زمان حذف یارانه‌های نقدی مشخص شد؟/ گزارش ویژه وزیر اقتصاد درباره اجرای طرح کالابرگ

با وجود گذشت حدود 3 ماه از جراحی اقتصادی دولت و حذف ارز ترجیحی، دولت یارانه مرداد را هم به صورت نقدی پرداخت خواهد کرد؛ این را میشود از اظهارات اخیر وزیر اقتصاد برداشت کرد. احسان خاندوزی گفته ارائه کالابرگ منوط به این است که گزارش استقرار زیرساختهای فنی خدمت رییسجمهور ارائه شود.

این در شرایطی است که مردم معتقدند که پرداخت یارانه نقدی بهتر از توزیع کالابرگ است، چون به خانوارها امکان میدهد که خودشان درباره نحوه هزینهکرد یارانه خود تصمیمگیری کنند؛ نه آنکه دولت مشخص کند که یارانه آنها صرف چه کالایی شود.

با این حال، خاندوزی در توضیح طرح کالابرگ الکترونیکی عنوان کرده؛ این گزارش قرار است تا آخر مرداد توسط دوستان ارائه شود و امیدواریم اوایل شهریور ماه بعد از ارائه گزارش، تصمیم نهایی در خصوص جزییات تغییر شیوه پرداخت یارانهها صورت گیرد.

وزیر اقتصاد متذکر شده؛ پس از تصمیم نهایی ستاد اقتصادی دولت، شیوه پرداخت کالابرگ و نحوه دریافت آن را اعلام خواهیم کرد.

خاندوزی در پاسخ به این سوال که آیا مردم میپذیرند بعد از چندین سال دریافت یارانه، به صورت نقدی کالابرگ دریافت کنند، عنوان کرده؛ با توجه به اینکه پرداخت یارانهها حکم قانون بودجه سال ۱۴۰۱ است و دولت به جهت اینکه میخواست حتما حمایت اولیه صورت بگیرد، در ماههای گذشته تلاش کرد پرداخت یارانه داشته باشیم؛ تا زمانی که زیرساخت ارائه کالابرگ آماده شود.

در این میان، پیش از این برخی از نمایندگان مجلس خبر داده بودند که دولت احتمالا از شهریورماه طرح کالابرگ الکترونیکی را اجرایی خواهد کرد. مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده بود: زیرساخت کالابرگ الکترونیک در حال آمادهسازی است و براساس وعده داده شده، در شهریور ۱۴۰۱ آماده میشود.

وی در مصاحبه با یک برنامه رادیویی با ذکر این نکته که کالابرگ الکترونیک، مصوب بودجه سالانه مجلس است، گفته بود که دولت در اجرا، به دلیلِ اتفاقات اردیبهشت ماه و نیز اجرای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، تفاوتهایی صورت داد، چون اوضاع آن گونه که تصور می شد، پیش نرفت.

وی عنوان کرده بود: براساس وعده داده شده، زیرساخت کالابرگ الکترونیک در شهریور ۱۴۰۱ آماده میشود و کالای اساسی و ضروری با توجه به قول دولت، به صورت کالابرگ ارائه میشود.

طغیانی متذکر شده بود: مشمولان یارانه در قانون مشخص شده است و همین دامنهای که مشمول یارانه هدفمندی شدند، کالا برگ نیز دریافت میکنند.

سید کریم حسینی، نماینده مردم اهواز در مجلس نیز گفته بود: قرار است که نرمافزاری را اجرایی کنند که پرداخت ۶ الی ۸ قلم کالا در قالب این نرمافزار به شکل الکترونیکی انجام شود، یعنی مشمولان این طرح وارد نرمافزار میشوند و فروشگاههایی که برای فروش تعیین شدند هم این نرم افزار را دارند. اتفاقی که پس از اجرای این طرح اتفاق خواهد افتاد، این است که مردم این اقلام موجود در نرمافزار را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خریداری کرده و مبلغ را پرداخت میکنند و مابهالتفاوت این مبلغ را دولت به فروشنده پرداخت میکند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس عنوان کرده بود: این نرمافزار میتواند از تزریق پول به جریان اقتصادی کشور جلوگیری کند و راهحلی است که دولت وعده داده که کار به این شکل اجرایی شود.

حسینی در پاسخ به این سوال که زمان اجرای این طرح نرمافزاری چه زمانی خواهد بود؟ متذکر شده بود: من شنیده بودم که این طرح قرار بود از تیر ماه اجرایی شود که نشد و تیر هم به صورت نقدی پرداخت شد اما با صحبتهایی که شده بهنظر میرسد که در روزهای نزدیک اجرا و پیادهسازی آن انجام شود و برای ماه مرداد به بهرهبرداری برسد.

با کالابرگ چه کالاهایی و چگونه میتوان خرید؟

البته پیش از این سیدمحمدرضا میرتاجالدینی، نماینده مجلس چندی پیش اعلام کرده بود: منظور از کالابرگ الکترونیکی همان کارتهای یارانهای است که امروز در آنها یارانه نقدی واریز میشود که بعدها اگر دولت زیرساختها را آماده و فراهم کرد، اینها را به کالابرگها اختصاص دهیم.

وی عنوان کرده بود: امروز هم در فروشگاهها با همین یارانهها افراد خرید میکنند؛ منتها چون در همان کارت یارانه قبلی واریز میشود، میتوانند نقدی هم دریافت کنند.

وی توضیح داده بود: در ادامه طرح این است که این کارت یارانه، یارانه کالایی شود یعنی افراد با این کارتها کالاهای مورد نیاز خانوادهشان را در فروشگاههایی که دستگاه کارتخوان برای این کارتها اختصاص داده میشود، خرید کنند.

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو تصریح کرده بود: دادن کالابرگ به هیچ عنوان در خرید کالاهای عمومی محدویت ایجاد نمیکند که به طور مثال فقط شامل مرغ، روغن و امثال اینها باشد بلکه اشخاص میتوانند هر کالایی که مورد نیازشان است را از حبوبات گرفته تا گوشت و لبنیات و شویندهها خریداری کنند.

وی تاکید کرده بود: یارانه که برای جبران کاهش قدرت خرید مردم است امروز به صورت نقدی داده میشود، فردا اگر زیرساختهایش آماده شد به صورت کالابرگهای الکترونیکی داده میشود که اتفاقا میتواند باعث یک رقابت سالم بین فروشگاهها شود به طوری که فروشگاهها میتوانند تخفیفهای خوبی مانند کارت حکمت به خریداران خود دهند.

سرانجام یارانه نقدی؟

با این وجود، هنوز معلوم نیست سرنوشت یارانه نقدی چه میشود؛ اگرچه فعلا پرداخت یارانه نقدی ادامه دارد و پیشبینی میشود که یارانه مرداد و شهریورماه همچنان نقدی باشد.

در کل با توجه به اینکه گزارش زیرساختها، شهریور اعلام میشود، بعید است دولت بتواند ظرف یکی دو هفته یارانه را حذف و به جای آن کوپن بدهد. برای همین پیشبینی میشود تغییر در شیوه پرداخت یارانهها از مهرماه کلید بخورد. البته اگر دولت قصد تغییر شیوه پرداخت را داشته باشد.