تولوئن - Toluene

تولوئن از هیدروکربن های آروماتیک است و به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت میشود. مایعی بیرنگ و آتشگیری است و به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد. فرمول شیمیایی آن C6H5CH۳ میباشد و از واکنش یدید متیل (CH3I) با بنزن و آلومینیوم کلراید (AlCl3) میتوان آن را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد.

روش تولید تولوئن :

این محصول در شرایط آزمایشگاهی به طور خلاصه به شرح زیر تولید می شود:

در داخل یک لوله آزمایش بزرگ و مقاوم ، ۲ml از مایع بنزن را با چند قطره از یدید متیل ( CH3I ) و ۰٫۴ گرم آلومینیوم کلراید (AlCl3 ) پودری شکل به آرامی حرارت دهید تا هنگامی که کاغذ تورنسل مرطوب شده در بالای لوله آزمایش، از رنگ آبی به سرخ تبدیل شده و پایان واکنش را مشخص نماید.

مشخصات تولوئن :

نام های دیگر تولوئن : متیلبنزن یا فنیلمتان

تولوئن مایعی صاف و نامحلول در آب با بویی شبیه بوی تینرهای رنگ معمولی است. تولوئن از گروه ترکیبات آروماتیک است و به عنوان یک مادهٔ اولیه و همچنین حلال شیمیایی کاربرد دارد.

کاربرد تولوئن : حلال رنگ، تینر رنگ، درزگیر سیلیکونی، واکنشگر شیمیایی، پلاستیک، جوهر چاپ، چسب، لاک و ضدعفونی کننده و گندزدا. همچنین میتوان از آن برای ساخت فوم و TNT استفاده نمود.تولوئن برای بهبود کیفیت بنزین و همچنین در تولید سایر مواد شیمیایی کاربرد دارد. نکته جالب دو مورد تولوئن کاربرد آن به عنوان دارویی استنشاقی برای زدودن سموم میباشد.

سمیت تولوئن در مقایسه با بنزن بسیار کمتر است. هرچند غلظت بسیار بالایی لازم است تا تنفس تولوئن منجر به مرگ شود، اما غلظتهای کمتر آن به راحتی بر روی سیستم عصبی تأثیر میگذارند. غلظتهای کم تا متوسط تولوئن، سبب خستگی، سرگیجه، ضعف، رفتار نامتعادل، نقصان حافظه، بیخوابی، کماشتهایی، و کم شدن دید و شنوایی میگردد. این حالات با از بین رفتن حضور تولوئن، کم میشوند. با توجه به سرطانزا بودن بنزن، هم اکنون از تولوئن که خواصی شبیه به بنزن دارد، به عنوان جانشین استفاده میشود.