هشدار درباره ورشکستگی صنعت نشر

در نامه هیئتمدیره مجمع ناشران انقلاب اسلامی خطاب به حسن روحانی، رئیسجمهور، آمده است: «ضمن تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان به شما و همه ملت ایران، نیک مستحضرید که صنعت نشر کشور از بدو شروع دولت «تدبیر و امید» در سال ۱۳۹۲، با بحرانهای فزاینده مختلفی مواجه شده و همواره در طول این هشت سال با آنها دستوپنجه نرم میکند. دولت شما در حالی به واپسین روزهای فعالیت خود نزدیک میشود که جدا از مسئله شیوع ویروس کرونا و کاهش بخش قابلتوجهی از فعالیتهای اقتصادی صنعت نشر طبق دستورالعملهای بهداشتی، گرانی بیسابقه نهادههای تولید کتاب اعم از کاغذ، زینک و همچنین کاهش روزافزون قدرت خرید مردم بهتبع مشکلات اقتصادی کشور، صنعت نشر کشور را با افت چشمگیر و بیسابقه تولید، تقاضا و عرضه کتاب روبهرو کرده است.

فارغ از افزایش قیمت جهانی کاغذ و گرانی آن در داخل به دلایل نوسانات ارزی، احتکار، کمفروشی دلالان و همچنین فقدان نظارت صحیح، دولت شما نیز از ابتدای سال جاری، اقدام به حذف ارز حمایتی برای واردات کاغذ کرده است. نیک میدانید که کاغذهایی که به نرخ دولتی و با ارز حمایتی در طول سال ۱۳۹۹ توسط سامانه توزیع کاغذ وزارت ارشاد به ناشران تخصیص مییافت، تماماً متعلق به تخصیصهای ارزی و ثبت سفارشهای سال ۱۳۹۸ بوده است و بعد از آن، باوجود توصیههای مکرر و مطالبات متخصصان و دلسوزان حوزه کتاب از دولت، هیچ ارز حمایتیای برای واردات کاغذ تخصیص داده نشد و حتی برخلاف تعهد دولت در سال ۱۳۹۷، ارز تخصیصی برای واردات کاغذ در سال ۱۳۹۸ نیز بهصورت کامل تأمین نشده است. این در حالی است که امروز علاوه بر اینکه انبارهای توزیع کاغذهای دولتی خالی است، رهاشدگی بازار نیز فرصت را بر دلالان و مافیای کاغذ، مثل همه این سالها برای افزایش چندبرابری قیمت کاغذ فراهم کرده است.

در حال حاضر، صنف بزرگ و نجیب نشر کشور بیش از سایر صنوف فرهنگی در مضیقه ورشکستگی و خطر نابودی است؛ مجموعهای مؤثر، راهبردی و مهم در سپهر فرهنگی کشورمان که معالاسف بدقیم و بدسرپرست به حال خود رها شده است و هر روز با بیتدبیری مسئولان اجرایی کشور، دچار بحرانهای تازهای میشود و ظرفیتهای گرانقدر و پرارزشی را که با تلاش و سختی بسیار طی سالهای متمادی بعد از انقلاب اسلامی به دست آورده است، روزانه از دست میدهد.

آقای رئیسجمهور!

قیمت کاغذی که در روز مراسم تحلیف شما در مردادماه سال ۱۳۹۲، بهطور میانگین، ۷۰هزار تومان به ازای هربند بود، به حدود ۸۰۰هزار تومان به ازای هر بند در آخرین ماههای دولت شما رسیده است. این در حالی است که تهیه کاغذ با همین قیمت نیز در بازار به سختی امکانپذیر است و ناشران زحمتکش کشور را با وضعیتی نامعلوم و نگرانکننده نسبت به ادامه فعالیتهای خود مواجه کرده و نویسندگان عزیز کشورمان را به انزوا و مضیقه شدید کشانده است. امیدواریم مستحضر باشید که ورشکستگی و تعطیلی صنعت نشر به معنای تضعیف جدی و عمیق جریان تولید علم، دانش و فرهنگ و هنر در کشور خواهد بود.

جدا از مسئله واردات کاغذ به عنوان راهکاری فرعی، موقتی و کوتاهمدت برای حل مهمترین مسئله صنعت نشر کشور که از سوی دولت متوقف شده، دستور چندباره و تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب در حاشیه بازدید از سیودومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران مبنی بر پیگیری تولید کاغذ داخلی به عنوان راهکار اصلی، دائم و بلندمدت نیز علیرغم تلاشها و پیگیریهای ستاد اجرایی فرمان امام خمینی رحمهالله علیه و دیگر دلسوزان، از سوی دولت حمایت و پشتیبانی نشد و با کندی و تعلل بسیار پیش رفته است.

مستحضرید که کشور ما با وجود مزارع فراوان نیشکر، استعداد دارد و میتواند یکی از تولیدکنندگان کاغذ مرغوب در منطقه باشد و سالیانه باعث جلوگیری از هدررفت مقدار قابل توجهی ارز از کشور شود. در طول این چندسال، مع الاسف اندک تلاشی از سوی دولت شما برای افزایش توان داخلی و خودکفایی کاغذ انجام نشد و حتی همین راهحل فرعی واردات کاغذ هم توسط دولت، اکنون متوقف شده است.

آقای رئیسجمهور !

فرهنگ مهمترین مقولهای است که دولت موظف است به اشکال مختلف از آن حمایت و پشتیبانی کند؛ اما امروز صنعت نشر که مهمترین و پرسابقهترین صنعت فرهنگی ایران است، در بحرانیترین روزهای خود، فاقد توجه و حمایت و پشتیبانی لازم از سوی دولت جنابعالی است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به عنوان متولی اصلی نشر کشور، یا عزم کافی برای حل اساسی مسائل حوزه نشر از بستر پیگیری ظرفیتها و مطالبه از دولت را ندارد، یا اینکه کسی در دولت شما شنوای تقاضاها و مطالبات مطروحه از سوی وزارت ارشاد نیست. به هرصورت، اینک صنعت نشر مانده است و موانع بسیاری که به علت سوءتدبیرها و همراهی نکردنهای مسئولان بر سر راهش قرار داده شده است و جز تحمل رنج بیتوجهیها راه دیگری برایش باقی نمانده است.

امروز در سختترین روزهای نشر این کشور و در سالی که رهبر معظم انقلاب آن را سال «تولید، پشتیبانیها و مانعزداییها» نامگذاری کردهاند، دولت موظف است با پشتیبانی و رفع موانع موجود بر سر راه صنعت نشر، به تولید کتاب و حفظ زنجیره تولید، توزیع و مصرف کتاب کمک کند. راهکار همان است که بارها توسط نخبگان و اهالی نشر و کتاب بیان شده و معالاسف، هیچگاه از سمت دولت جدی گرفته نشده است. امروز بزرگترین مانع بر سر راه نشر کشور مسئلۀ کاغذ است که میبایست با سرعت هم ارز حمایتی برای واردات آن از سوی دولت تخصیص و تأمین شود و هم حمایتها و پشتیبانیها و وعده دولت برای تولید کاغذ داخلی با کمک ستاد اجرایی فرمان امام خمینی رحمهالله علیه پیگیری، ادا و محقق شود.

از خداوند متعال، سربلندی و عزت روزافزون نظام اسلامی را در سایهسار ولایت خواستاریم.»