ارز ۴۲۰۰ تومانی بهره‌وری بخش کشاورزی را از بین برد/ همه کشورها در حال ذخیره‌سازی مواد غذایی هستند

«سید جواد ساداتی نژاد» در همایش ملی بهره وری ایران که با حضور «میثم لطیفی» به سمت معاون رئیس جمهور و ربیس سازمان امور اداری استخدامی که در دانشگاه علم و صنعت برگزار شده بود، افزود: طرح مردمیسازی یارانهها، انقلابی در صنعت دام و طیور است بهطوری که بیشترین منفعت مربوط به بخش کشاورزی خواهد بود.

وزیر جهاد کشاورزی اظهار داشت: بخش کشاورزی در تمامی دنیا یک بخش یارانه بگیر است، زیرا ارزش افزوده این بخش نسبت به صنعت پایینتر است؛ بنابراین اگر دولتها کسری ارزش افزوده در بخش کشاورزی را تامین نکنند، غذایی تولید نمیشود، زیرا منافع حوزههای صنعتی دیگر بالاتر است که دولتها کسری ارزش افزوده را با حمایتهای مالیاتی و تسهیلاتی در دنیا جبران میکنند تا با مابقی حوزهها همسنگ شود.

ارز ۴۲۰۰ تومانی را به واردکننده میدادیم!

وی تصریح کرد: در جهان یارانه به حلقه اول یا آخر (تولیدکننده یا مصرفکننده) و یا در طول زنجیره اختصاص مییابد، اما ما ارز ۴۲۰۰ تومانی را به واردکننده میدادیم که تجربه آن در دنیا وجود ندارد.

ساداتی نژاد اادامه داد: این بدان معناست که یارانه بخش کشاورزی به واردکنندهای اختصاص یافته که ۹ میلیون تن ذرت، ۵ میلیون تن کنجاله سویا و ۴ میلیون تن جو را وارد کشور کرده است؛ نتیجه این شد که بهرهوری در این صنعت خشکید. اکنون نرخ یک کیلوگرم ذرت ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان است درحالیکه ما به قیمت ۱۹۰۰ تومان به تولیدکننده عرضه کردیم؛ بنابراین در این بخش نمیتوان از بهرهوری صحبت کرد.

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در دنیا برای تولید یک کیلوگرم مرغ ۱٫۶ کیلوگرم دان (نهاده) مصرف میشود، اما در کشور ما ۲٫۱ گیلوگرم مصرف میشود زیرا یارانه را در جایی پرداخت میکردیم که بهرهوری را از بین برد و دستیابی به آن اهمیتی نداشت.در واقع با این اقدام صنعت دام و طیور را به سمت عدم بهرهوری سوق دادیم و خروجی این کار اتفاقات بزرگ دیگری همچون تغییر کاربری اراضی کشاورزی است.

همه کشورهای در حال ذخیرهسازی مواد غذایی هستند

ساداتی نژاد گفت: در دنیای امروز شرایط خاصی پیشآمده، مانند جنگ اوکراین و روسیه که حوزه غذا جهان را با چالش روبرو کرده است، بهطوریکه امنیت غذایی تقریباً در همه جوامع، دولتها و اجلاسها به یکی از موضوعات قابل بحث تبدیل شده است.

وی اضافه کرد: در جوامع امروز یکی از مؤلفههای مهم اقتدار (امنیت) غذایی است، شاید تا چند سال گذشته به امنیت غذایی میپرداختند، اما اکنون این موضوع به قدرت غذایی تبدیل شد. امروز کشورها به دنبال قدرت و اقتدار غذایی هستند. تقریباً اتفاقات جهانی در سالهای اخیر نشان داده که اقتدار غذایی کمتر از اقتدار نظامی نیست و یا هم پای هم و در برخی مواقع مهمتر است؛ کمااینکه اکنون اتفاقات دنیا مثل جنگ اوکراین همین را نشان میدهد.

وزیر جهاد کشاورزی گفت: اکنون همه کشورهای به دنبال تامین و ذخیرهسازی مواد غذایی هستند و افزایش سرسامآور قیمتها در دنیا چالش دولتهاست و نگرانیهایی ایجاد کرده است. موضوع غذا را باید در کشاورزی پیدا کنیم؛ واقعیت این است که برای تامین غذا راهی به جز رفتن به سمت یک تحول بنیادی و جهادی نداریم.

