اینکه کی و چرا و چطور ایران به فرش دستبافش مشهور شد را می‌گذاریم برای بعد؛ در حال حاضر این مهم است که روز به روز به دوران اوج هنر صنعت فرش دستباف ایرانی نزدیک می‌شویم.
فرش ایرانی یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به شمار می‌رود که امریکا نیز مشتری اول این محصول بود و بعد از اعمال تحریم‌ها میزان صادرات فرش ایران بسیار افت کرد. حالا پس از لغو تحریم‌ها محدودیت صادراتی برای این هنر صنعت رفع شده و خبرهایی مبنی بر ارتباط بیشتر ایران و امریکا در این بخش به گوش می‌رسد که نویدبخش روزهای خوبی است.
نخستین نکته مثبت تجارت امسال را شاید بتوان رشد دوبرابری صادرات فرش دستباف ایران در فروردین دانست. با وجود نامناسب بودن آمار صادراتی فرش دستباف ایران در سال ۹۴ و حتی سال‌های قبل از آن، نخستین ماه امسال رشد قابل‌ملاحظه‌ای در این حوزه اتفاق افتاد.
براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در فروردین ۹۵ بیش از ۲۳۴ تن فرش دستباف به ارزش بیش از ۱۱میلیون دلار از ایران به بازارهای هدف صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد حدود دو برابری را از لحاظ وزنی و ارزشی تجربه کرد. در فروردین ۹۴ حدود ۱۱۳ تن فرش دستباف به ارزش بیش از ۵میلیون دلار صادر شده بود. بیشتر صادرات فرش دستباف در این مدت به امریکا انجام شده که نزدیک ۷میلیون دلار را شامل می‌شود. بازگشایی درهای بازار امریکا به روی دستبافته‌های ایرانی می‌تواند نشانه بهبود اعداد صادراتی فرش ایران در سال جاری باشد. در چند سال گذشته ورود فرش‌های دستباف ایران به خاک امریکا ممنوع بود که با لغو این محدودیت در پی اجرایی شدن برجام، شاهد آغاز صادرات فرش به امریکا به عنوان بزرگترین خریدار فرش در دنیا هستیم و به گفته مسئولان می‌توان دوباره جایگاه فرش ایرانی را در جهان پررنگ کرد.
10 سال، 10 شریک برتر صادراتی
در این گزارش صادرات فرش دستباف را از سال ۸۵ یعنی درست ۱۰ سال پیش بررسی و ۱۰ کشور نخست از لحاظ ارزش دلاری را معرفی کردیم.
در این ۱۰ سال عمده خریدار فرش ایرانی کشورهای اروپایی بودند. سال ۸۵، امریکا، آلمان، امارات متحده عربی، ایتالیا، ژاپن، سوئیس، کانادا، انگلیس، فرانسه و کویت در صدر فهرست کشورهای واردکننده فرش دستباف ایران از لحاظ ارزشی قرار داشتند. در این سال، امریکا ۹۷میلیون دلار با وزن حدود ۴هزار تن، آلمان ۸۵/۳میلیون دلار با وزن۳/۴هزار تن، امارات ۴۱/۳میلیون دلار با وزن ۳۰۰ تن، ایتالیا ۳۸/۱میلیون دلار با وزن‌هزار تن، ژاپن با ۲۷/۱میلیون دلار با وزن ۳۰۰ تن، سوئیس ۱۴/۸میلیون دلار با وزن۴۸۰ تن، کانادا ۱۴/۳میلیون دلار با وزن ۶۵۵ تن، انگلیس ۱۰/۲میلیون دلار با وزن ۴۳۵ تن، فرانسه ۹/۸میلیون دلار با و ۳۷۲ تن و کویت ۹/۱میلیون دلار با وزن ۱۲۷ تن فرش دستباف ایرانی خریداری کردند.
