ارتباط FATF با تروریستی خواندن نهادهای رسمی ایران

حسین مظفر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته که CFT و «پالرمو» احتمالاً تا تیرماه در مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین تکلیف میشود.

برخی از مسئولان تاکید میکنند که FATF و تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا ربطی به هم ندارند. اما شواهد بسیاری نشان میدهد ارتباط این دو انکار نشدنی است. مجمع تشخیص مصلحت نظام باید در تعیین و تکلیف لوایح مرتبط با FATF، به تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا توجه کند.

مدتی قبل در شرایطی که مجمع تشخیص مصلحت نظام لوایح پالرمو و CFT را بررسی میکرد، ترامپ در سلسله اقدامات خصمانه خود نسبت به جمهوری اسلامی ایران، نام سپاه پاسداران را در لیست گروههای تروریستی آمریکا قرار داد. اقدام اخیر آمریکا میطلبید تا حامیان FATF از مواضع قبلی خودشان کوتاه بیایند، اما موضعگیریهای حامیان این لوایح نشان میدهد که آنها همچنان به تصویب لوایح پالرمو و CFT تأکید دارند و FATF و اقدام آمریکا را دو موضوع جدا از هم میپندارند.

برای نمونه لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیسجمهور در مورد تصویب لوایح مرتبط با FATF گفته بود که بین مسئله امریکا و موضوع این لوایح نباید اختلاط ایجاد کرد و این دو موضوع کاملاً قابلتفکیک است. همچنین جلال میرزایی، رئیس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی بیان کرد که باید در بررسی و تصویب لوایح CFT و پالرمو، منافع و امنیت ملی و نه اقدامات آمریکا را موردتوجه قرار داد.

بررسیها نشان میدهد که موضعگیری این دسته از موافقان FATF خالی از اشکال نیست و نمیتوان تروریستی خواندن آمریکا توسط سپاه را نادیده گرفت.

مرجع تعیین مصادیق تروریسم ازنظر FATF

رحمان حبیبی، کارشناس دیپلماسی اقتصادی در مورد مرجع تعیین و تعریف تروریسم به خبرنگار مهر میگوید: FATF مرجع خاصی را برای تعیین تعریف و مصادیق تروریسم معرفی نکرده است. هرچند حامیان FATF معتقدند که این نهاد بین دولی قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل را در تعریف تروریسم به رسیمت میشناسد، اما شواهد نشان میدهد که FATF علاوه بر گروههای تروریستی تعریفشده از سوی سازمان ملل متحد، به گروههایی که توسط دیگر کشورها، تروریستی شناخته میشوند نیز توجه دارد.

برای نمونه دیوید لوئیس دبیر اجرایی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) میگوید: «زمانی که سازمان ملل یک گروه را تروریستی قلمداد میکند همه کشورها باید قطعنامه این سازمان را در رابطه با تأمین مالی تروریسم اجرا کنند. ما از تمام کشورها میخواهیم که تأمین مالی تروریسم را عملی مجرمانه معرفی کنند. در مورد ایران هم چیزی که ما منتظر آن هستیم و امیدواریم انجام دهد، غیرقانونی اعلام کردن تأمین مالی تروریسم است و استثناهایی که برای گروههای مشخصی در نظر گرفته است را بردارد».

FATF در بند اول از درخواستهای ۷ گانه بیانیه اخیر خود (۲۲ فوریه ۲۰۱۹)، از ایران خواسته است تا تبصره ۴ ماده ۱ قانون «اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم» که درباره استثنا شدن گروههای مبارز در برابر اشغالگری و نژادپرستی است، را حذف کند.

حبیبی میگوید: علیرغم حساسیت FATF درباره تعریف تروریسم در قوانین داخلی ایران و حذف استثناهای موجود، این نهاد مرجع مشخصی برای تعیین مصادیق تروریسم معرفی نکرده است و به همین دلیل، لیست هر کشوری میتواند مبنای عمل قرار بگیرد. تروریستی خواندن سپاه توسط امریکا و همچنین نفوذ این کشور بر FATF باعث میشود تا ایران با تصویب لایحه CFT به آمریکا و سایر کشورهایی که در منظومه سیاستهای آن قرار دارند، تعهد حقوقی دهد که با آنها در مبارزه با تروریسم همکاری داشته باشد. در غیر این صورت بهانه دشمن برای اعمال فشار، بیشتر خواهد شد.