ساداتی نژاد اضافه کرد: وقتی سخن از پایین بودن بهرهوری میشود، عموماً به سراغ بخش کشاورزی میآیند، البته اعداد و آمارها نشان میدهد که رشد بهرهوری بخش کشاورزی از خدمات و صنعت جلوتر بوده است، زیرا در حوزه ترویج در سالهای گذشته تلاش زیادی صورت انجام شده است، اما بهطورکلی وقتی بخواهیم عدد بهرهوری را اعلام کنیم در کشور زود سراغ کشاورزی میآیند، زیرا در این حوزه کار زیادی در بخش بهرهوری و علمی انجام نشده است.

سند بهرهوری بخش کشاورزی تصویب و ابلاغ شده است

وی تصریح کرد: سال گذشته سند بهرهوری در بخش کشاورزی در دولت تصویب و ابلاغ شد و عوامل اصلی بهرهوری، عوامل بازدارنده و اقداماتی که باید انجام دهیم در این سند مشخص شده است.

وزیر جهاد کشاورزی افزود: در سند تحول دولت مردمی هم به طور کامل در حوزه کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته و وظایف وزارت جهاد کشاورزی در حوزه بهرهوری تعیین شده است. امروز در حوزه غذا برای ما بهرهوری یک امر اجتنابناپذیر است که باید در این سمت گام برداریم. این امر تنها یک وظیفه سازمانی نیست، زیرا تامین امنیت و اقتدار غذایی مردم راهی جز بهرهوری ندارد.

ساداتی نژاد با بیان اینکه امسال سال تولید و دانشبنیان نامگذاری شده است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی در ابتدای سال نخستین دستگاهی بود که در ۱۹ بند آییننامه تولید دانشبنیان و اشتغال آفرینی را در دولت ارایه و تبیین کرد که چند بند آن از جمله ماده ۱۸ به حوزه بهرهوری میپردازد.

ارز ترجیحی یکی از علل تغییر کاربری اراضی کشاورزی است

وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه از زمان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به بخش کشاورزی میزان تغییر کاربری اراضی کشاورزی افزایش یافته است، گفت: در واقع به دلیل نوع یارانه دادن به بخش کشاورزی، نهتنها این حوزه به یک بخش غیر بهرهور تبدیل شد، بلکه به یک بخش با تغییر کاربری بالا تبدیل کردیم.

وی افزود: با اصلاح تخصیص یارانه در این بخش از هم اکنون رشد بهرهوری در حوزه کشاورزی دیده میشود، بهطور قطع بهرهوری در حوزه کشاورزی افزایش مییابد و انگیزه کشاورزان برای کاشت بیشتر خواهد شد.

ساداتی نژاد اظهار داشت: انتظار میرود مردم در سال ۱۴۰۱ در حوزه کشاورزی، دامپروری و طیور از بهرهوری در بخش کشاورزی و تولید غذا حمایت کنند.

وی بزرگترین حامی کشاورزی را مردم و مصرفکنندگان دانست و ادامه داد: مصرف باعث تولید میشود و تولید باعث ارزان سازی خواهد شد. تلاش داریم غذای سالم و ارزان به دست مردم برسانیم و این راهی به جز رشد بهرهوری در این بخش نیست؛ به طور مثال اگر بهجای ۲.۱ کیلوگرم دان برای تولید یک کیلوگرم گوشت مرغ ۱.۵ کیلوگرم دان مصرف شود، یعنی غذا را ارزان به دست مردم میرسانیم و وضعیت مالی کشاورزان را ارتقا پیدا میکند.

عضو کابینه دولت سیزدهم به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص افزایش بهرهوری، به خودکفایی، تولید داخل و ارتقای معیشت کشاورزان اشاره کرد و گفت: اگر کشاورز به جای ۴ تن گندم ۶ تا ۸ تن گندم برداشت کند، یعنی با همان عوامل درآمد بیشتری کسب کرده و تولید افزایش یافته است که این موضوع باعث کاهش واردات خواهد شد.

