هفته حساس در مذاکرات اتمی ایران

در مورد مذاکرات فنی، اگرچه هرمان ناکارتس، معاون مدیر کل آژانس پس از پایان دور قبلی مذاکرات ضمن ابراز رضایت از روند گفتوگوها اعلام کرده بود که «انتظار داریم در نشست دی ماه «رویکرد ساختاری» را نهایی کنیم»، روز جمعه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت که درباره گفتوگوها با ایران «خوشبین نیست.» در حوزه مذاکرات سیاسی اما، موضوع اصلی همچنان تعیین زمان و مکان دور تازه مذاکرات است. روز جمعه خبرگزاری «نووستی» به نقل از یک مقام آگاه روس از توافق برای مذاکره ایران و 1+5 در «اواخر ژانویه در استانبول» خبر داد، اما وزارت خارجه روسیه و سخنگوی کاترین اشتون (رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا) دستیابی به چنین توافقی را تایید نکردند. در همین حال، از سویی سخنگوی وزارت خارجه ایران بار دیگر بر آمادگی تهران برای ازسرگیری «مذاکرات منطقی و سازنده با گروه 1+5» تاکید کرد؛ ولی نایبرییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از احتمال بررسی گزینه «تعلیق دو یا سه ساله مذاکرات» در کمیسیون متبوعش خبر داده است.
اظهارات بدبینانه آمانو
در چنین شرایطی و در حالی که قرار است روز چهارشنبه (27 دی ماه) دور دیگری از مذاکرات میان مقامات ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی برگزار شود، یوکیا آمانو آن را دارای چشماندازی روشن ندانست. اظهاراتی مغایر با ارزیابی خوشبینانهای که آژانس بینالمللی انرژی اتمی ماه گذشته بعد از دیدار با مقامات ایرانی ابراز کرد. هرمان ناکارتس، معاون مدیرکل آژانس و سرپرست تیم مذاکره کننده این سازمان، ماه گذشته هنگامی که از تهران به وین برگشت، به خبرنگاران گفت که «مذاکرات خوبی داشتیم؛ ما توافق کردیم که ماه آینده یک بار دیگر ملاقات کنیم و انتظار داریم که در آن نشست «رویکرد ساختاری» را نهایی و بلافاصله اجرای آن را آغاز کنیم.»
به گزارش خبرگزاریهای فارس و ایسنا، رویترز گزارش داد: آمانو که روز جمعه در توکیو به سر میبرد، گفت که به این مذاکرات که درباره امکان دسترسی بازرسان آژانس انرژی اتمی به تاسیسات نظامی پارچین خواهد بود، خوشبین نیست. وی ادعا کرد: گفتوگوها با ایران به صورت خطی پیش نمیرود. یک قدم پیش میرود، اما بعد دو یا سه قدم به عقب بازمیگردد. بنابراین ما نمیتوانیم بگوییم که (برای نشست روز چهارشنبه) چشماندازی خوشبینانه داریم. وی در عین حال گفت: آژانس امیدوار است مشکل هستهای ایران را از طریق گفتوگو و ابزارهای دیپلماتیک حل کند؛ اما مذاکرات با ایران بسیار دشوار است. آمانو گفت: اگر از من درباره اینکه آیا خوشبین هستم یا خیر بپرسید، (باید بگویم) ما نمیتوانیم هیچ چیز مطمئنی را درباره این چشمانداز بگوییم.
