دستمزد کارگران ایرانی یک‌هشتم کارگران استرالیایی

حال اینکه کارگران ایرانی تا چه اندازه «ارزان» محسوب میشوند، محل پرسش است. پاسخ این پرسش را میتوان در آخرین‏ آمارها در نگاهی قیاسی با کشورهای توسعه‏یافته جهان دریافت. برایناساس طبق جدیدترین آمارها، حقوق هر ساعت کار یک فرد شاغل در بازار کار ایران سه هزارو ۷۱۱ تومان معادل ١,١٢ دلار، استرالیا ۳۱هزارو ۴۸۲ تومان، فرانسه ۲۷هزارو ۱۹۲ تومان و آمریکا ۲۰هزارو ۶۵۸ تومان است و این یعنی، یک نیروی کار در استرالیا نسبت به یک نیروی کار در ایران، ٨.٤ برابر دریافتی دارد.

بررسی جدیدترین آمارهای ارائهشده از حداقل دستمزد ساعتی در کشورهای مختلف جهان نشان میدهد مشمولان قانون کار در ایران که اصطلاحا کارگر نامیده میشوند، یکی از کمترین میزان دریافتی‏ها را در بین کشورها دارند تا جایی که اختلاف دریافتی عادی (بدون اضافهکار و سایر مزایا) ساعتی یک کارگر ایرانی نسبت به یک نیروی کار استرالیایی در روز ٨.٤ برابر اختلاف دارد. براساس قانون کار ایران، هر کارگر و مشمول قانون کار در ماه باید حدودا ۱۹۲‏ساعت کارکرد داشته باشد که این میزان با فرض چهار هفته کاری بدون تعطیلی‏های رسمی است. براساس حداقل دستمزد ۷۱۲هزارو ۴۲۵ تومانی مصوب شورایعالی کار در سالجاری، هر کارگر ایرانی برای هر ساعت کار تنها حدود سههزارو ۷۱۱ تومان معادل ١.١٢ دلار به نرخ روز بازار آزاد (سههزارو ۳۰۰ تومان)، دریافت میکند.

دستمزد در ایران؛ ساعتی ١,١٢ دلار

مسائل مربوط به پایین بودن میزان حقوق و دستمزد کارگران ایرانی در سالهای اخیر یکی از چالشبرانگیزترین موضوعات در زندگی خانوارهای کارگری کشور بوده. هرچند متوسط دریافتی کارگران در سالجاری تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است، ولی نمایندگان کارگری می‏گویند تا ۳۰‏درصد کل مشمولان قانون کار کشور در شرایط فعلی تنها حداقل دستمزد ۷۱۲‏هزار تومانی را دریافت میکنند و این مسئله باعث بروز مسائل شدید معیشتی و کسری دائمی در زندگی آنها شده است. باوجوداین، میزان دریافتی و دستمزد نیروی کار در بسیاری دیگر از کشورها نسبت به ایران از شرایط بهتری برخوردار است و دولتها در طول سنوات مختلف نتوانستهاند اقدام مؤثری به‏منظور جبران کسری معیشتی اقشار کارگری انجام دهند به نحوی که فاصله بین درآمد و هزینه کارگران در طول دهههای اخیر همچنان وجود داشته است.

۶ میلیون تومان؛ حداقل حقوق ماهانه در برخی کشورها

هم‏اکنون برخی کشورهای واقع در اروپا دستمزدهای مناسبی به نیروی کار خود پرداخت میکنند که البته این مقایسه نسبت به دریافتی نیروی کار شاغل در بازار کار ایران، برمبنای ریال صورت گرفته است. باوجوداین، یک نیروی کار استرالیایی درحالحاضر ساعتی ٩,٥٤ دلار حقوق و دستمزد دریافت میکند که با دلار سه هزارو ۳۰۰ تومانی بازار آزاد ایران، ۳۱هزارو ۴۸۲ تومان خواهد شد. اگر فرض کنیم در استرالیا نیروی کار ماهانه ۱۹۲‏ساعت کارکرد داشته باشد، میزان دریافتی یک کارگر استرالیایی در ماه بدون اضافهکاری و سایر مزایای احتمالی شغلی، شش میلیون و ۴۴ هزارتومان میشود، درحالیکه یک کارگر ایرانی در سالجاری به ازای هرساعت کار برمبنای حداقل مزد ۷۱۲‏هزارتومانی و ۱۹۲ ساعت کار در ماه، ٣٧١٠.٥ تومان دریافتی خواهد داشت که ماهانه همان ۷۱۲ هزار و ۴۲۵ تومان میشود. همچنین یک نیروی کار شاغل در کشور فرانسه برای هر ساعت کار، مبلغ ۲۷هزارو ۱۹۲‏تومان دریافت میکند که ماهانه با فرض ۱۹۲‏ساعت کارکرد و بدون اضافات دیگر، رقم پنج میلیون و ۲۲۰ هزارتومان میشود. این رقم در مورد یک نیروی کار آلمانی ساعتی ۲۳هزارو ۷۲۷ تومان و ماهانه چهار میلیون و ۵۵۵ هزارتومان است.

هرچند ممکن است هزینه زندگی در کشورهایی که دستمزد ساعتی آنها به ریال ایران محاسبه و مقایسه شده، متفاوت باشد و به همان نسبت نیز نیروی کار آن کشورها مجبور باشد برای تأمین معیشت خود هزینه کند، اما کارشناسان معتقدند درحالحاضر فشار معیشتی بالایی بر زندگی کارگران ایرانی سایه افکنده و باعث شده تا آنها بهصورت مستمر درگیر تلاش برای تنظیم هزینههای ماهانه و درآمدهای خود باشند. طی سال‏های اخیر و به‏ویژه پس از اجرای قانون هدفمندی یارانهها؛ هزینههای زندگی بهشدت افزایش یافته و این مسئله باعث فشار مضاعف به اقشار ضعیف جامعه شده؛ از سویی میزان رشد دستمزدها در چندسال گذشته نیز بههیچعنوان متناسب با افزایش مخارج نبوده و این مسئله باعث چالشی جدی در زندگی خانوارهای کارگری کشور شده است.