منتخب توزیع کننده اسکناس نو را اعلام می‌کند و امسال نیز چنین شده است، بر این اساس قرار است از روز شنبه آتی ۲۲ اسفندماه شعب منتخب نسبت به توزیع اسکناس‌های نو به میزان کافی اقدام کنند.
این در حالی است که هر ساله در روزهایی که به پایان سال نزدیک می‌شویم، بازار خرید و فروش اسکناس نو و به اصطلاح تانخورده در بازار سیاه و دلالی بیشتر می‌شود. در این ایام تعداد مشتریان و متقاضیان پول های نو هم افزایش می‌یابد و بر این اساس بازار سیاه خرید و فروش اسکناس‌های نو داغ می‌شود.
قیمت انواع اسکناس نو
دلالان بازار آزاد اسکناس نو، به هر تعداد و بدون محدودیت با قیمت‌های بالا اسکناس‌های تانخورده را به متقاضیان می‌فروشند و سودهای بالایی را به جیب می‌زنند. در اصل بازار خرید و فروش اسکناس‌های تانخورده که مرکز آن در میدان فردوسی تهران و چهارراه استانبول است، رونق می‌گیرد.
آنها این اسکناس‌ها را به صورت بسته‌های ۱۰۰ تایی به مشتریان می‌فروشند، به طوری که قیمت فروش هر بسته اسکناس ۵۰ تومانی، ۱۰۰ تومانی و ۲۰۰ تومانی حداقل به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان، اسکناس ۵۰۰ تومانی حداقل به مبلغ ۷۰ هزار تومان، ۱۰۰۰ تومانی به مبلغ ۱۱۵ هزار تومان، ۲۰۰۰ تومانی به مبلغ ۲۱۵ هزار تومان، ۵ هزار تومانی به مبلغ ۵۲۰ هزارتومان و ۱۰ هزار تومانی به مبلغ یک میلیون و ۲۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
یکی از فروشندگان اسکناس نو گفت: اسکناس های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ تومانی به دلیل نایاب بودن با قیمت‌های بالاتری بفروش می‌رسند؛ به طوری که هر بسته اسکناس ۱۰۰ تایی ۵۰ تومانی با ۹۵ هزار تومان سود، هر بسته اسکناس ۱۰۰ تومانی با ۹۰ هزار تومان سود و هر بسته اسکناس ۲۰۰ تومانی با ۸۰ هزار تومان سود به صورت حداقلی به مشتریان عرضه می‌شود.
نرخ اسکناس‌های نو در بازار
هر بسته ۱۰۰ تایی قیمت در بازار آزاد (تومان)
۵۰ تومانی ۱۰۰۰۰۰
۱۰۰ تومانی ۱۰۰۰۰۰
۲۰۰ تومانی ۱۰۰۰۰۰
۵۰۰ تومانی ۷۰۰۰۰
۱۰۰۰ تومانی ۱۱۵۰۰۰
۲۰۰۰ تومانی ۲۱۵۰۰۰
۵۰۰۰ تومانی ۵۲۰۰۰۰
۱۰۰۰۰ تومانی ۱۰۲۰۰۰۰
البته قیمت‌ها توسط دلالان یکسان نیست و تفاوت قیمت اندکی بین نرخ‌های اعلام شده توسط آنها وجود دارد. اما به هر حال قیمت اسکناس‌های ۵۰ تومانی، ۱۰۰ تومانی و ۲۰۰ تومانی به دلیل کمیاب بودن در بازار با افزایش حدود دوبرابری قیمت نسبت به سال گذشته مواجه شده‌اند.
قیمت اسکناس ۵۰۰ تومانی به دلیل تقاضای زیاد آن گران تر است. اسکناس‌های ۵۰۰ تومانی، ۵ هزار تومانی و ۱۰ هزار تومانی ۲۰ درصد بیشتر از قیمت واقعی و اسکناس های هزار تومانی و دو هزار تومانی ۱۵ درصد بالاتر از قیمت واقعی بفروش می‌رسند.
گلایه متقاضیان اسکناس نو
بانک مرکزی، اسامی شعب منتخب توزیع کننده اسکناس نو در بانک‌های اقتصاد نوین، پاسارگاد، پست بانک، رفاه، سپه، کارآفرین، صادرات، ملت و ملی استان تهران را اعلام کردهه و همچنین به طور همزمان توزیع اسکناس نو در سایر استان‌ها با نظارت ناظران پولی بانک مرکزی از طریق شعب منتخب تعیین شده آغاز می‌شود.
