فرش لری/ تار و پودی که پس از 14 سال به هم نرسید

به گفته الهام بابایی، هزار بافنده فرش در لرستان نقشههای فرش سایر استانها را میبافند و در گمنامی فرهنگ و هنر این استانها را معرفی میکنند و این درحالی است که فرهنگ و هنر غنی لرستان از دیرباز زبانزد خاص و عام بوده است. استان لرستان نیز همچون سایر استانهای ایران کهن فرهنگ غنی و توانمندیهای بسیاری در عرصههای مختلف دارد که مغفول مانده است. اکنون 210 کارگاه متمرکز و غیرمتمرکز فرشبافی در استان فعال است و 21 هزار و 750 نفر فرشباف بیمه شده در استان ساماندهی شدهاند.

سالانه حدود 12 هزار مترمربع فرش در استان تولید میشود و با توجه به پیشینه فرش لرستان، برای نخستین بار در استان مرحله آزمایشی تولید فرش در شهرستان الشتر در قالب خوشه فرش درحال راه اندازی است. حدود دو سال گذشته سازمان صنعت معدن و تجارت لرستان اعلام کرد نقشه ابتدایی فرش لری به نام ' لچک ترنج 12 برجی' تهیه شده است که انتظار میرفت با توجه ویژه به این نقشه و توسعه آن، بافندگان استان مجبور به بافت نقشه فرش سایر استانها نشوند. کارشناسان لرستانی سال گذشته دست به کار شدند تا شکوه فرش لری را به تصویر بکشند، خبر تهیه نقشه فرش لری نویدی به بافندگان خوش ذوق لرستانی بود تا پس از گذشت 50 سال نقشه فرش لری را پیش روی خود ببینند و تار و پود فرش را با فرهنگ و آداب و رسوم کهن این استان گره بزنند.

در این نقشه از نمادهای طبیعی، تاریخی و فرهنگی لرستان از جمله آبشارها، طبیعت بکر، بلوط، لاله واژگون، گندم، انار، سوارکاری، نقوش آیینی و مفرغ استان استفاده شده بود. علاوه بر اینکه نقوش بزکوهی، گوزن، گل آفتاب و ورزش کمانداری نیز در این نقشه به چشم میخورد و قرار بود نقشه تهیه شده از فرش لری توسط کارشناسان مرکز ملی فرش بازدید و ثبت شود که این مهم رخ نداد. انگار قصه فرش لرستان به این زودیها پایان ندارد و تار و پود این فرش همچنان در کلاف سردرگمی بافته میشود.

اعتبار تهیه نقشه فرش لری که در دو دوره سفر استانی دولت گذشته به تصویب رسید اما هیچگاه تخصیص نیافت، امروز نیز بر روی کاعذ مانده و فرش لرستان همچنان چشم به راه تامین این اعتبار ناچیز است. در دور دوم سفر رئیس جمهوری وقت به لرستان شش میلیارد و 500 میلیون ریال برای تهیه نقشه فرش بومی لرستان به تصویب رسید اما تامین نشد.

طی حدود 50 سال اخیر بافندگان لرستانی، نقشه فرش سایر استانها را می بافتند و راهی بازار میکردند و این در حالی بود که تهیه نقشه فرش لری در سالهای گذشته به دلیل نبود اعتبار به تعویق افتاده است. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز در این باره گفت: در جلسه شورای برنامه ریزی استان در دهه 80، تهیه نقشه فرش لری مصوب شد که متاسفانه تاکنون اجرایی نشده است. رضا صفی خانی اظهارکرد: نبود سیاستهای مناسب و کاربردی موجب شده لرستان همچنان بدون نقشه فرش باشد و این درحالی است که بافندگان لرستانی نقشه فرش دیگر استان ها را به نام آنها میبافند. وی تصریح کرد: تهیه نقشه فرش لری در دستور کار قرار دارد و باید با ارائه و تصویب نهایی آن پس از سالها، طرح پیش روی 70 هزار بافنده استان یک طرح بومی و برجسته باشد.