آزادی دلار از حبس ‌کانالی

محافظهکاری سیاستگذار ارزی موجب شده بود که با وجود افزایش شاخص دلار در بازارهای جهانی و رشد نرخ تورم، دلار مبادله ای در زیر مرز 3 هزار تومان حبس شود؛ در نتیجه، نرخ رسمی دلار مدت زمان بیشتری طول کشید که کانال 2 هزار و 900 تومانی را بشکند.

در آخرین روز هفته گذشته، دلار مبادلهای، دلار آزاد و سکه رکوردهای تازهای را ثبت کردند. روز پنجشنبه، نرخ رسمی دلار بعد از 6 ماه کانال عوض کرد و با 5 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 2 تومان و 7 ریال رسید. این بیشترین میزان رشد نرخ رسمی از 13 خرداد 94 بود که موجب ثبت یک رکورد تقریبا 6 ماهه شد. در آخرین روز کاری هفته گذشته در بازار آزاد ارز نیز دلار سومین افزایش متوالی خود را تجربه کرد و با 15 تومان رشد به قیمت 3 هزار و 630 تومان رسید. این افزایش به ثبت پنجمین رشد متوالی هفتگی دلار کمک کرد و موجب شد که این ارز به قیمت 24 خرداد سال 92 بازگردد. به گفته فعالان، افزایش نرخ حواله درهم در بازار دبی عامل اصلی رشد دلار در روز پنجشنبه بود. در ششمین روز هفته گذشته، سکه تمام نیز همسو با دلار حرکت کرد و با 2 هزار تومان رشد به قیمت 912 هزار تومان رسید. این رشد، پایانی بر 3 هفته کاهش متوالی سکه بود و موجب افزایش هفتگی 3 دهم درصدی این فلز گرانبها شد. این رشد هفتگی در حالی رقم خورد که اونس جهانی هفته گذشته، ششمین هفته افت پیاپی خود را تجربه کرد.

رکوردهای کانالی

عبور نرخ رسمی از مرز 3 هزار تومانی با ثبت 3 رکورد همراه بود: 1- پایان نوسانهای ریالی 2- بیشترین میزان رشد روزانه و 3- مدت زمان تغییر کانال. در پنجمین روز آذرماه، نوسانهای ریالی نرخ رسمی بعد از حدود 3 ماه پایان یافت. دلار مبادلهای از تاریخ 8 شهریور 94 نوسان تومانی را تجربه نکرده بود و افزایش 5 تومانی روز پنجشنبه اولین رشد تومانی این ارز از تاریخ یاد شده بود. دومین رکورد مربوط به میزان افزایش دلار مبادلهای بود. افزایش 5 تومانی، بیشترین میزان رشد روزانه نرخ رسمی از تاریخ 13 خرداد 94 بود. آخرین بار دلار مبادلهای در تاریخ 12 خرداد 6 تومان رشد را تجربه و به قیمت 2 هزار و 895 تومان رسیده بود، اما رکورد سوم به مدت زمانی مربوط میشد که نرخ رسمی برای شکستن کانال 2 هزار و 900 تومانی را پیمود. دلار مبادلهای که کانال 2800 تومانی را کمتر از 75 روز (دو ماه ونیم) شکسته بود، نتوانست کانال 2 هزار و 900 تومانی را در مدتی کمتر از 5 ماه و نیم بشکند.

نرخ رسمی دلار در تاریخ 8 فروردین 94 وارد کانال 2 هزار و800 تومان شد و پس از آن با شیب نسبتا مناسبی راه افزایشی را در پیش گرفت تا اینکه نهایتا در تاریخ 20 خرداد با حدود 4 تومان افزایش از کانال 2 هزار و 900 تومان عبور کرد و به قیمت 2 هزار و 901 تومان رسید. اما نرخ رسمی دلار برای عبور از کانال 2 هزار و 900 تومانی راه طولانیتری را پشتسر گذاشت که بخشی از آن ناشی از جو روانی ایجاد شده پیرامون مرز 3 هزار تومانی بود. نرخ رسمی از تاریخ 21 خرداد تا 7 شهریور تقریبا روند و شیب هماهنگی با 80 روز ابتدایی سال داشت تا اینکه در تاریخ 7 شهریور به قیمت 2 هزار و 996 تومان رسید، اما از این تاریخ رفتار سیاستگذار ارزی در قیمتگذاری نرخ رسمی تغییر کرد و شیب افزایش نرخ رسمی بسیار کند شد. از تاریخ 8 شهریور تا چهارشنبه 4 آذر، دلار مبادلهای هیچگونه نوسان تومانی را تجربه نکرد و در حول و حوش مرز 3 هزار تومانی نوسانات ریالی را به ثبت رساند. از اواخر آبان تغییرات نرخ رسمی کمی بیشتر شد تا اینکه دلار مبادلهای سر انجام در تاریخ پنجم آذرماه از مرز 3 هزار تومانی عبور کرد و با 5 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 2 تومان و 7 ریال رسید. افزایش نرخ رسمی در شرایطی رخ داد که در 3 ماههای که این نرخ تغییرات چندانی نداشت، دلار در بازار آزاد در مسیر افزایشی قرار گرفته بود. افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و ثبات نرخ رسمی در مرکز مبادلات ارزی موجب شده بود که شکاف این دو نرخ از حدود 12 درصد شهریورماه به 17 درصد در آذرماه برسد. این در حالی است که در مقاطعی از سالجاری شکاف دو نرخ تک رقمی نیز شده بود.

