براساس آمار مقدماتی گمرک از تجارت خارجی پنج ماهه نخست سال ۹۶، بیش از ۲۶ هزار و ۱۶۲ تن پنبه به صورت حلاجی شده و حلاجی نشده از کشور‌های مختلف جهان وارد ایران شده است. براساس واردات این حجم پنبه به کشور، ۵۶ میلیون و ۷۱۳ هزار و ۷۳۳ دلار ارز از کشور خارج شد که بالغ بر ۱۸۴ میلیارد و ۲۵۶ میلیون و ۷۳۰ هزار و ۹۲۵ تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است.
لازم به ذکر است که پنبه در پنج ماهه نخست سال جاری از کشور‌های امارات متحده عربی، ترکیه، ازبکستان، ایالات متحده آمریکا، تاجیکستان، چین، اندونزی، هند، پاکستان، ایتالیا، یونان و لیختن اشتاین وارد ایران شده است. در این بین امارات متحده عربی به عنوان اولین وبزرگترین صادرکننده پنبه به کشور در پنج ماهه نخست سال جاری بیش از ۷ هزار و ۷۲۸ تن پنبه به ایران صادر کرده و از این طریق درآمد ۱۷ میلیون و ۹۸۴ هزار و ۲۷۰ دلاری را به خود اختصاص داده است. بعد از امارات متحده عربی، کشور ازبکستان دومین صادر کننده پنبه به ایران محسوب می‌شود که از این راه بیش از ۷ هزار و ۴۴۱ تن پنبه به ایران فرخته است و درآمد ۱۶ میلیون و ۳۴۸ هزار و ۶۲۲ دلاری را نصیب خود کرده است.
همچنین کشور ترکیه با صادرات بیش از ۶ هزار و ۳۷۳ تن پنبه به ایران درآمد ۱۲ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۴۱۷ دلاری را کسب کرده است و به عنوان سومین صادرکننده پنبه به ایران در پنج ماهه نخست سال جاری به شمار می‌رود.
واردات پنبه از آمریکا
در میان کشور‌های صادرکننده پنبه به ایران نام ایالات متحده آمریکا به چشم می‌خورد که در پنج ماهه نخست سال جاری با صادرات هزار و ۹۶۸ تن پنبه به ایران درآمد ۴ میلیون و ۲۱۶ هزار و ۷۳ دلاری را کسب کرده است.
براساس این گزارش واردات پنبه در سال‌های اخیر ارز قابل توجهی را از کشور خارج کرده است و از طرفی سازمان توسعه تجارت واردات پنبه سفید و فیتیله شده و الیاف پنبه رنگ‌آمیزی شده برای مصارف صنعتی و بهداشتی از کشور هندوستان را در فهرست کالا‌های با ریسک کم قرار داد به طوری که واردات آن منوط به همراه داشتن اصل گواهی بهداشتی از کشور مبدا و بازدید و بررسی کارشناسان قرنطینه در مرز ورودی و گمرک ترخیص‌کننده است.
با این وجود اقداماتی از این قبیل واردات پنبه به کشور را تا حد زیادی تسهیل می‌کند همچنین تا زمانی که واردات محصولی از تولید و کشت آن به صرفه‌تر باشد واضح است که تولید داخل با کاهش چشمگیری روبرو می‌شود و در زمینه محصولات کشاورزی، تولیدکننده ضرر کننده اصلی محسوب می‌شود.
همچنین واردات این محصول پرمصرف به کشور درحالی صورت می‌گیرد که شرایط تولید پنبه در حجم وسیع در کشور محیا بوده، اما قیمت پایین این محصول نسبت به دیگر محصولات کشاورزی و به صرفه نبودن تولید پنبه از دید کشاورزان، انگیزه پنبه‌کاران را برای کشت محصول در حجم بالا از بین برده است. در همین راستا سبحانی فر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس رونق صنعت نساجی و پوشاک در کشور را منوط به تامین مواد اولیه مرغوب دانست و عنوان کرد که پنبه از جمله مواد اولیه اصلی این صنعت محسوب می‌شود. وی با اشاره به کم شدن انگیزه پنبه کاران گفت:در دودهه اخیر تولید پنبه به دلیل عوامل مختلفی از جمله کاهش بارندگی، خشکسالی‌های پیاپی و ... روند نزولی به خود گرفته است و از طرفی کشاورزان انگیزه و رغبت چندانی به تولید این محصول ندارند.
سبحانی فر ضمن اشاره به این جمله که از مجموع پنبه مصرفی صنعت نساجی کشور ۳۵ هزار تن بصورت داخلی و ۱۸۰ هزار تن از طریق واردات تامین می‌شود، گفته بود که برنامه ریزی و سیاست گذاری مسئولان ذیربط در این حوزه باید به نحوی باشد که تولید جنبه اقتصادی پیدا کند.
خودکفایی در صنعت پنبه دور از انتظار نیست
در همین راستا مدیرعامل صندوق پنبه با اظهار نگرانی در مورد از دست دادن بازار پنبه اظهار کرد: در شرایطی که ۳ هزارتن پنبه در کارخانه‌های پنبه پاک کنی وجود دارد، واردات آن تنها موجب از دست دادن فرصت‌های شغلی می‌شود. وی در ادامه یادآور شد: با تامین و توزیع به موقع نهاده‌های با کیفیت، توسعه استفاده از ماشین آلات و مکانیزاسیون کشت، خودکفایی در تولید پنبه دور از انتظار نیست.
میزان