مس و ویژگی‌های آن

مس دارای خواص شیمیایی فلزات انتقالی است، دارای حالتهای اکسیداسیون ۱+ و ۴+ است، ترکیبات آن رنگی، با عدد اتمی ۲۹ و جرم اتمی ۵۴۶/ ۶۳ است. خواص فیزیکی متنوع شامل عیار مس، میزان ناخالصیهای طبیعی یا باقیمانده مواد افزوده که در مرز دانههای محلول جامد یا فازهای مجزا تشکیل داده است؛ پیش تصفیه مکانیکی و گرمایی فلز که منجر به حالتهایی مانند مس ریخته گری، مس لولهای داغ و مس سخت، مس قالبگیری، مس تف جوش میشود، از دیگر ویژگیهای این فلز است.

ویژگیهایی که وابستگی کمی به شبکه بلوری دارند مثل خواص گرمایی ترمودینامیکی خواص اتمی و ویژگیهایی که وابستگی زیادی به شبکه بلوری دارند مثل رسانای الکتریکی و دمایی – خوردگی و...، باعث شده است این فلز در زمره سودآورترین فلزات قرار گیرد. بیش از ۲۰۰نوع کانی مس شناخته شده است، ولی کانیهایی که اهمیت تجاری دارند بیش از ۱۷ مورد نیستند که مهمترین این کانیها مس فلزی cu ،کالکوپریت cufes۲، پورنیت cufes۲، کالکوسیت s۲cu، کوولیت cu(OH)۲، مالاکیت cu(OH)۲، آزوریت۲ cu(OH)۲ است. کانسارهای مرتبط به هریک از کانیهای فوق میتواند در اقتصاد کشور نقش اساسی بازی کند، در این میان وظیفه سازمانهای معدنی مربوطه، برنامهریزی، سازماندهی، هدفگذاری و سیاست چگونگی دستیابی و استحصال کانیها از کانسارها است که باید برای تکمیل زنجیره ارزش ذخایر، اعلام شده و میزان تولید و روش معدنکاری و نگهداری مورد بررسی فنی و اقتصادی قرار گیرد. پس از انتخاب تکنیک خاص طراحی صورت و عملیات بهرهبرداری آغاز میشود و برای توسعه و ادامه عملکرد بهرهور و پایدار لازم است با تکمیل زنجیره ارزش و تولید و افزایش بهرهوری بهویژه در استفاده بهینه و صیانت از ذخایر معدنی، نظارت مستمر و هدایتگر بر فعالیتهای معدنی، اعم از نقشههای پایه زمینشناسی، شناسایی، پیجوییها و اکتشافات عمومی پتانسیلهای معدنی، ترویج سرمایهگذاری بخش خصوصی با برنامهریزی و تمرین دستورالعمل مربوط به هر یک از عوامل فوق، زمینه رشد فعالیتهای معدنی فراهم شود؛ البته این موضوع مشروط بر این است که در شورای عالی و کمیتههای تصمیمگیری، بخشهای فعالیتکننده مشارکت داشته باشند.

گرچه منابع معدنی نقش بسیار مهمی دارند، ولی نقش دانش بشری و انسانی، ارتقای توانمندیهای تئوریک و عملی، همچنین آموزش میتواند جایگاه منابع را تغییر داده و از اهداف اولیه باز دارد یا بهبود ببخشد که ضرورت سرمایهگذاری در زیرساختها را همراه با آگاهی، یادآوری میکند. در عین حال، حائز اهمیتترین بخش، ساخت زمینه قانونی سازگار هر منبع معدنی است و قرار گرفتن در هر یک از مراحل تکمیل زنجیره، مباحث مفصل و قابل تاملی دارد که هر یک از آنها باید بهصورت جداگانه بیان و بحث شوند.