آلومینیوم - Aluminium

آلومینیم عنصری شیمیای در گروه بورون با عدد اتمی ۱۳ و نماد Al است. این عنصر یک فلز نرم و سفید و چکشپذیر با چگالی پایین است که سومین عنصر فراوان و فراوانترین فلز در پوسته کره زمین است. آلومینیوم خالص به دلیل واکنشپذیری بسیار بالای خود بسیار به ندرت به طور طبیعی یافت میشود و به جای آن در سنگهای معدنی مختلفی وجود دارد. بیشتر آلومینیوم دنیا از سنگ بوکسیت به دست میآید.

تاریخچه :

فردریک وهلر" بطور کلی به آلومینیوم خالص اعتقاد داشت. اما این فلز دو سال پیش تر بهوسیله «هانس کریستین ارستد» شیمیدان و فیزیکدان دانمارکی بدست آمد. در روم و یونان باستان این فلز را بهعنوان ثابت کننده رنگ در رنگرزی و نیز بهعنوان بند آورنده خون در زخمها بکار میبردند و هنوز هم بهعنوان داروی بند آورنده خون مورد استفادهاست. در سال ۱۷۶۱، «گویتون دموروو» پیشنهاد کرد تا alum را آلومین (alumin) بنامند.

کاربرد :

چه از نظر کیفیت و چه از نظر ارزش، آلومینیوم کاربردیترین فلز بعد از آهن است و تقریبأ در تمامی بخشهای صنعت دارای اهمیت میباشد. آلومینیوم خالص، نرم و ضعیف است، اما میتواند آلیاژهایی را با مقادیر کمی از مس، منیزیوم، منگنز، سیلیکون و دیگر عناصر بوجود آورد که این آلیاژها ویژگیهای مفید گوناگونی دارند. این آلیاژها اجزای مهم هواپیماها و راکتها را میسازند.

وقتی آلومینیوم را در خلاء تبخیر کنند، پوششی تشکیل میدهد که هم نور مرئی و هم گرمای تابشی را منعکس میکند. این پوششها لایه نازک اکسید آلومینیوم محافظ را بوجود میآورند که همانند پوششهای نقره خاصیت خود را از دست نمیدهند. یکی دیگر از موارد استفاده از این فلز در لایه آینههای تلسکوپهای نجومی است.

**برخی از کاربردهای فراوان آلومینیوم عبارتاند از:

• حمل و نقل (اتومبیلها، هواپیماها، کامیونها، کشتیها، ناوگانهای دریایی، راه آهن و...)
• بستهبندی (قوطیها، فویل و...)
• ساختمان (درب، پنجره، دیوار پوشها و...)
• کالاهای با دوام مصرف کننده (وسایل برقی خانگی، وسایل آشپزخانه،...)
• خطوط انتقال الکتریکی (هدایت الکتریکی آلومینیوم از مس بیشتر واز طلا کمتر میباشد اما استحکام مکانیکی ان در برابر کشش از مس کمتر میباشد و لذا برای ساخت هادی های آلومینیوم به منظور استفاده در خطوط انتقال از هسته ای فولادی برای تقویت استحکام ان در برابر کشش استفاده میکنند معروف ترین هادی آلومینیومی با ویژگی های بالا که در 90 درصد خطوط انتقال استفاده میشود هادی ACSR میباشد.
• ماشین آلات اکسید آلومینیوم (آلومینا) بطور طبیعی و بصورت کوراندوم، سنگ سنباده، یاقوت و یاقوت کبود یافت میشود که در صنعت شیشهسازی کاربرد دارد. یاقوت و یاقوت کبود مصنوعی در لیزر برای تولید نور همنوسان بکار میروند. آلومینیوم با انرژی زیادی اکسیده میشود و در نتیجه در سوخت موشکهای با سوخت و دمازاها مورد استفاده واقع میشود.