اما یکی از گلایه‌های متقاضیان اسکناس نو همواره این بوده است که تعداد زیادی از این اسکناس‌ها از بازار سیاه و دلالی سر در می‌آورند و با قیمت‌های غیرمعقول به فروش می‌رسند و بر این اساس احتمال اینکه این اسکناس‌ها از طریق کارمندان شعب از بازار سوداگری سر دربیاورند، وجود دارد.
بهزاد قیاسوند مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه دلالان خرید و فروش اسکناس نو سرمنشأ ورود اسکناس‌های نو به بازار سیاه را کارمندان بانکی معرفی می‌کنند، گفته بود: به هر حال در هر زمان که تقاضا افزایش می‌یابد، اختلالات هم ایجاد می‌شود. در هفته پایانی هر سال هجوم و تقاضا به بانکها زیاد می‌شود و عده‌ای سودجو نیز در این بین وجود دارد.
یکی از فعالان بازار خرید و فروش اسکناس نو گفت: سرمنشاء ورود این اسکناس‌ها به بازار سیاه کارمندان بانکی هستند. این کارمندان بانکها هستند که اسکناس‌های نو را از طریق دلالانی که با آنها ارتباط دارند وارد بازار می‌کنند و با قیمت‌های بالاتری در بازار آزاد می‌فروشند. در اصل این اسکناس‌ها مستقیما از بانکها وارد بازار سیاه می‌شود.
سید عباس موسویان عضو کارگروه بانکداری بدون ربا در مورد حکم شرعی خرید و فروش اسکناس‌های نو می‌گوید: اگر اختلاف قیمت در خرید اسکناس نو در حد متعارف باشد، اشکالی ندارد. یعنی اگر اختلاف قیمت در حد متعارف و در حد نو و کهنه بودن اسکناس باشد، اشکالی ندارد.
وی افزود: اما چنانچه در این خرید و فروش سوء استفاده‌هایی صورت گیرد و اجحاف شود، دارای اشکال است، یعنی اگر اختلاف قیمت بیش از حد متعارف باشد اشکال دارد.
موسویان با اشاره به تفاوت ارزشی اسکناس نو و کهنه از نظر فقهی تصریح می‌کند: برخی از افراد رغبت دارند که برای ایامی همچون اعیاد اسکناس نو تهیه کنند، بنابراین این امر باعث می‌شود که قیمتی برای اسکناس نو پرداخت شود.
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی هم درباره نحوه توزیع اسکناس نو در کشور به مناسبت سال جدید گفت: امسال با برنامه‌ریزی به موقعی که انجام شده است و با توجه به تجربه موفقی که طی دو سال گذشته در این زمینه داشته‌ایم، جای هیچ نگرانی در مورد اسکناس برای سال نو وجود ندارد.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: باتوجه به انضباط پولی که در سال‌های گذشته برقرار کردیم و هیچ شکایتی دریافت نکردیم، برنامه ریزی‌های صورت گرفته به گونه‌ای است که اسکناس شب عید به موقع در دسترس همه قرار خواهد گرفت. مشتریان بانکها می‌توانند با مراجعه به بانکها این اسکناس‌ها را تهیه کنند.
سیف با تاکید بر اینکه هیچ دلیلی برای خرید و فروش پول‌های نو در بازار وجود ندارد، خاطرنشان کرد: برخی از مردم از اینکه بانکها به راحتی و بدون هیچ هزینه اضافی پول نو را در اختیار آنها قرار می‌دهند، اطلاع ندارند. در همین راستا بانک مرکزی حتماً اطلاع رسانی خواهد کرد که مردم برای نو کردن پول‌های خود به بانکها مراجعه کنند.
رئیس کل بانک مرکزی در عین حال خاطرنشان کرد: برای عرضه اسکناس‌های نو در آستانه عید نوروز و خدمات بانکی برنامه ریزی دقیق شده است و کمبودی برای عرضه اسکناس نو وجود ندارد. عرضه اسکناس بهتر از سال گذشته است و اسکناس نو در شعب مختلف بانکها در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرد و تمام نیازهای آنان تامین می‌شود.
وی درباره اینکه اینکه آیا تعداد بانک‌های عرضه کننده پول نو محدود است یا پول نو با کارت ملی و به تعداد محدود عرضه می‌شود، گفت: هیچ محدودیتی وجود نخواهد داشت و همه نیازهای مردم را در این خصوص برطرف می‌کنیم.
خبرگزاری مهر