برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با توجه به تبعات گسترده سدسازی و اجرای شتاب‌زده پروژه‌های انتقال آب بر زندگی مردم، طرحی دو‌فوریتی به مجلس ارائه کردند که در آن دولت موظف می‌شد به مدت پنج سال، مطالعه، اجرا و توسعه طرح‌های انتقال آب و سدسازی را در حوضه‌های مختلف آبریز کشور متوقف کند.
اما دو‌فوریت این طرح با رأی حاضران در صحن علنی دیروز مجلس رد شد. رضا مکنون عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر معتقد است: بهتر است در اجرای بخشی از پروژه‌های مناقشه‌برانگیز در بخش آب، کمتر عجله کنیم و وزارت نیرو با دقت به این طرح‌ها توجه کند.
نمایندگان مردم در خانه ملت با دو‌فوریت طرح الزام دولت به توقف مطالعه، اجرا و توسعه طرح‌های انتقال آب و سدسازی در حوزه‌های آبریز رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاچه‌های محلی به مدت پنج سال مخالفت کردند. پیشنهاد‌دهندگان این طرح دو‌فوریتی معتقد هستند که در 13 سال اخیر، به دلیل اجرا و عملیاتی‌شدن شش طرح بزرگ انتقال آب و سدسازی‌های غیر‌کارشناسانه در حوضه آبریز رودخانه‌ها و تالاب‌ها در دریاچه‌های داخلی مانند دریاچه ارومیه، کارون و کرخه، ضمن کاهش شدید آورد رودخانه‌ها زمینه نابودی هزاران هکتار باغ و کاهش تولید محصولات استراتژیکی نظیر گندم فراهم شده است. آنها با اشاره به تبعات ناشی از سدسازی‌ها شامل حذف حقابه زمین‌های زراعی و تالاب‌ها، وقوع ریزگردها و مسائلی از این دست، خواستار توقف کوتاه‌مدت اجرای پروژه‌های انتقال آب و سدسازی در حوضه‌های آبریز کشور شدند.
به گزارش خانه ملت، در ماده‌واحده این طرح آمده است: به استناد بندهای (1)، (5)، (6) و (9) سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه حفاظت از محیط زیست و مدیریت منابع آبی و همچنین بند (20) سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران ابلاغی مورخ 9/4/1394 از سوی مقام معظم رهبری، با توجه به کاهش منابع آبی مورد‌نیاز تأمین حقابه احیای محیط زیست استان‌های کشور، آب شرب سالم مورد‌نیاز شهرهای ذی‌نفع در استان‌های خوزستان متضرر و در راستای جلوگیری از گسترش کانون‌های داخلی تولید ریزگردها در 23 استان که فقط در شرق و غرب اهواز به مساحت 513 هزار هکتار است، پیشگیری از افزایش مرگ‌و‌میر شهروندان به دلیل گسترش بیماری‌های سرطانی، تنفسی و پوستی از رهگذر پایداری «پدیده ریزگردها»، «آلودگی شدید آب رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها»، دولت جمهوری اسلامی موظف می‌شود برای مدت پنج سال مطالعه، اجرا و توسعه طرح‌های انتقال آب و هرگونه سدسازی در حوضه آبریز رودخانه‌ها، تالاب‌ها و دریاچه‌ها را متوقف سازد.
این طرح اگرچه فرصتی به وزارت نیرو می‌دهد که در پروژه‌های خود تجدید‌نظر کند اما دو‌فورریت این طرح در مجلس رد شد. رضا مکنون عضو هیئت‌علمی دانشگاه امیرکبیر در گفت‌وگو با «شرق» درباره لزوم بازنگری در طرح‌های آبی وزارت نیرو می‌گوید: «در بخش آب نباید تصمیمات فوری گرفته شود. وزارت نیرو باید سرعت روند تصویب طرح‌ها را کاهش دهد تا بتواند تصمیمات استراتژیکی در رابطه با برنامه‌های آبی کشور بگیرد».
به اعتقاد او وزارت نیرو نباید در اجرای طرح‌هایی که درحال‌حاضر با علامت سؤال مواجه هستند، عجله کند. طرح‌هایی نظیر آب‌های ژرف، پروژه‌های انتقال آب در برخی استان‌ها و... باید با دقت بررسی شود.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه امیرکبیر تأکید می‌کند: با عجله به دنبال استخراج آب‌های ژرف رفتن، کار اشتباهی است. برعکس بازیافت فاضلاب برای ما خیلی اولویت دارد زیرا همه آن را قبول دارند.
او ادامه می‌دهد: وزارت نیرو نباید در اجرای پروژه‌هایی که همه روی آن اجماع دارند، دچار تعلل شود و اجرای این پروژه‌ها را به عقب بیندازد. باید این وزارتخانه تلاش کند که هیچ فاضلابی دور ریخته نشود.
مکنون بیان می‌کند: پروژه‌های انتقال آب بزرگ را باید با دقت بازنگری کنیم و با فکر جلو برویم. انتقال آب باید فقط برای تأمین نیازهای شرب کشور انجام شود.
یکی از معضلاتی که کشور همواره با آن درگیر بوده، این است که به نام شرب پروژه‌های انتقال آب اجرا می‌شود اما در‌نهایت این آب به مصرف صنعت می‌رسد. این عضو هیئت‌علمی دانشگاه امیرکبیر درباره راهکارهای جلوگیری از انحراف این گروه از پروژه‌ها می‌گوید: باید نظارت بر اجرای این پروژه‌ها تشدید شود. باید مقدار آب مورد‌نیاز برای شهر مورد نظر محاسبه شود. همچنین لوله انتقال آب به قدری کوچک انتخاب شود که فقط نیازهای شرب را تأمین کند.
شرق