بازار ارز مثل بازار میوه شب عید نیست

مهدی فتح الله - رییس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی،در مورد وضعیت بازار ارز در ایران اضافه کرد: در سال 1389 با نقدی کردن یارانهها در پی تخصیص بهینهتر منابع، تلاش شد تا قیمت آب، برق، گاز و فرآوردههای نفتی واقعی شوند، اما هنوز واقعی کردن قیمت ارز که تعیین کننده قیمت واردات، صادرات و رقابت پذیری آنها در بازارهای داخلی و خارجی است، به طور جدی اجرایی نشده است.

وی ادامه داد: به نظر میرسد در تنظیم بازار ارز یک نکته مغفول مانده و آن اینکه بازار ارز را نمیتوان همچون بازار میوه شب عید با ذخیره سازی و استفاده از ذخایر تنظیم کرد، زیرا بازار ارز برخلاف بازار میوه شب عید با فشارهای متراکم شده قبلی ناشی از رشد نقدینگی، تورم و تثبیت نرخ ارز روبهرو است.

به اعتقاد وی، اگر رشد نقدینگی و تورم کنترل نشود و تثبیت مصنوعی نرخ ارز و سود بانکی متوقف نشود، تنظیم بازار ارز در بهترین حالت تنها در مقاطع کوتاه میسر خواهد بود و هرچه در اصلاح آن بیشتر تعلل شود، در آینده شوک های پردامنه تری را در بازار شاهد خواهیم بود.

فتحالله گفت: ارز لازم برای عرضه جهت تنظیم بازار عملا نامحدود است، چرا که حجم نقدینگی و امکان نقد کردن سپردههای بانکی و سهام شرکتها و تبدیل آن به تقاضا برای ارز تقاضایی چندین برابر ذخایر ارزی کشور میتواند ایجاد کند.

وی تصریح کرد: با تزریق ارز در میانمدت و بلندمدت قادر به تنظیم بازار ارز نخواهیم بود و تنها میتوان انفجار قیمت ارز را به تاخیر انداخت.

رییس موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی در ادامه اظهار کرد: تا زمانی که رشد نقدینگی و تورم کنترل نشود و تثبیت مصنوعی نرخ ارز و سود بانکی متوقف نشود، تنظیم بازار ارز در بهترین حالت تنها در مقاطع کوتاه میسر خواهد بود و هرچه در اصلاح آن بیشتر تعلل شود، در آینده شوکهای پردامنهتری را در بازار شاهد خواهیم بود.

وی متذکر شد: آنچه که ضرورت دارد ابتدا تاکید بر کنترل تورم از طریق انضباط مالی و پولی است و در مرحله بعدی توجه به این نکته است که با وجود تورم در داخل، ثبات نسبی نرخ ارز با بهرهگیری از منابع ارزی، نتیجهای جز کاهش رشد تولید و اشتغال در کشور، افزایش بیرویه واردات، تضعیف صادرات و افزایش وابستگی به درآمدهای نفتی به بار نخواهد آورد.

فتحالله با بیان اینکه زمان برای تصمیمهای قاطعتر و کاملتر اندک است، افزود: اکنون تیم اقتصادی کشور باید برای ایجاد رونق در اقتصاد، منابع حاصل از هدفمندی یارانهها را به سرعت به بخش صنعت هدایت و نرخ ارز واقعی را نیز اصلاح کند تا صادرات رونق گیرد. دولت نیز در این راستا باید منابع حاصل از هدفمندی یارانهها و بیمههای بیکاری را افزایش دهد و برای افرادی که تاکنون کاری پیدا نکردهاند، پوششهای بیمهای برقرار کند.