پروفایل ارزی؛ کارساز یا بی‌تاثیر؟

در این زمینه باید بگویم که پیش از این نیز میزان ارز دریافتی هر فرد در بانک مرکزی ثبت میشد، اما اگر قرار باشد این پروفایل ارزی بهعنوان شناسنامه ارزی مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است بر ساماندهی بازار ارز تا حدودی تاثیر داشته باشد اما نمیتوان درمورد سرنوشت این طرح بدون در نظر گرفتن ابعاد مختلف آن سخن گفت. این مقام مسئول بانکی در سخنان خود همچنین اشاره کرده است که هر فعالیت مرتبط با ارز از جمله درمان و سلامت در این پروفایل ثبت میشود. نمیتوانم اظهار نظری در مورد میزان مفیدبودن این طرح داشته باشم، اگر قرار است از این پروفایل بهعنوان اطلاعات آماری استفاده شود و این اطلاعات در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، تصمیم خوبی است. مگر اینکه بخواهند کنترلی روی آن اعمال کنند یا به اصطلاح سهمیهبندی صورت گیرد. به هر حال، اگر قرار باشد با ایجاد این پروفایل ارزی، نرخبندی یا تخفیفهایی را برای کسانی که مصارف ارزی در امور مختلف مثل درمان، مسافرت یا هر دلیلی دارند، لحاظ کنند، من فکر نمیکنم بر بازار ارز تاثیر خاصی داشته باشد، مگر اینکه محدودیتها یا ضوابطی در زمینه تخصیص ارز برقرار شود. برای مثال اعلام کنند که هر فرد تا چه میزان میتواند ارز مسافرتی داشته باشد. در غیر اینصورت، به نظر میرسد این موضوع تاثیر زیادی بر کنترل بازار ارز نخواهد داشت. من بارها بر این نکته تاکید داشتهام که مهمترین کاری که باید در دستور بانک مرکزی قرار بگیرد، تکنرخی شدن ارز است. چرا که در این صورت 80درصد سوءاستفادهها و دلالیهای ارزی حذف میشود و بعد نوبت به سایر مشکلات مربوط به تکنرخی شدن ارز میرسد که باید توسط بانک مرکزی سروسامان داده شود. من بر این باورم که سیاستهای اخیر بانک مرکزی، سیاستهای خوبی است و در حال حاضر این نهاد بهعنوان بزرگترین بازیگر بازار ارز در حال مداخله در بازار است و میدانیم که بیشترین عرضه در دست دولت قرار دارد که درنتیجه سیاستهای آن نیز بر بازار تاثیرگذار خواهد بود. اما برنامهای در زمینه مکانیزمهای بازار که مهمترین آن تکنرخی شدن ارز است، دیده نمیشود. البته، الان احساس میشود که سیاستهای بانک مرکزی به سمت تکنرخی شدن ارز و حذف ارزهای سوبسیدی سوق یافته است. من معتقدم که باید این سوبسیدها به مصرفکنندگان نهایی و به جامعه هدف اختصاص داده شود، به جای اینکه دولت آنها را به تجار یا دلالان بدهد تا کالای ارزان وارد کنند. چون تجربه ثابت کرده است که این عده نه تنها کالای ارزان نمیآورند، اصلا در قبال این سوبسیدها کالایی به کشور وارد نمیکنند. اگر سیاست بانک مرکزی منجر به تکنرخی شدن ارز شود، قابل تمجید است، در غیر اینصورت سایر برنامهها در حکم مسکن خواهد بود و موقتی است.