تأمین مالی ۶۸۰ هزار میلیارد تومانی از بازار سرمایه در سال گذشته

به نقل از بازار سرمایه، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بازار سرمایه را یک بال از دو بال تأمین مالی کشور خواند و اظهار داشت: نظام تأمین مالی اقتصاد برای اثربخشی مناسب به هر دو بخش نظام بانکی و بازار سرمایه نیازمند است.

محمدعلی دهقان دهنوی با بیان اینکه تا پیش از سال ۹۸، روند تأمین مالی کشور یک نظام کاملاً بانکمحور بوده است، خاطرنشان کرد: تا پیش از سال ۹۸، بازار سرمایه نقش مهمی در تأمین مالی کشور نداشت و از معادلات اقتصادی و سیاستگذاری تأمین مالی، خارج بود. با روندی که بازار طی کرده و رشد لازم را به دست آورده، امروز نه تنها میتوان ادعا کرد که نظام تأمین مالی کشور ما یک نظام بانکمحور نیست و بازار سرمایه نقش قابل توجهی در آن پیدا کرده است، بلکه شرایط و اتفاقات همین چند ماه گذشته نیز نشان میدهد، نقش این بازار در معادلات سیاسی و اقتصادی کشور افزایش یافته و به جایگاهی بسیار برجستهتر از گذشته دست یافته است.

او در ارتباط با تأمین مالی اقتصاد از بازار سرمایه اذعان داشت: تأمین مالی از بازار سرمایه به سه حوزه مجزا تقسیم میشود، یکی از آنها تأمین مالی سرمایهای است؛ جایی که منابع مالی به شکل سرمایه جدید وارد فعالیت اقتصادی بنگاههای تولیدی کشور میشود. در بازار سرمایه این امکان از طریق مکانیسم افزایش سرمایه، عرضه اولیه شرکتها و تشکیل شرکتهای سهامی عام جدید به وجود میآید.

رئیس سازمان بورس با اشاره به تأمین مالی از حوزه یاد شده، توضیح داد: در سال ۹۹، حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی از این حوزه اتفاق افتاد. بخشی از این تأمین مالی از محل تجدید ارزیابی داراییها در بازار سرمایه بوده است. این موضوع اگرچه ساختار مالی شرکتها را قویتر میکند، اما به شکل سرمایه نقدی نیست و بخش قابل توجهی از این مبلغ نیز به شکل منابع نقدی وارد شرکتها شده یا در قالب عرضه اولیههای جدید بوده است. سرمایهگذاران با فروش سهام جدید در بازار سرمایه، میتوانند این منابع را صرف پروژههای جدید کنند.

او حوزه دوم تأمین مالی را مدنظر قرار داد و افزود: این حوزه، تأمین مالی از محل بدهی است؛ یعنی جایی که منابع مالی به شکل بدهی در قالب اوراق مختلفی که در بازار وجود دارد، مانند اوراق مرابحه، اوراق مشارکت، صکوک و سایر انواع اوراق، وارد بنگاههای اقتصادی میشود. عملکرد این حوزه نیز در سال ۹۹، بسیار بیشتر از عملکرد آن در سال ۹۸ بوده است؛ کما آنکه در سال ۹۸ نیز نسبت به سال ۹۷، رشد بسیار چشمگیری داشته است.

به گفته دهقان دهنوی، ناشر اصلی حوزه تأمین مالی بدهی، دولت است و از این محل بیش از ۲۲۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی شده است. از این رقم، حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان انواع اوراق مالی اسلامی منتشر شده که متعلق به دولت است و شامل اوراق نقدی به میزان ۱۲۵ هزار میلیارد تومان میشود. نیمی از آن نیز صرف بازپرداخت اوراق سررسید شده قبلی شده است و مابقی، اسناد خزانه و نظایر آن بوده که به عنوان تأدیه بدهی یا تهاتر بدهی به صورت غیرنقدی واگذارشده است.

رئیس سازمان بورس ادامه داد: مابقی رقم یاد شده، متعلق به شرکتهای غیردولتی است که منابع آن وارد چرخه سرمایهگذاری شرکتها شده و حکایت از ایجاد فضای جدید برای سرمایهگذاری دارد. به بیانی دیگر، تأمین مالی شرکتها از طریق بازار بدهی، ۳۵ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال قبل از آن ۵ برابر شده است. مقایسه سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ نیز نشان میدهد، رشد قابل توجهی حاصل شده است و در یک دوره دو ساله، بازار تأمین بدهی برای شرکتها بیش از ۱۰ برابر افزایش یافته است.

او تجهیز منابع از طریق سرمایهگذاریهای غیرمستقیم را حوزه سوم تأمین مالی برشمرد و عنوان کرد: از این محل حدود ۲۳۰ هزار میلیارد تومان تأمین مالی شده است. دهها و صدها صندوق سرمایهگذاری موجود در بازار سرمایه، با تجهیز و تجمیع منابع خرد، آنها را در اوراق، سهام و سپرده بانکی سرمایهگذاری میکنند.

او با بیان اینکه سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری که به تازگی تأسیس شدهاند، میتواند برای اقتصاد بسیار مفید باشد؛ تصریح کرد: صندوقهای سرمایهگذاری خصوصی چنین عملکردی دارند و با استفاده از منابعی که تجهیز میکنند، میتوانند بنگاههای راکد و مشکلدار را تملیک و احیا کنند و ورود آن شرکتها به بازار سرمایه منجر به یک ارزش افزوده قابل توجه میشود. این اقدام موجب میشود تا هم منافع خوبی به افرادی که سهام این صندوقها را در اختیار دارند برسد و هم چرخه تولید در بنگاهها بار دیگر احیا شود.

دهقان دهنوی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین، وقتی درباره تأمین منابع مالی از بازار سرمایه صحبت میشود، از تأمین منابع مالی سرمایهای، تأمین مالی بدهی و تأمین مالی از طریق صندوقهای سرمایهگذاری بحث میشود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه نظام تأمین مالی، نظام مالی ترکیبی است، اذعان داشت: وارد دوران جدیدی از حضور بازار سرمایه در اقتصاد کشور شدهایم که بیانگر ترکیبی بودن نظام تأمین مالی است. این امیدواری وجود دارد که با توسعه بازار سرمایه و ظرفیتهایی که وجود دارد، روزی برسد که نظام تأمین مالی بازارمحور شود. زیرا در همه جای دنیا نشان داده شده است که بازار سرمایه، محل مناسبی برای تأمین مالیهای بزرگ است و به این ترتیب رشد و بالندگی بازار سرمایه نیز ادامهدار خواهد بود.