سال ۸۶ نیز آلمان ۲هزار تن به ارزش ۷۷/۳میلیون دلار، امریکا ۲/۷هزار تن به ارزش ۷۰/۸میلیون دلار، امارات ۳۳۷ تن به ارزش ۵۰/۴ میلیون دلار، ایتالیا ۹۲۶ تن به ارزش ۳۱/۳میلیون دلار، ژاپن۲۲۸ تن به ارزش ۲۰/۳میلیون دلار، سوئیس ۳۲۵ تن به ارزش ۱۴/۵میلیون دلار، کانادا ۵۰۷ تن به ارزش ۱۳/۵میلیون دلار، کویت ۱۲۳ تن به ارزش ۱۲/۶میلیون دلار، لبنان ۳۲۱ تن به ارزش ۱۱/۶میلیون دلار و انگلیس ۴۰۰ تن به ارزش ۱۰/۱میلیون دلار فرش از ایران خریدند. سال بعد یعنی سال ۸۷ نیز با همین ترکیب سپری شد اما با کمی کاهش. آلمان در صدر قرار داشت و ۱/۶هزار تن فرش به ارزش ۶۷/۱میلیون دلار از ایران خرید. امارات ۵۸/۷میلیون دلار با وزن ۲۳۲ تن، امریکا ۵۸/۶میلیون دلار با وزن ۱/۵هزار تن، لبنان۲۸/۵میلیون دلار با وزن ۴۳۶ تن، ایتالیا ۲۷/۴میلیون دلار با وزن ۵۷۳ تن، ژاپن ۱۸/۱میلیون دلار به وزن ۲۳۵ تن، کانادا ۱۶/۴میلیون دلار با وزن ۴۱۷ تن، کویت ۱۵/۶میلیون دلار با وزن ۱۲۴ تن، سوئیس ۱۳/۵میلیون دلار با وزن ۱۹۶ تن و انگلیس ۱۱میلیون دلار با وزن ۲۸۷ تن جزو ۱۰ شریک نخست صادراتی فرش ایران بودند. در سال ۸۸ قطر به این فهرست اضافه و انگلیس حذف شد. امریکا با ۸۱/۸میلیون دلار و ۲هزار تن صدرنشین بود. آلمان این‌بار با رشد قابل توجه نسبت به سال قبل از آن، ۷۸/۱میلیون دلار با هزار تن وزن فرش ایرانی خرید. امارات و لبنان و ایتالیا در مقام‌های بعدی قرار دارند که به ترتیب هر کدام ۶۶/۱ میلیون دلار و ۲۲۷ تن، ۳۲/۵میلیون دلار و ۴۳۴ تن و ۲۷/۱میلیون دلار و ۵۹ تن واردات فرش از ایران داشتند. همچنین ایران، ۱۹/۱میلیون دلار به وزن ۲۱۸ تن به ژاپن، ۱۶میلیون دلار به وزن ۳۴۰ تن به کانادا، ۱۵/۳میلیون دلار به وزن ۱۹۲ تن به سوئیس، ۱۴/۳میلیون دلار به وزن۱۱۵ تن به کویت و ۱۰/۹میلیون دلار به وزن ۱۳۷ تن فرش به قطر صادر کرد. آلمان در سال ۸۹ باز هم صدرنشین بود و ۱۰۲میلیون و ۷۵۶هزار دلار فرش به وزن ۲هزار تن از ایران خرید. امارات با ۸۶۲میلیون دلار و ۳۴۲ تن، امریکا با ۷۵میلیون دلار وهزار تن در رده‌های بعدی قرار گرفتند. صادرات ایران به لبنان ۳۱میلیون دلار و ۳۶۲ تن، به ایتالیا ۲۷میلیون و ۵۱۲ تن، به ژاپن ۲۱میلیون دلار و ۲۸۲ تن، به قطر ۱۹میلیون دلار و ۱۴۸ تن، به سوئیس ۱۷میلیون دلار و ۲۱۵ تن، به کانادا ۱۲میلیون دلار و ۱۸۱ تن و به کویت ۱۲میلیون دلار و ۱۰۴ تن بود.
