کمبود خوراک‌ِ مایع در برخی از پتروشیمی‌های کشور/ وضعیت سرمایه‌گذاری خوب نیست

احمد معروفخانی، درباره اوضاع تولید و توسعه پتروشیمی در ایران با بیان اینکه این صنعت در کشور ما شرایط چندان خوبی ندارد، اظهار داشت: دولت و مجلس همه فشارهای ناشی از مشکلات اقتصادی و کمبود بودجه را روی پتروشیمیها جبران میکنند البته طبیعی هم است چون سهم پتروشیمی از کیک اقتصادی کشور عمده است با وجود اهمیت پتروشیمی هر روز یک مشکل عدیدهای را در این صنعت شاهدیم.

۱۰ درصد هزینه به سبد صنعت پتروشیمی اضافه شد

وی افزود: در سنوات اخیر دیدهایم که قیمت خوراک گاز و یوتیلیتیها و عوارض همواره بالا رفته؛ اکنون هم در بودجه ۱۴۰۳؛ ۹ درصد ارزش افزوده را که باید عودت داده میشد به ۱۰ درصد رسانده و حتی به عنوان قیمت تمام شده؛ تعیین کردهاند یعنی قرار نیست به تولیدکننده بازگردانده شود به این معنا که ۱۰ درصد هزینه به سبد صنعت پتروشیمی اضافه میکنند، بنابراین صنعت پتروشیمی روز به روز توجیه اقتصادی خود را از دست میدهد.

چالش خوراکمایعیها

رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآوردهای نفت، گاز و پتروشیمی گفت: از سوی دیگر باتوجه به عدم تنظیمگری صحیح وزارت نفت تعداد خیلی زیادی پتروشیمی خوراکمایع داریم که اینها با سرمایهگذاری چند صد میلیون دلاری ساخته شدند. اما نمیتوانند از خوراک به طور کامل بهرهمند شوند، به طوری که اکنون پتروشمی شازند، ایلام، امیرکبیر، بوعلی و نوری کمبود خوراک دارند، در صورتی که در تمامی آنها سرمایهگذاری شده و ظرفیتهای خوبی ایجاد شده است.

وضعیت سرمایهگذاری خوب نیست

وی بیان داشت: اکنون برای توسعه زنجیره تولید پتروشمی نیاز به سرمایهگذاریهای جدیدی داریم اما وضعیت سرمایهگذاری خوب نیست زیرا هدفگذاری صحیح نیست و میزان سرمایه به بخش توسعه این صنعت بسیار کم است. از طرف دیگر شرایط برای ورود سرمایهگذار بخش خصوصی واقعی هم مهیا نیست زیرا روش سرمایهگذاری بدرستی اجرا نمیشود، مثلا همه توان را برای تزریق به یک پتروشیمی خاصی گذاشتهاند که توجیه ندارد حال آنکه اگر روی زنجیرههای دیگر سرمایهگذاری میکردند موجهتر بود.

عوارض غلط در بودجه ۱۴۰۳

معروفخانی تاکید کرد: مسائل و مشکلاتی که دولت روز به روز برای پتروشیمی ایجاد میکنند از جمله عوارض غلطی در بودجه ۱۴۰۳ گنجانده شده، عدم سرمایهگذاری جدید و عدم تنظیمگری صحیح توسط متولیان امر منجر به این شده که آینده خوبی را برای صنعت پتروشمی کشور نمیتوان پیشبینی کرد حال آنکه پتروشیمی کشوری مثل عربستان که با تکنولوژی خاصی جلو میرود و با برنامهریزی ایران در این صنعت قابل مقایسه نیست.

واگذاری بازار به عربستانیها

وی با بیان اینکه برنامههای پتروشیمی در ایران منجر به از دست رفتن بازارهای این محصولات شده است، افزود: هزینههایی که به این صنعت تحمیل شده منجر به این شده که روی قیمت تمامشده، مزیت رقابتی و قیمت کالای ما اثر بگذارد و باعث میشود به مرور بازارهایمان را از دست بدهیم و نتیجه آن اینکه محصول عربستانی با قیمت پایینتر جایگزین میشود.

اشتباه در هدفگذاریها

رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآوردهای نفت، گاز و پتروشیمی خاطرنشان کرد: ما در هیچ مقطع زمانی از بدو تاسیس صنعت پتروشیمی تا به امروز تنظیمگری و هدفگذاری صحیح نداشتیم، در هر مقطعی روی یک محصول مثلا متانول مترکز کرده و سرمایهگذاریها را فقط به این حوزه معطوف کردهایم و امروز در داخل کشور از متانول اشباع شدهایم. در صورتی که اگر همین سرمایهگذاری را به سمت زنجیره پلیمیری و پلیاتیلن سنگین و گریدهای خاص میبردیم و با هدفگذاری صحیح و زنجیره سرمایه و حمایت را به این بخش هدایت میکردیم؛ اکنون اوضاع بهتری داشتیم اما متاسفانه در هیچ مقطعی هدفگذاری و تنظیمگری درستی نداشتیم.

افول جذابیت

وی یادآور شد: تصمیمات اشتباه از جمله عوارضها؛ روز به روز جذابیت را از این صنعت میگیرد، ما به جای اینکه مشوقهای صادراتی وضع کنیم تهدید و تنبیه هم میکنیم، ۹ درصد ارزش افزوده را به ۱۰ درصد رسانده و بنا نداریم به تولیدکننده برگردانیم و روی بهای تمامشده هم محاسبه میکنیم، قیمت خوراک و یوتیلیتی هم که پایدار نیست و هر ۳ یا ۶ ماه یک بار با حکم دادگاه و دیوان و یا هر مرجع دیگری تغییر میکند، مسئله تعهد ارزی و سیاستهای غلطی که برای تعهد ارزی و تعیین نرخ خوراک و نرخ بازگشت ارز وضع میکنیم همه اینها جذابیت حضور در این صنعت را میگیرد، در این شرایط چه امیدی باید برای توسعه این صنعت داشت.