آقای رئیس جمهور؛ پس کو دلاری که 900 تومان هم نمی‌ارزد؟

سه ماه پیش در چنین روزی یعنی 13 مهرماه که دلار 1250 تومان بود، محمود احمدی نژاد رئیس جمهور در جمع مردم همدان به بحث بازار ارز و فعالیتهای عدهای در این بازار اشاره کرده و گفته بود:

"در بازار ارز نیز این کار را (اخلال در بازار) میکنند. ما آنقدر ذخیره ارزی داریم که تمام نیازهای کشور، تمام واردات کشور و مسافرتهای کشور را به خوبی انجام دهیم، به خدا اگر این زشتکاریها و خودخواهیها نباشد قیمت ارز باید پایین بیاید. الان یک دلار آمریکا در اقتصاد ما به اندازه 900 تومان هم نمیارزد. آنها وارد میشوند و هرچه بانک مرکزی میریزد میخرند و فضاسازی میکنند و میگویند قیمت ارز باید بالا برود چرا؟"

مخالفت احمدی نژاد رئیس جمهور با افزایش نرخ ارز به این روزها و امسال و سال گذشته مربوط نمی شود، بلکه وی از ابتدایی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، همواره یکی از مخالفان اصلی افزایش نرخ دلار بود و در مقابل برخی کارشناسانی که از افزایش نرخ دلار دم می زدند، می ایستاد و البته طی چند سالی هم موفق شد حرف خود را به کرسی بنشاند.
اما حال نمی دانیم چه اتفاقی افتاده که دلار ثانیه ای افزایش پیدا می کند و طی همین مدت سه ماه هم که از اظهارات احمدی نژاد می گذرد، بیش از 500 تومان گران تر شده است، ولی در دولت و بانک مرکزی آب از آب تکان نمی خورد و هیچ واکنشی را شاهد نیستیم.

* فرق حرف تا عمل از زمین تا آسمان است


در حالی نرخ دلار روز گذشته در ساعاتی به مرز 1800 تومان هم رسیده که اگر به موضع گیری های گذشته دولت و رئیس جمهور در این باره نگاه کنیم، آنچه در "عمل" اتفاق می افتد با آنچه دولتمردان "حرف" آن را می زنند، فرقش از زمین تا آسمان است.
رئیس جمهور در یک برنامه زنده تلویزیونی در اردیبهشت ماه سال جاری که دلار در بازار آزاد زیر 1200 تومان بود، با تاکید بر تقویت پول ملی در مقابل ارزهای خارجی تصریح کرده بود " بانک مرکزی مامور شده که بازار ارز را کنترل کند و این کار را انجام خواهد داد."
احمدینژاد با اشاره به هیاهویی که در بازار ارز رخ داده تصریح کرده بود:"با وجود مصرف بالای ارز، ذخایر و درآمد ارزی ما نیز بسیار بالاست. این تحرکات، مقطعی است و هر کسی که به آن توجه کند، ضرر میکند. عده ای معتقدند که اگر نرخ ارز بالا برود مزایایی به همراه دارد، اما باید توجه داشت که مضرات آن بیشتر بوده و در دراز مدت به ضرر اقتصاد کشور است. بررسی نوسانات نرخ ارز از سال 1340 و اندازهگیری این مساله با شاخصهای اصلی اقتصادی اشتباه بودن این تفکر را نشان میدهد.
رئیس جمهور گفته بود: برخی میگویند اگر نرخ ارز را متناسب با تورم بالا ببریم، صادرات غیرنفتی افزایش مییابد که درست نیست. در 5 سالی که نرخ ارز را ثابت نگاه داشتهایم در واقع در مقایسه با تورم، قیمت ارز را کاهش دادهایم، زیرا مابهالتفاوت تورم داخل و خارج اگر 10 درصد بوده نرخ ارز به این مقدار رشد نکرده است. این سیاست به معنای کاهش نرخ ارز و تضعیف پول ملی است، اما با این وجود صادرات غیرنفتی ما افزایش یافته و از 7.2 میلیارد دلار در آخر سال 83 به 32.6میلیارد دلار رسیده است. اول باید تولید باشد تا صادرات انجام شود، اگر قیمت ارز را بالا ببریم اولین جایی که تحت فشار قرار میگیرد تولید است، زیرا تولید ما به سرمایهگذاری، ماشینآلات و مواد اولیه نیاز دارد که باید از خارج وارد شوند. وقتی قیمت تولید در داخل بالا برود با کالاهای خارجی نمیتواند رقابت کند. برخی میگویند اگر ارز را 300 تومان بالا ببریم برای دولت درآمد کسب میشود، اما باید توجه داشت که این درآمد کاذب است و بیش از این درآمد، هزینه به اقتصاد ملی تحمیل میکند.
احمدی نژاد در آن برنامه تلویزیونی با انتقاد از کسانی که اظهار میکنند قیمت ارز به 1300 تومان خواهد رسید، گفته بود: قیمت ارز در همین حدودی است که در قانون پیشبینی شده است و یک درصد بالا رفتن مهم نیست و جزو نوسانات بازار به شمار میرود.

* احمدینژاد در سالگرد هدفمندی: موافق گرانی ارز نیستم


مخالفت رئیس جمهور با افزایش نرخ ارز در حرف به موارد بالا مربوط نمی شود و وی به تازگی یعنی 29 آذرماه در همایش اولین سالگرد اجرای هدفمند سازی یارانه ها نیز خاطر نشان کرده بود: "بازار سکه و ارز ساماندهی خواهد شد ( شاید وضعیت فعلی طرح خرید باشد). در عین حال منابع ارزی بسیار زیادی داریم و درآمد ارزی بیش از مصرف است. افرادی می گویند که قیمت دلار باید بالا برود اما این گفته پایه اقتصادی ندارد."

 * دستوراتی که به در و دیوار میخورد


مخالفت ظاهری دولت و رئیس جمهور با افزایش نرخ ارز و دستوراتی که احمدی نژاد بارها در سال جاری به بانک مرکزی داد تا بازار ارز را ساماندهی کند، در مقایسه با آنچه در عمل اتفاق می افتد شائبه های زیادی را از اقتصادی گرفته تا سیاسی در اذهان ایجاد می کند که خیلی از آنها دور از ذهن نیست.
فارغ از اینکه این شائبه ها درست یا غلط باشد، این سوال اساسی مطرح است که چرا دولتمردان به ویژه مسئولان بانک مرکزی به دستورات رئیس جمهور توجهی نمی کنند.
علاوه بر ماموریتی که احمدی نژاد در اردیبهشت ماه امسال به بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز داده بود، اخیراً هم که دلار از مرز 1500 تومان فراتر رفت، به بهمنی رئیس کل بانک مرکزی دستور داد که هر چه سریعتر بازار ارز را سروسامان دهد ولی گویی توجهی به این دستورات نمی شود و شاید مسائلی پشت پرده مطرح باشد که ما نمی دانیم.