اذعان مقامات آمریکایی به ارتباط با FATF

مقامات آمریکایی مکرراً و بهصراحت به همکاری خود با FATF تأکید میکنند. دیوید کوهن معاون وقت وزیر خزانهداری آمریکا در امور مبارزه با تروریسم و جرایم مالی در سال ۲۰۱۰ اعلام کرد: «ما مبارزه با تأمین مالی تروریسم را از طریق همکاری نزدیک با FATF انجام میدهیم». همچنین زاراته، معاون مدیریت مبارزه با تروریسم و جرایم مالی در وزارت خزانهداری آمریکا نیز، FATF را شرط ضروری برای سختتر کردن شرایط ایران و در تنگنا قرار دادن کشورمان میداند. مارشال بیلینگزلی رئیس آمریکایی FATF نیز معتقد است که برای حفظ فشارها به ایران و جلوگیری از دور زدن تحریمهای آمریکا توسط این کشور بهخصوص سپاه، ضرورت دارد ایران قوانینی درباره مقابله با تأمین مالی تروریسم و پولشویی تصویب و اجرایی کند.

پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هم در نشست خبری خود پس از قرار دادن سپاه در فهرست گروههای تحریمی میگوید: «سپاه را بهعنوان یک گروه تروریستی شناختیم! البته تلاش برای اینکه بفهمیم سپاه در چه بخشهایی از اقتصاد ایران دخیل است، مشکل است». اظهارات پمپئو نشان میدهد که آمریکاییها به دلیل عدم تصویب لوایح مرتبط با FATF بهویژه CFT از سوی ایران نتوانستند بخشهایی از اقتصاد ایران را که سپاه در آن دخیل است، شناسایی و تحریم کنند. به همین دلیل دغدغه آنها تصویب این لوایح برای شفافیت بیشتر و بهتبع آن آسیبپذیرتر کردن ایران است.

وارونه نمایی حامیان به ارتباط تحریم سپاه با FATF

باوجود آنکه شواهد مذکور ارتباط تنگاتنگ اقدام امریکا با FATF را نشان میدهد، اما حامیان لوایح FATF همچنان موضوع تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا و تصویب لوایح مرتبط با FATF را موضوعاتی جداگانه میپندارند و معتقدند که نباید در تصویب این لوایح به اقدام آمریکا توجه داشت. برای نمونه مرتضی صفاری نطنزی، رئیس کمیته سیاست خارجی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد رابطه اقدام آمریکا با FATF میگوید: «این حرفها هیچگونه منبع و پایگاه مشخصی ندارد کما اینکه باید این دو مقوله را از یکدیگر جدا کرد».

همچنین محمود صادقی، نماینده عضو فراکسیون امید مجلس میگوید: «نباید تصمیم غلط اخیر مقامات آمریکایی را به این لوایح و درمجموع به FATF ارتباط داد. ما در این لوایح به دنبال مقابله با تأمین مالی تروریسم و پولشویی و در اصل شفافیت در نظام بانکی و مالی کشور هستیم تا بهانه به دست دشمنان ندهیم».

همانطوری که مشاهده میشود مسئولین برداشت وارونهای از موضوع دارند و معتقدند که با تصویب لوایح مرتبط با FATF، میتوانند بهانهها را از آمریکا بگیرند. این اظهارات غیر کارشناسانه در حالی مطرح میشود که تصویب این لوایح موجب میشود تا ایران به آمریکا تعهد حقوقی دهد تا با این کشور در مبارزه با تروریسم که یکی از مصادیق آن سپاه پاسداران است همکاری کند.

بدین ترتیب اگر ایران به CFT بپیوندد، نهتنها بهانه آمریکا کاهش پیدا نمیکند بلکه ایران به دلیل تعهد حقوقی که به این کشور برای تحریم سپاه میدهد، در صورت انجام این تعهدات، با دست خود به تحریم سپاه میپردازد و در صورت انجام ندادن این تعهدات، بهانه دشمن را برای اعمال فشار، بیشتر هم خواهد کرد.