سرایت افزایش آبانی

روند افزایشی دلار در آبانماه به هفته اول آذر ماه نیز سرایت کرد تا این ارز پنجمین هفته افزایش متوالی خود را پشتسر بگذارد. شاخص بازار ارز در اولین هفته آذرماه تنها یک روز کاهشی داشت و در سایر روزها عمدتا در راه صعود گام برداشت. دلار که در اولین روز هفته با 10 تومان کاهش به قیمت 3570 تومان رسیده بود، در ادامه هفته و با شروع آذرماه مسیر متفاوتی را در پیش گرفت. یکشنبه در اولین روز آذرماه این ارز 20 تومان افزایش را تجربه کرد و به قیمت 3 هزار و 590 تومان رسید. به گفته فعالان، انتشار خبر حذف سهمیههای بنزین 700 تومانی موجب افزایش تحرکات معاملهگران فردایی و رشد قیمت دلار شد.

دوشنبه فضای بازار نسبتا آرام بود و دلار بدون نوسان خاصی روی قیمت 3590 تومان باقی ماند، اما از روز سهشنبه فاز افزایشی جدیدی در بازار با کمک افزایش تقاضا شکل گرفت که نهایتا منجر به عبور این ارز از مرز 3 هزار و 600 تومان شد. در چهارمین روز هفته، دلار با 8 تومان افزایش به آستانه مرز 3 هزار و 600 تومانی نزدیک شد و به قیمت 3 هزار و 598 تومان رسید. سهشنبه، دلار با حمایت سه طبقهای تقاضا مرز 3 هزار و 600 تومان را لمس کرد. سه طبقه مورد اشاره تقاضا، شامل دو طبقه وابسته به نیازهای ارزی و یک طبقه وابسته به عوامل روانی بود. نیازهای ارزی در قالب 2 طبقه و 4 شاخه قابل طبقهبندی بودند: 1- تقاضای مسافرتی شامل: تقاضای مسافرتی زائران عتبات عالیات و تقاضای تعطیلات سال آخر میلادی. 2-تقاضای سرمایهای شامل: تقاضای تجاری و تقاضای شرکتها در آستانه ژانویه. «ترس» که عامل دوم تاثیرگذار بود در طبقه عوامل روانی جای گرفت. حمله به هواپیمای روسی در مرز ترکیه و سوریه و هراس از ایجاد جنگ در کنار جوسازی بازیگران آتی، دو عامل روانی بودند که قیمت را تحریک کردند.

چهارشنبه دلار در ادامه روند رو به رشد خود با 17 تومان افزایش از مرز 3 هزار و 600 تومانی عبور کرد و به قیمت 3 هزار و 615 تومان رسید. به گفته فعالان، خروج ارز به سوی کشورهای همسایه مانند ترکیه، افزایش تقاضای ارزی زوار عتبات عالیات در آستانه اربعین حسینی و تحرکات معاملهگران فردایی 3 عاملی بودند که به تحریک قیمت کمک کردند. پنجشنبه دلار 15 تومان رشد دیگر را تجربه کرد و به قیمت 3 هزار و 630 تومان رسید. با این افزایش، دلار به قیمت 24 خرداد سال 92 بازگشت. به گفته فعالان، رشد نرخ حواله درهم در بازار دبی عامل اصلی رشد قیمت دلار بود. البته جوسازی برخی معاملهگران آتی پیرامون عبور نرخ رسمی از مرز 3 هزار تومانی نیز به میزان کمی در رشد قیمت موثر بود. در حالی که برخی فعالان انتظار دارند، دلار امروز شنبه نیز به رشد قیمت خود ادامه دهد، عده دیگری اعتقاد دارند که نقطه 3630 تومان یک نقطه روانی حساس است؛ عاملی که موجب خواهد شد، معاملهگران در خرید ارز احتیاط زیادی به خرج دهند.

افزایش لاکپشتی سکه

در اولین هفته آذرماه، سکه تمام بهار آزادی عمدتا در کانال 900 هزار تومان نوسان کرد، ولی این فلز گرانبها به لطف رشد 2 روز انتهایی از کانال 900 هزار تومانی خارج شد. در هفته گذشته، سکه بهار آزادی معاملات خود را با کاهش 3 هزار تومانی و با قیمت 906 هزار تومان آغاز کرد. با این حال در ادامه هفته، سکه تحتتاثیر رشد دلار مسیر قیمتی خود را عوض کرد. این افزایش از روز سهشنبه بیشتر مشهود شد، جایی که همزمان با رشد دلار، سکه نیز راه صعودی را در پیش گرفت. سهشنبه، سکه با 4 هزار تومان رشد به قیمت 908 هزار تومان رسید. در ادامه این روند افزایشی، سکه روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 2 رشد پیاپی 2 هزار تومانی را تجربه کرد تا از کانال 910 هزار تومان خارج شود و نهایتا به قیمت 912 هزار تومان برسد. همسویی سکه با دلار در حالی رخ داده است که میزان رشد این 2 متناسب با یکدیگر نبوده است. دلار در هفته گذشته 1/4 درصد رشد را تجربه کرد، حال آنکه سکه تمام به رشد جزئی 3 دهم درصدی دلخوش کرد. به گفته فعالان، ناامیدی از چشمانداز اونس در بازارهای جهانی موجب شده که قیمت سکه متناسب با رشد دلار حرکت نکند و با یک روند و حرکت لاکپشتی از کانال 900 هزار تومانی خارج شود.