مشتریان فاقد کدشهاب از امروز با چه محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند؟

داوود محمدبیگی، مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی  با اشاره به برگشت تراکنشهای فاقد کد شهاب در سامانه ساتنا از امروز یکشنبه ۵ بهمن ۱۳۹۹ گفت: ساماندهی تراکنشهای بانکی از جمله موارد مورد تاکید بانک مرکزی است که تاکید اصلی آن بر روی شناسایی مشتریان است؛ به این معنا که ارسالکننده و دریافتکننده وجه در تراکنشهای بانکی باید مشخص باشند.

وی افزود: بر این اساس، چنانچه تراکنشهای بانکی بر بستر ساتنا انجام گیرندحتماً باید ارسالکننده آن، دارای شناسه اعم کد ملی برای اشخاص حقیقی، شناسه ملی برای اشخاص حقوقی و شناسه فراگیر برای اتباع خارجی باشد؛ در غیر این صورت، تراکنشهای فاقد شناسه در سیستم برگشت خواهند خورد.

چنانچه یک مشتری فاقد کد شناسه است، فعلاً از دریافت خدمات ساتنا محروم خواهد شد؛ ولی میتواند از سایر روشها از جمله چک و یا تبادلات مالی بر بستر سامانه پایا استفاده کندبه گفته این مقام مسئول در بانک مرکزی، بانکها از پذیرش تراکنشهای فاقد شناسههای مذکور خودداری خواهند کرد؛ چراکه بانک مرکزی تمامی بانکها را ملزم و مکلف به ارسال این شناسه کرده است؛ ضمن اینکه این، شناسه منحصر به فردی است که در شبکه بانکی به «کد شهاب» معروف است و مشخص میکند که فرد دریافتکننده و ارسال کننده وجه، حقیقی و یا حقوقی است.

محمدبیگی با بیان اینکه نگرانی از بابت انجام تراکنش با کد شهاب از سوی اشخاص حقیقی وجود ندارد، گفت: بیشترین نگرانی از بابت برخی اشخاص حقوقی است که متأسفانه دارای شناسه ملی نبودهاند؛ به همین دلیل، بانک مرکزی بر روی این بخش از تراکنشها تمرکز بیشتری داشته که البته ظرف دو سال اخیر، با پیگیریهای انجام شده از سوی بانکها، بخش عمدهای از مسائل مبتلابه این گروه هم حل شده است؛ اما تصمیم گرفته شده تا از امروز یکشنبه ۵ بهمن ماه، در تمامی تراکنشها این کنترل صورت گیرد و افرادی که دارای شناسه مذکور نباشند، امکان انجام عملیات دریافت و پرداخت را نداشته باشند.

مدیر اداره نظامهای پرداخت بانک مرکزی خاطرنشان کرد: موضوع مذکور از طریق بانکها به مشتریان اطلاع داده شده و هم اکنون مهلتی برای آنها مقرر شده تا اطلاعات مرتبط با شناسه خود را به بانکها ارائه دهند؛ اما باید توجه داشت که چنانچه یک مشتری فاقد کد شناسه است، فعلاً از دریافت خدمات ساتنا محروم خواهد شد؛ ولی میتواند از سایر روشها از جمله چک و یا تبادلات مالی بر بستر سامانه پایا استفاده کند؛ اگرچه سایر کانالها نیز برای مشتریان فاقد شناسه به زودی بسته میشود و محدودیت بر روی این روشهای تراکنش هم به زودی اعمال خواهد شد؛ اما بانک مرکزی تلاش کرد تا به یکباره همه کانال‎ها را مسدود نکند تا مشتریان فرصت داشته باشند کد خود را دریافت نمایند.

سایر کانالها نیز برای مشتریان فاقد شناسه به زودی بسته میشود و محدودیت بر روی این روشهای تراکنش هم به زودی اعمال خواهد شد؛ اما بانک مرکزی تلاش کرد تا به یکباره همه کانال‎ها را مسدود نکند تا مشتریان فرصت داشته باشند کد خود را دریافت کنندمحمدبیگی گفت: برای چک یا استفاده از خدمات پایا، الزام به داشتن شناسه فعلاً وجود ندارد؛ اما تا پایان سال به طور قطع، آن دو روش نیز با محدودیت مواجه خواهند شد و تمامی تراکنشها از هر مسیری باید دارای کد شناسه (کد شهاب) باشد.

این مقام مسئول در بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی در تعامل با قوه قضائیه و ثبت شرکتها، کار را هدایت کرده و هیچ مشکل یا محدودیتی برای دریافت شناسه ملی از سوی اشخاص حقوقی وجود ندارد و طبیعتاً مشتریان میتوانند این شناسه را دریافت کرده و محدودیت قانونی و فرآیندی برای آن وجود ندارد.

محمدبیگی در خصوص تمرکز این طرح بانک مرکزی بر روی اجرای قوانین مرتبط با پولشویی خاطرنشان کرد: تراکنشها و حسابهای فاقد شناسه محملی برای سودجویی است؛ اگرچه لزوماً تمامی این تراکنشها متعلق به افراد سودجو نیست؛ ولی طبیعتاً حسابهای فاقد شناسه، ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرند و به همین دلیل بانک مرکزی عزم خود را جزم کرده تا با اعمال این محدودیت، از افرادی که در فعالیتهای اقتصادی به صورت شفاف عمل میکنند و تراکنشهای بانکی خود را در مسیر قانونی پیش میبرند، حمایت کند.

تراکنشها و حسابهای فاقد شناسه محملی برای سودجویی است؛ بر این اساس بانک مرکزی قصد دارد تا مسیر تراکنشهای غیرشفاف را مسدود کندوی اظهار داشت: بر این اساس بانک مرکزی قصد دارد تا مسیر تراکنشهای غیرشفاف را مسدود کند و راه را برای افرادی که میخواهند از ابزارهای پرداخت سوءاستفاده کرده و یا از ابزارهای بانکی برای انجام تراکنشهای سوداگرایانه استفاده نمایند، سد کند؛ به همین دلیل، قاعدتاً موضوع شناسایی مشتری و پیگیری تراکنشهای فاقد شناسه در دستور کار قرار گرفته است که این کار یکی از اصول اولیه مقررات مبارزه با پولشویی است.

محمدبیگی گفت: البته قواعد بالادستی نیز بانک مرکزی را مکلف کرده تا این موضوع را به سرانجام برساند؛ اما بخشی از تأخیر این بانک در اجرای قانون، به این دلیل بود که تعدادی از مشتریان این فرصت را نداشتند که کد شناسه را دریافت نمایند و به همین دلیل، در مدت دو سال گذشته، بانک مرکزی در تعامل با بانکها کار را به صورت هفتگی و ماهانه موضوع عملکرد بانکها را رصد کرده تا بتوان به شکل جدی کار را از امروز یکشنبه ۵ بهمن آغاز کرده و به سرانجام رساند.