آمانو درعین حال گفت: امیدوارم ایران درک کند که همکاری با آژانس بهترین کاری است که باید انجام دهد. وی گفت: ما نمیدانیم که آیا میتوانیم باقی (مسائل) را حل کنیم یا خیر؟
توافقی بر سر استانبول نشده
در روند موازی مذاکرات سیاسی میان ایران و گروه 1+5، اگرچه پیش از این هم ایران و هم برخی منابع در گروه 1+5 از توافق برای برگزاری دور تازه گفتوگوها در ماه ژانویه (ماه جاری) خبر داده بودند، روز جمعه چند خبر متفاوت در این زمینه منتشر شد. خبرگزاری نووستی به نقل از یک مقام روس، از توافق برای برگزاری نشست طرفین در «اواخر ژانویه (اوایل بهمن) در استانبول» خبر داد، اما مقاماتی در اتحادیه اروپا، ضمن رد این خبر، گفتند که این اتحادیه سهشنبه این هفته را برای مذاکرات پیشنهاد داده بود، اما [با توجه به پاسخ ندادن ایران] اکنون چنین چیزی بعید به نظر میرسد. رویترز در این باره به نقل از خبرگزاری اینترفکس گزارش داد: سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه گفت: هیچ توافق نهایی درخصوص زمان و مکان بعدی مذاکرات با ایران انجام نگرفته و این ما را نگران میکند؛ زیرا وقفه (در مذاکرات) به درازا کشیده شده است. ریابکوف که مذاکره کننده روسیه در گروه 1+5 است، افزود: ما به عنوان یک کشور و یک عضو «گروه شش» فعالانه برای یافتن یک راهحل تلاش میکنیم. براساس این گزارش، دفتر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که نماینده ارشد 1+5 در مذاکرات با ایران است، اعلام کرد که تاریخی را به ایران پیشنهاد کرده است؛ اما منابع دیپلمایتک غربی روز جمعه گفتند که ایران هنوز پاسخی نداده است. یک منبع گفت که اتحادیه اروپا سهشنبه [این هفته] را برای مذاکرات پیشنهاد داده بود؛ اما اکنون چنین چیزی بعید به نظر میرسد. وی افزود: برداشت ما این است که ایران به (پیشنهاد) تاریخ 15 ژانویه پاسخی نداده است؛ بنابراین گروه 1+5 نیز برای آن برنامهریزی نکرده است. همچنین «مایکل مان» سخنگوی کاترین اشتون گفت که هنوز توافق نهایی در مورد مذاکرات ایران و گروه 1+5 صورت نگرفته و گزارشهای اخیر در مورد برگزاری مذاکرات در استانبول در اواخر ژانویه را تایید نکرد. وی گفت: کشورهای واسطه پیشنهادهای مختلفی در مورد تاریخ و محل دقیق مذاکرات ارائه کردند و اکنون منتظر پاسخ ایران هستیم. با این حال، سرگئی ریابکوف بار دیگر ابراز امیدواری کرد که این مذاکرات در ماه ژانویه انجام شود و گفت: وقتی مذاکرات مسکو را در ماه ژوئن (خرداد 91) ترک کردیم، توافق کردیم این روند باید بدون وقفه اساسی ادامه یابد. از سوی دیگر سایت خبری عصر ایران به نقل از خبرگزاری رسمی کویت (کونا) گزارش داد: منابع رسمی در فرانسه اعلام کردند که این کشور در کنار همپیمانان خود در گروه 1+5 خواهان پاسخ فوری ایران به پیشنهاد برگزاری مذاکرات هستهای جدید است. «فیلیپ لالیو» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: پیشنهادهایی به ایران در مورد زمان و مکان مذاکرات داده شده است؛ اما تهران هنوز به این پیشنهاد، جواب نداده است.
احتمال تعلیق مذاکرات از سوی ایران؟
در همین حال، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بار دیگر گفته است: «ایران همیشه آماده مذاکره مثبت، منطقی و سازنده با گروه 1+5 است.» رامین مهمانپرست در مصاحبه با واحد مرکزی خبر در عین حال تاکید کرده که هنوز زمان و مکان مذاکرات مشخص نشده است. اما باشگاه خبرنگاران جوان (وابسته به صدا و سیما) به نقل از یک عضو ارشد کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از «احتمال تعلیق مذاکرات از سوی ایران» خبر داد.
منصور حقیقتپور گفت: احساس ما این است که طرف مقابل ایران در مذاکرات هستهای به دنبال طولانی کردن این موضوع بوده و نمیخواهند که این مذاکرات به نتیجه برسند. با توجه به این روند، احتمال دارد که اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم گزینه تعلیق مذاکرات را مورد بررسی و به عنوان یک گزینه از سوی ایران بر روی میز مذاکره قرار دهند. نایب رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس اظهار کرد: اگر تشخیص این باشد که نمایندگان آژانس یا اربابانشان در حال وقتکشی هستند یا در آستانه «انتخابات ریاست جمهوری» بخواهند از این مساله بهعنوان یک حربه استفاده کنند، ما هم به این مساله فکر میکنیم که در روند مذاکرات تعلیق دو یا سه سالهای صورت دهیم.

تداوم لفاظیهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی
نخستوزیر رژیم صیهونیستی بار دیگر اعلام کرد که در صورت پیروزی در انتخابات این رژیم، ایران در اولویت دستور کار وی قرار خواهد داشت. به گزارش ایسنا به نقل از آسوشیتدپرس، بنیامین نتانیاهو، روز جمعه در دیدار با سناتورهای آمریکایی که به اراضی اشغالی سفر کرده بودند، با نسبت دادن سلاح هستهای به ایران گفت: اولویت من، اگر برای دور بعدی به عنوان نخستوزیر انتخاب شوم، ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای خواهد بود.