صادرات فرش در سال ۹۰ با رشد ۰/۸۴درصدی در ارزش و کاهش ۱۵درصدی در وزن نسبت به سال ۸۹ روبه‌رو بود. در این سال آلمان، امارات، لبنان، ایتالیا، ژاپن، قطر، کانادا، انگلیس، پاکستان و سوئد به ترتیب ۱۰۷میلیون دلار وهزار تن، ۱۰۲میلیون و ۳۹۳ تن، ۳۴میلیون دلار و ۳۴۶ تن، ۲۹میلیون دلار و ۴۰۶ تن، ۲۸میلیون دلار و ۳۸۶ تن، ۲۴میلیون دلار و ۱۸۳ تن، ۲۳میلیون دلار و ۲۷۰ تن، ۱۷میلیون دلار و ۲۶۷ تن، ۱۶میلیون دلار و ۳۶۰ تن و ۱۵میلیون دلار و ۳۲۴ تن سهم صادرات فرش ایران را از آن خود کردند. به‌طور کلی میزان صادرات فرش در سال ۹۱ با کاهش ۱۱ درصدی در وزن و ۲۳ درصدی در ارزش نسبت به سال ۹۰ مواجه شد. سال ۹۱ آلمان، امارات و لبنان در ۳ ردیف نخست قرار داشتند. ۷۳/۹میلیون دلار و ۱/۴هزار تن سهم آلمان ازواردات فرش ایرانی بود و دو کشور دیگر نیز به ترتیب ۵۶میلیون دلار و ۲۸۸ تن و ۳۵میلیون دلار و ۴۰۰ تن سهم داشتند. ۷ کشور بعدی شامل ژاپن با ۳۳میلیون دلار و ۵۰۱ تن، قطر با ۲۹میلیون دلار و ۲۹۰ تن، ایتالیا ۱۹میلیون دلار و ۳۴۸ تن، سوئیس ۱۷میلیون و ۲۸۴ تن، کانادا ۱۳میلیون و ۱۸۷ تن، انگلیس ۱۳میلیون و ۲۸۰ تن و سوئد ۱۱میلیون دلار و ۲۷۴ تن بودند. صدرنشین واردات فرش از ایران در سال ۹۲ همچنان آلمان بود با ۶۲میلیون دلار و ۱/۲هزار تن. امارات نیز با ۵۵میلیون دلار و ۲۹۹ تن، ژاپن با ۲۷میلیون دلار و ۵۵۳ تن، لبنان ۲۴میلیون دلار و ۳۲۳ تن، ایتالیا ۱۷میلیون دلار و ۳۳۸ تن، پاکستان ۱۴میلیون دلار و ۴۰۸ تن، قطر ۹میلیون دلار و ۱۱۰ تن، سوئیس ۷/۷میلیون دلار و ۱۲۵ تن و سوئد ۷/۴میلیون دلار و ۲۱۸ تن در مقام‌های بعدی قرار داشتند. صادرات فرش در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ با کاهش ۱۶ درصدی از لحاظ وزنی و ۲۶درصدی از لحاظ ارزشی مواجه شد. همچنین به‌طور کلی در سال ۸۵ حدود ۴۳۶میلیون دلار با وزن ۱۴/۸هزار تن، سال ۸۶ بیش از ۳۹۸میلیون دلار به وزن ۱۰/۷هزار تن، سال ۸۷، ۴۲۲میلیون دلار با وزن ۷/۷هزار تن، سال ۸۸ حدود ۴۹۳میلیون دلار به وزن ۷/۹هزار تن، سال ۸۹ بیش از ۵۵۵میلیون دلار با وزن ۸/۲هزار تن، سال ۹۰ حدود ۵۵۹میلیون دلار با وزن ۶/۹ هزار تن، سال ۹۱ حدود ۴۲۷میلیون دلار به وزن ۶/۱ هزار تن و سال ۹۲ حدود ۳۱۴میلیون دلار به وزن ۵/۱هزار تن فرش به تمامی نقاط دنیا صادر شد.
در آخر اینکه...
با نگاهی اجمالی بر آمار صادرات فرش ایران به دنیا درمی‌یابیم که ۱۰ سال گذشته عمده خریدار فرش ایرانی کشورهای اروپایی بودند که البته نوساناتی داشتند. یکی از این کشورهای مهم امریکا بود که به دلیل تحریم‌های ۱۲ساله به شدت با مشکل مواجه شد، برهمین اساس حالا با رفع مشکلات بین‌المللی و محدودیت‌های تجاری امریکا درصدد است جایگاه قبلی خود در بازار فرش دستباف ایران را به‌دست بیاورد. به‌تازگی نیز زمزمه‌هایی مبنی بر برگزاری نمایشگاه فرش ایران در امریکا و پذیرش هیات تجاری از این کشور به گوش می‌رسد که نویدبخش روزهای خوش برای فعالان اقتصادی فرش خواهد بود.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/55817
