کدام وعده انتخاباتی اقتصاد ایران را نجات می دهد؟

اتاق بازرگانی ایران چند روز قبل از بسته پیشنهادی اقتصادی خود به رییس جمهوری آینده رونمایی کرد. در این بسته به معضلاتی که اقتصاد ایران با آن رو به روست اشاره شده و در حوزههایی مانند مدیریت نرخ ارز، نقش آفرینی بخش خصوصی، کاهش تصدی گری دولت و نحوه حمایت از اقتصاد و معیشت برنامههای پیشنهادی فعالان بخش خصوصی به دولت ارائه شده است.

چند روز پس از انتشار این بسته، حالا رییس اتاق بازرگانی ایران میگوید که برای عبور از مشکلات فعلی اقتصادی کشور، نمیتوان انتظار داشت که با وعدههای عوام گرایانه شرایط بهبود پیدا کند و نامزدها باید بر اساس اصول کلان اقتصادی طرحهای خود را عرضه کنند.

غلامحسین شافعی گفته: شاهدیم که درگذر این سالها بهجای تمرکز بر سیاستهای اقتصادی، اقتصاد را سیاسی کردند و از همین منظر به آن ضربه وارد شد. تا زمانی که سایه سیاست بر اقتصاد کشور سنگینی کند و هزینههای سیاست را بخش اقتصاد بپردازد؛ تحول مثبتی رقم نخواهد خورد. سیزدهمین رئیسجمهور ایران، میراثدار مشکلات عدیدهای از گذشته خواهد بود و علاوه بر آن سطح مسائل و مشکلات نیز رو به تزاید است و تدبیری فراتر از عملکردهای معمول برای عبور از این شرایط، نیاز خواهد بود.

رئیس اتاق ایران با انتقاد از شعارهای عوامگرایانه بعضی کاندیداهای انتخاباتی بهویژه در بخش اقتصاد و معیشت، بیان کرد: اگرچه هنوز تبلیغات رسمی انتخاباتی کلید نخورده اما در کمال تأسف شاهد بیان شعارها و وعدههای کهنهای از جنس پرداخت یارانههای نقدی، طرحهای اقتصادی اشتغالزا و زودبازده، افزایش حقوق و دستمزد برای ارتقای توان خرید طبقه ضعیف جامعه و مبارزه انقلابی با رانت و فساد هستیم. همان شعارهایی که در دهههای گذشته نیز بهدفعات بیان شد اما مسیری به سمت بهبود شرایط نگشود.

شافعی ایجاد تحول را در گرو اخذ تصمیمات سخت برای آینده اقتصاد ایران دانست و ادامه داد: در این شعارها، حرف و تأکید بر حمایت از تولید است اما بخش مولد ما با این وعدهها نجات پیدا نخواهد کرد. سادهترین اقدام از منظر دولتها، شناسایی و رفع موانع مخل است، نمیگوییم چنین تلاشی بیثمر خواهد بود اما رویکردهایی ازایندست صرفاً به حل مقطعی مسائل منجر میشود و تا زمانی که ثبات اقتصادی محقق نشود، تورم مهار نگردد و اساساً تحولی در رویکردهای اقتصادی کشور رقم نخورد، باوجود همه تلاشهای معمول و مرسوم، باز به بنبست خواهیم رسید.

رئیس پارلمان بخش خصوصی ایران از مهجور بودن عرصه تولید کشور در قیاس با فعالیتهای سوداگرانه و غیرمولد، سخن به میان آورد و تأکید کرد: با این اوصاف حتی اگرچند مانع هم از پیش پای تولید و تولیدکننده برداشته شود، باز ثمرات کافی رقم نخواهد خورد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به موضوع مذاکرات برجامی نیز اشاره کرد و ضمن ابراز امیدواری نسبت به ثمریابی این گفتگوها، متذکر شد: توصیه ما به مسئولان این بوده که سرنوشت اقتصاد و تولید کشور را به برجام گره نزنند. حقیقت آن است که اگر روشهای ما در مسائل اقتصادی متحول نشود، ولو آنکه همین فردا هم برجام به ثمر برسد و تحریمها برداشته شود، باز مشکلات ریشهای به قوت خود باقی بوده و در بزنگاههای مختلف، اثرات آن را شاهد خواهیم بود. باور داریم که حرکت به سمت یک حکمرانی خوب ما را به توسعه در تمامی بخشها خواهد رساند.

شافعی در بخش دیگری از اظهارات خود، به تنشهای ارزی و اثرات مخرب آن بر بخشهای مولد پرداخت و گفت: توصیه پارلمان بخش خصوصی به مسئولان این است که در حوزه ارزی دخالت و اظهارنظر کمتری داشته باشند و از بیان وعدههایی که قابل تحقق نیست، پرهیز کنند.

او خاطرنشان کرد: موضوع مهم دیگری که باید از سوی مسئولان مورد توجه قرار بگیرد، بحث منابع مالی بلوکه شده ایران است که در پی مذاکرات و توافقات آتی، احتمال آزادسازی آن وجود دارد. طبیعتاً این نگرانی بیان میشود که منابع آزادشده، صرف جبران کسریها یا پولپاشی ها شود. اتاق ایران اکیداً توصیه میکند، ارزهایی که به قیمت زندگی دشوار آحاد مردم در چند سال اخیر، در نقاط مختلف دنیا بهصورت اجباری پسانداز شده است، باید صرف سرمایهگذاری برای تکمیل زنجیرههای تولیدی شود که کشور در آنها مزیت صادراتی دارد.