جهش ۴۳ درصدی بدهی دولت به بانک مرکزی در طول تنها یک ماه

بانک مرکزی پس از وقفهای طولانی در انتشار آمار متغیرهای پولی و اعتباری، طی روزهای اخیر، این آمارها را تا پایان دی ماه 1402 منتشر کرد. بخشی از این گزارش به بررسی وضعیت بدهی دولت به شبکه بانکی و همچنین بدهی بانکها به دولت اختصاص یافته که بررسی آن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه آمارها نشان میدهند این بدهیها نقش پررنگی در رشد نقطه به نقطه 31.7 درصدی پایه پولی در دی ماه سال گذشته ایفا کردهاند.

با استناد به آمارهای بانک مرکزی، مهمترین عامل رشد پایه پولی در بازه 12ماهه منتهی به پایان دی ماه 1402 مطالبات بانک مرکزی از بانکها با تاثیر 47.6 درصدی بوده است. دومین عامل تاثیرگذار نیز خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بوده که سهمی 5.5 درصدی از رشد پایه پولی را به خود اختصاص داده است.

جهش نرخ رشد بدهی دولت به بانکها

به گواه آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی، بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی کشور در پایان دی ماه به هزار و 268 هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم، 56.7 درصد بیشتر از دی ماه 1401 است. این در حالی است که رشد نقطه به نقطه این رقم در مدت مشابه سال 1401 برابر با 21.4 درصد بود.

بدهی بخش دولتی به دو دسته بدهی دولت و بدهی شرکتهای دولتی تقسیم میشود. طبق این آمارها، بدهی دولت به بانکها با رشدی 56.7 درصدی در 12ماهه منتهی به دی ماه همراه شده و به هزار و 90 هزار میلیارد تومان رسیده است. بدهی شرکتها و موسسات دولتی نیز پس از رشد 56.5 درصدی در این بازه زمانی، به رقم 178 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در ماههای گذشته میزان رشد بدهی شرکتهای دولتی به طرز چشمگیری بیشتر از خود دولت بود. با وجود این، همانطور که آمارهای منتشرشده نشان میدهند، در دی ماه رقم رشد بدهی دولت نسبت به سال 1401 افزایش یافته و این رقم برای شرکتهای دولتی نزولی شده است. این موضوع از آن رو نگرانکننده است که رقم پایه بدهی دولت به بانکها بسیار بیشتر از بدهی شرکتهای دولتی است و افزایش میزان رشد بدهی این بخش، بهوضوح آثار سوء بیشتری در پی دارد.

بدهی 38.5 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به بانک مرکزی

بخش دیگری از این گزارش، تغییرات بدهی بخش دولت به بانک مرکزی را نشان میدهد. بر این اساس، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در پایان دی ماه به 385 هزار میلیارد تومان رسیده که نرخ رشد نقطه به نقطه آن معادل 56.3 درصد بوده است؛ در صورتی که این نرخ رشد در سال 1401 برابر با تنها 16.8 درصد رقم خورده بود.

بررسی وضعیت بدهی دولت به بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که نرخ رشد نقطه به نقطه بدهی دولت از 4.3 درصد در دی ماه 1401 به 70.9 درصد در سال 1402 جهش کرده است. همچنین بررسیها نشان میدهند این رقم تنها در طول دی ماه بیش از 43 درصد افزایش کرده که این رقم رشد ماهانه در سه سال اخیر بیسابقه بوده است.

رشد 121.7 درصدی بدهی بانکها به بانک مرکزی

واکاوی بدهی بانکها به بانک مرکزی با استناد به آمارهای منتشرشده، نیز از بدهی 681.2 هزار میلیارد تومانی بانکها به بانک مرکزی حکایت دارد. به نحوی که رشد نقطه به نقطه این رقم در دی ماه 1402 عدد 121.7 درصدی را ثبت کرده و این در حالی است که رقم مذکور در سال 1401 معادل 75.3 درصد بود.