ایران سهم زیادی از مس جهان را در اختیار دارد اما برداشت تنها 1/2 دهم از سهم 3/2 دهمی حاکی از ضعف ما در برداشت و بهره‌مندی از این نعمت خدادادی است و بسیاری از کارشناسان امر و نمایندگان مجلس اهمال کاری و فساد در شرکت ملی صنایع مس ایران را عامل اصلی این ضعف در صنعت مس کشور می دانند.
در سال های گذشته، نمایندگان به صورت شفاهی و کتبی بارها از تریبون مجلس شورای اسلامی و جلسات متعدد در کمیسیون صنایع و معادن با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت و مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران به مسوولان شرکت ملی صنایع مس ایران تذکر دادند.
اما در ادامه این مسیر و با عدم حصول نتیجه موردنظر، نمایندگان مجلس شورای در گام نخست برای جلوگیری از ادامه تخلفات در مهمترین شرکت ملی ایران، تقاضای استیضاح وزیر صنعت معدن و تجارت وقت را داشتند، که به دلایلی این حق قانونی اجرایی نشد و در مرحله بعد با استناد به ماده 214 آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، تفحص و بررسی از تخلفات این شرکت کلید خورد.
تقاضای تحقیق و تفحص از شرکت مذکور با 126 رأی موافق، 26 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع از مجموع 217 رای ماخوذه به تصویب رسید و محورهای اصلی این تحقیق و تفحص نحوه وصول منابع خارج از کشور، راه اندازی یک شرکت در خارج به شکل شخصی، نحوه واگذاری قراردادهای پیمانکاری در داخل، هزینه‌های مازاد و جذب نیرو به شکل کاملاً غیرکارشناسی بود.
با توجه به جایگاه شرکت ملی صنایع مس ایران در اقتصاد کشور و نظر به اهمیت آن و نگاه و انتظار مردم از این شرکت به خصوص انتظارات و توقع مردم دو استان آذربایجان شرقی و کرمان و همچنین نقش دولت در اداره آن، سوالات مختلفی از جمله ؛ وضعیت طرح‌های توسعه صنعت مس در استان‌های آذربایجان شرقی و کرمان، قراردادهای پیمانکاری طرح‌های توسعه، پیمانکاری با بهره‌برداری و استخراج، خریدهای داخلی و خارجی به ویژه تجهیزات و خریدهای متفرقه، فروش داخلی و خارجی، تملکهای بلاعوض در دو استان مذکور، صندوق بازنشستگی مس و شرکتهای وابسته، واگذاری سهام و تطابق آن با قانون، فعالیتهای خارج از حدود اساسنامه مطرح شد.
همچنین بسیاری از مردم و نمایندگان خانه ملت می‌خواستند، بدانند که آیا مدیران شرکت نقش اساسی در مشکلات شرکت داشته‌اند و آیا شرکت مس پس از واگذاری طبق اصل 44 قانون اساسی روند مثبتی به خود گرفته یا بر مشکلات آن اضافه شده است.
از سوی دیگر برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی اتهامات فرعی دیگری را به شرکت صنایع ملی مس ایران وارد می دانستند، از آن جمله نماینده مردم آذربایجان شرقی در دوره نهم مجلس با اشاره به سرمایه‌گذاریهای غیرمنطقی مدیرعامل وقت شرکت ملی صنایع مس ایران ادعا کرد ؛ به جای صرف هزینه برای توسعه و تقویت فرهنگ آذربایجان شرقی و رفسنجان که منابع مسی این شرکت را تامین می‌کنند، مبالغ هنگفتی از سوی این شرکت به هنرمندان کلانشهرها اختصاص داده می‌شود.
دامن شرکت ملی صنایع مس ایران از اتهامات پاک است
احمد مرادعلیزاده مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران در پاسخ به صحبت‌های چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیرامون این شرکت، اظهار کرد: در سال‌های گذشته یکی از مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران مرتکب تخلفات مالی شد که بعد از دستگیری این فرد، مجلس دستور به تحقیق و تفحص از شرکت ملی صنایع مس ایران را صادر کرد.
مرادعلیزاده در ادامه ،توضیح داد: این تحقیق و تفحص موجب شد تا درسال 94 یک گزارش طولانی توسط نمایندگان به مجلس ارائه شود و به دلیل برخورد با پایان کار مجلس قبلی، این موضوع به مجلس جدید عودت داده شود و نمایندگان نیز به لحاظ قانونی ملزم به تحقیق مجدد شدند. وی با اعلام اینکه از کمیته تحقیق و تفحص مجلس استقبال می‌کنیم، بیان کرد:این شرکت دارای 38 هزار سهامدار بوده و سود و زیان آن براساس قوانین بورس محاسبه می شود و هیچ‌گونه تخلفی نمی‌تواند در روند قانون، رخ دهد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با تاکید براین موضوع که باید از التهاب در جامعه پرهیز کنیم، تصریح کرد: ما یک نهاد دولتی نیستیم و هیچ گونه بودجه دولتی دریافت نمی‌کنیم.
مرادعلیزاده در پایان یادآور شد: اگرچه ممکن است برخی از شرکت های خصوصی دست به صادرات غیرقانونی مس بزنند، اما شرکت ملی صنایع مس ایران، صادرات کاملاً قانونی داشته و تفاوت قیمت باعث شده تا هر رانتی بین بازار داخلی و خارجی از بین برود.
زور وزارت صنعت هم به مافیای مس ایران نمی رسد
عبدالله رضیان عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی به حضور افراد سودجو در پشت پرده داد و ستدهای صنعت مس اشاره کرد و گفت: حضور این افراد از سال‌های گذشته تا کنون موجب شده تا امکاناتی که برای ساکنان این مناطق لازم است، فراهم نشود. رضیان با اشاره به رانت‌هایی که از قبل ایجاد شده، تصریح کرد: متاسفانه نهادهای مختلف و حتی خود وزارت صنعت ،معدن و تجارت هم نتوانسته تا به حال جلوی اقدامات غیرقانونی و پشت پرده این افراد را بگیرد.
نماینده مردم قائم‌شهر در خانه ملت ادامه داد: علی رغم تمامی اقدامات و تحقیق و تفحص‌های مجلس ،هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده و نتوانستیم اطلاعات کامل و مشخصی به دست آوریم. رضیان با بیان چگونگی روند پیگیری کمیته تحقیق و تفحص مجلس از عملکرد شرکت ملی مس ایران، گفت: در این راستا مذاکراتی با وزیر جدید وزارت صنعت صورت گرفته تا بتوانیم زودتر به عملکرد مورد نظر دست یابیم.
باشگاه خبرنگاران جوان