۳۰ درصد ضایعات کشاورزی با وجود مصرف آب ۷ سد دز

وزیر جهاد کشاورزی گفت: از ابتدای دولت سیزدهم نگاه به بخش کشاورزی برای رسیدن به خودکفایی را ارتقای بهرهوری قرار دادیم که یکی از این موضوعات محصول کشاورزی است. در دنیا محصول کشاورزی تولید نمیشود مگر اینکه مشتری خود را داشته باشد، تا دچار کمبود و ضایعات در حوزه غذا نشوند.

ساداتی نژاد ضایعات بخش کشاورزی را ۳۰ درصد عنوان کرد و افزود: در واقع ۱۳ میلیارد مترمکعب آب بهاندازه ۷ برابر آب سد دز در کشور مصرف میشود. طبق آمارها سال گذشته ۴۰ هزار میلیارد تومان اتلاف سرمایه داشتهایم که رقم قابلتوجهی است.

وی خاطرنشان کرد: اکنون در کشور ما یک درصد تولیدات تحت طرح کشت قراردادی است در حالی که در دنیا ۴۰ درصد و حتی در برخی کشورها این میزان ۹۰ درصد است.

چرا تولید گندم در دو سال گذشته افت چشمگیری کرد؟

وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: نیاز سالانه کشور به گندم ۱۳ میلیون تن است که از این میزان ۱۰ میلیون تن به مصرف خبازیها، ۲ میلیون تن به مصرف صنف و صنعت و ۵۰۰ هزار تن برای تولید نان حجیم مصرف میشود، بنابراین برای تولید این محصول راهبُردی نیاز است با کمک افزایش بهرهوری به خودکفایی برسیم.

ساداتی نژاد اضافه کرد: اکنون کشاورز پناهی جز دولت ندارد، زیرا اگر محصولش دچار خسارت شود، تمام سرمایهاش از بین میرود. به همین دلیل دولت تمامی محصول کشاورزان حتی در صورت آسیب را خریداری میکند.

وی گفت: اگر قیمت نهادههای تولید از جمله کود افزایش پیدا کند، کشاورز نقدینگی برای خرید ندارند. بنابراین در سال ۹۸ با حذف یارانه کود و افزایش قیمت این محصول کشاورز ما توان خرید نداشت. همین امر باعث شد، در سال ۹۹ خرید تضمینی گندم به ۸.۵ میلیون تن و در سال ۱۴۰۰ این میزان به ۴.۵ میلیون تن برسد که افت شدید تولید را نشان میدهد.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه از ابتدای دولت سیزدهم خرید قراردادی گندم شروع شد، افزود: شرکت بازرگانی دولتی موظف به بستن قرارداد با تولیدکنندگان در بحث (تامین بذر، کود، سم و حتی بیمه محصولات کشاورزی) شده تا جایی که ۲۵۰ هزار هکتار در آبانماه قرارداد بسته شد.

ساداتی نژاد ادامه داد: امسال ۲.۵ میلیون هکتار گندم کشور بهصورت کشت قراردادی انجام میشود که باعث افزایش تولید گندم و درعینحال از لحاظ وضعیت بهتر معیشت کشاورزان خواهد شد، به طور مثال کشاورز پیشرو دارای عملکرد ۱۰ برابری نسبت به عملکرد متوسط کشوری است؛ یعنی اگر کشاورز پیشرو ۳۰۰ تن سیب و ۱۱۰ تن انگور در هکتار تولید میکند، کشاورز معمولی ۳۰ تن سیب و ۱۱ تن انگور در هکتار تولید دارد.

دستیابی به تولید ۲۰ درصدی محصولات کشاورزی در قالب کشت قراردادی

به گفته وی، اکنون کشت قراردادی برنج را در سطح بیش از ۶۰ هزار هکتار شروع کردیم و در بخش کشت کلزا و دانههای روغنی در حال انجام است

وزیر جهاد کشاورزی گفت: تلاش داریم ۲۰ درصد محصولات کشاورزی را تحت پوشش کشت قراردادی انجام دهیم تا با این اقدام اصلاح الگوی کشت نیز در کشور اجرایی شود، زیرا اکنون یک درصد محصولات کشاورزی ایران با کشت قراردادی تولید میشود.

ساداتی نژاد اضافه کرد: انتظار میرود با همکاری حوزه دانشگاهی بهرهوری بخش کشاورزی افزایش یابد تا این بخش بتواند این عقبماندگی را جبران کند.