چرا رشد اقتصادی را احساس نمی‌کنیم؟

براساس اعلام بانک مرکزی تولید ناخالص داخلی در سال جاری با رشد 4 درصدی همراه بوده است. این درحالی است که برای محاسبه این عدد، تنها برخی از صنایع در نظر گرفته میشود بنابراین نمیتوان نسبت به رقم اعلام شده، اعتماد کرد. خودرو، پتروشیمی، سیمان و فولاد از مهمترین مولفههای در نظر گرفته شده برای محاسبه تولید ناخالص داخلی است و باتوجه به اینکه تولید خودرو در سال جاری نسبت به سال گذشته 80 درصد رشد کرده است این رقم اثرگذاری زیادی در عدد بهدست آمده برای تولید ناخالص داخلی دارد.

این درحالی است که بانک مرکزی تاکنون هیچگونه آماری از صنایع نساجی ایران برای محاسبه تولید ناخالص داخلی نخواسته است. بنابراین در شرایطی که تنها بر صنایع بزرگ و محدود تکیه میشود چگونه میتوان به نرخ رشد تولید ناخالص داخلی اعتماد کرد؟

این درحالی است که رشد صادرات نساجی کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته بیشتر از خودرو بوده است اما به صنعت توجهی نمیشود.

بهنظر میرسد برای بهدست آوردن آمارهای اینچنینی میتوان اعداد و ارقام مورد نظر را ساخت و بهراحتی سهم بسیاری از صنایع را نادیده گرفت.

تا قبل از این، آمارهایی که توسط دولت قبل درباره نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ارایه میشد نیز چندان قابل اعتنا نبود اما انتظار میرود در شرایط فعلی، دقت و حساسیت بیشتری به خرج داده شود. درحالی که صادرات کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته کاهش یافته است، رشد اقتصادی احساس نمیشود، رشد اقتصادی زمانی مفهوم پیدا میکند که مردم حضور پررنگی در بازار داشته باشند درحالی که رشد اقتصادی همراه با رشد تقاضا نبوده ممکن است در تولید، رشد کرده باشیم اما تنها اتفاقی که افتاده این است که انبارهای تولیدکنندگان پرتر شده و تقاضایی از بازار برای خرید این محصولات اضافه نشده است.

زمانی که در بازار رشد تقاضا اتفاق نیفتد، بازار کوچک میشود و محصولات انباشته شده روی دست تولیدکنندگان میماند.

در شرایط فعلی بهنظر میرسد، عدد منفی رشد تولید ناخالص داخلی به صفر نزدیک شده باشد و اوضاع اقتصاد در سال آینده مشخص خواهد کرد که تلاشهای صورت گرفته تا چه اندازه نتیجهبخش بوده است هرچند که با شرایط بودجهیی سال آینده و افزایش مالیاتها بعید بهنظر میرسد شرایط تولید بهبود پیدا کند. در شرایطی که اقتصاد با رکود مواجه است، انتظار میرود مالیاتها کاهش پیدا کند اما فشار زیادی که مالیاتها بر تولیدکنندگان وارد میکنند، پیشبینی میشود بسیاری از آنها از تولید خارج شوند.

بنابراین نمیتوان نسبت به تحقق رشد اقتصادی پیشبینی شده در سال آینده امیدوار بود هرچند اگر مانند گذشته تکیه بر رشد تولیداتی همچون خودرو و سیمان باشد، رشد اقتصادی دور از دسترس نیست.

از طرفی اگر رشد 4درصدی در تمام بخشها محقق شده است، عدد 8/5- به 8/1- رسیده و همچنان اوضاع تولید ناخالص داخلی مطلوب نیست. در مقابل این امیدواری وجود دارد که با برداشته شدن گامهای مثبت، اوضاع اقتصاد کشور در آینده نزدیک بهبود یابد. در حال حاضر شرایط آزمون و خطا را پشتسر میگذاریم. اشتباهاتی که در دولت قبل انجام شد برای اصلاح به 3 سال زمان نیاز دارد و باید به آینده امیدوار بود. در این مدت سایر صنایع مانند نساجی، مواد غذایی و... نیز پابهپای دیگر صنایع رشد خواهند کرد و در نهایت تولید داخلی را افزایش خواهند داد. هرچند که یکی از مشکلات اساسی اقتصاد که بهشدت آزاردهنده است، بیتوجهی به صنایع کوچک براساس آمارها در حال حاضر حدود 14هزار واحد تولیدی متوقف داریم که همه اینها جزو صنایع کوچک و متوسط هستند. باید تلاش شود تا نگاه مدیران ارشد و وزرای صنایع و اقتصاد نسبت به صنایع کوچک تغییر کند. واقعیت این است که توجه به صنایع کوچک میتواند بسیاری از مشکلات مربوط به بیکاری را نیز رفع کند و این صنایع در ایجاد اشتغال اثرگذار باشند، در حالی که تکیه به گسترش صنایعی مانند پتروشیمی در این بخش کاربرد نخواهد داشت.