اینستاگرام بازار اصلی تجارت مجازی ایران

جدیدترین گزارش ارائه شده از سوی این مرکز نشان میدهد که در نیمه نخست امسال بیش از ۱,۵ میلیارد تراکنش بانکی در بازار تجارت الکترونیکی انجام شده است. ۸۸ درصد از فعالان این بازار را افراد ۲۰ تا ۵۰ سال تشکیل میدهند. ارزش اسمی این بازار بیش از ۶۳۹ هزار میلیارد تومان برآورد میشود.

امسال ارزش معاملات الکترونیکی ۲,۷ برابر بیشتر از سال گذشته بوده است. این در حالی است که ارزش این نوع معاملات در سال ١٣٩٨ نسبت به سال ١٣٩٧تنها دو برابر رشد داشته است. به بیان دیگر در سال ١٣٩٩ ارزش معاملات الکترونیکی حدود ۶برابر بیشتر از سال ١٣٩٧ بوده است، رقمی که رشد بسیار بالا و چشمگیر در دیجیتالی شدن کسبوکارها در ایران را نشان میدهد. به بیان دیگر کرونا روند رو به رشد توسعه بازارهای الکترونیکی را نزدیک به دو برابر تسریع کرده است.

علت اصلی این رشد قابل توجه، محدودیتهایی است که در یک سال گذشته تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا در کسب و کارهای حضوری به وجود آمده و از این رو تعداد معاملات مجازی به شکل قابل توجهی افزایش یافتهاند تا حدی که ارزش اسمی معاملات الکترونیکی در نیمه اول سال گذشته ۱۶۶ هزار میلیارد تومان گزارش شده که این رقم امسال به ۶۳۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. تعداد تراکنشهای الکترونیکی نیز از ۱,۰۱ میلیارد تراکنش در نیمه اول ١٣٩٨ به ۱.۵۳ میلیارد تراکنش در نیمه اول امسال رسیده است.

با توجه به شرایط به وجود آمده، تعداد قابل توجهی واحدهای تجاری تنها در حوزه مجازی فعالیت میکنند و این عدد در سال گذشته به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. آمارها نشان میدهد که بازارهای الکترونیکی در ایران عمدتا در دست جوانان است. ۸۸ درصد از متقاضیان دریافت ای نماد برای ورود به بازارهای الکترونیکی در نیمه اول امسال زیر ۵۰ سال سن دارند. در این مدت اعطای اینماد به تفکیک گروه سنی به صورت زیر بوده است. گروه سنی ۳۰ تا ۴۰ سال نزدیک به ۴۶ درصد از صاحبان واحدهای تجارت الکترونیکی را تشکیل میدهند. درخواست دهندگان ای نماد در گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال ۲۳ درصد بوده و در گروه سنی ۴۰ تا ۵۰ سال نیز ۱۹ درصد بودهاند. همچنین ۱۱ درصد از صاحبان واحدهای تجارت الکترونیکی که در سال ١٣٩٩ درخواست دریافت اینماد داشتهاند در گروه سنی بالای ۵۰ سال هستند. جوانان بیش از ۵۸ درصد از خریداران بازارهای الکترونیکی را تشکیل میدهند و میانسالان با ۲۷ درصد، سالمندان ۱۰ درصد و کودکان و نوجوانان با ۵ درصد به ترتیب در ردههای بعدی قرار دارند.

در بررسیهای صورت گرفته، مشخص میشود که نمودار فعالیت زنان و مردان در حوزه فروش و خرید تفاوتی جدی دارد. اگرچه ۸۷ درصد از عرضه کالا و خدمات در بازارهای الکترونیکی ایران در دست آقایان و تنها ۱۳ درصد در اختیار خانمها است اما سهم زنان و مردان در خریداران این بازار، یکسان و ۵۰ درصد است. با توجه به آخرین آمار تعداد کل شاغلان بالای ۱۵ سال کشور در تابستان سال ١٣٩٩ که توسط مرکز آمار ایران ارائه شده است، میتوان گفت بصورت میانگین حدود ۲۱ درصد از نیروی کار در کل کشور را شاغلان واحدهای تجارت الکترونیکی تشکیل میدهند. تعداد شاغلان در بازارهای مختلف تجارت الکترونیکی حدود ۵ میلیون نفر برآورد میشود.

هرچند این مرکز در گزارش خود به ارائه جزییات دقیق از بازارهای مجازی اقدام نکرده، در میان شبکههای اجتماعی، اینستاگرام به عنوان پرکاربرترین شبکه اجتماعی فعال در ایران، بزرگترین بازار تجارت الکترونیکی کشور به لحاظ گستردگی کاربران و عرضه کالا و خدمات است.