سوئیفت را خیلی گران دور می‌زدیم

وی تاکید دارد ورود این بانکها در شرایط پساتحریم، هزینههای مبادلاتی را کاهش خواهد داد و علاوه بر کاهش هزینههای حملونقل، هزینههای مالی و بانکی و نقلوانتقال پول، هزینههای انبارداری، سرعت بخشیدن به واردات، صادرات و ترخیص کالا، کاهش هزینههای تجاری و بازرگانی و نقلوانتقال پول، کاهش نرخ سود تسهیلات، افزایش ورود سرمایههای خارجی و... را بههمراه خواهد داشت. وی معتقد است: حضور بانکهای خارجی، باعث تبدیل منطقه آزاد کیش به یک مرکز مالی و بانکی بینالمللی و محیطی جذاب برای بانکهای خارجی خواهد شد و منطقه آزاد کیش باتوجه به مزیتهایی که نسبت به کشورهای منطقه خلیجفارس دارد، میتواند شرایط بهتری را برای بانکها و سرمایهگذاران خارجی همچنین مزیتهای نسبی برای بازرگانان ایرانی تبدیل کند. متن گفتوگوی مدیرکل امور بینالملل بانک مرکزی به شرح زیر است:

بهنظر شما مهمترین دستاورد حضور بانکهای خارجی در کشور چیست و آیا منجر به بهبود روند افزایش هزینههای مالی و بانکی در سالهای اخیر خواهد شد؟

حضور گسترده بانکهای خارجی در بازار ایران میتواند هزینههای مبادلاتی کشور را که در سالهای گذشته افزایش پیدا کرده بود، کاهش دهد و این به خودی خود روی کاهش هزینههای تولید تاثیر مثبت میگذارد. همچنین حضور بانکهای خارجی ازسوی دیگر به ارتقای سطح و تنوع خدمات بانکی منجر خواهد شد.

این کاهش هزینهها تا چه حدی خواهد بود؟

در شرایط حضور بانکهای خارجی و برخوردار شدن از امکانات سوئیفت، برای انتقال مثلا 50میلیون دلار از طریق سیستم بانکی بهراحتی کار در چند ثانیه و با فشار دادن یک کلید و با هزینهیی حداکثر 30 تا 40دلار انجام میشود، درحالی که در شرایط تحریم، این کار با هزینه بالا و دشواری انجام میشد، بعضا همین نقلوانتقال چند ثانیهیی تا 3هفته زمان نیاز داشت، زمانی که برای صاحب کالایی که بارش به بندر رسیده قابلتوجه است و هزینه حمل و بیمه، نقلوانتقال پول، انبارداری، خواب سرمایه و کالا و... را بههمراه دارد، چون امکان پرداخت سریع وجود نداشت غیر از هزینه سنگین نقلوانتقال پول باید متقبل هزینههای سنگین دموراژ نیز شود و جریمه بپردازد. این هزینهها باعث میشد درنهایت نقلوانتقال همان 50میلیون دلاری که مثال زدیم به 7 تا 8درصد کل مبلغ (رقمی نزدیک به 4میلیون دلار) افزایش پیدا کند یعنی بهجای 30 تا 40دلار سیستم معمول سوئیفت ارقامی چند میلیون دلاری را فعالان اقتصادی متقبل میشدند که با ورود بانکهای خارجی بهطور حتم این روند اصلاح خواهد شد و هزینههای حملونقل، بانکداری، هزینههای مالی و بانکی و... کاهش زیاد خواهد داشت.

برای ورود این بانکهای خارجی چه انگیزهیی وجود دارد درحالی که میتوانند به کشورهایی مانند امارات بروند؟

واقعیت اینجاست که باوجود ظاهر کم هزینه بودن آغاز فعالیت یا معافیتهای مالیاتی، در کشورهایی مانند امارات هزینههای سربار زیادی به سرمایهگذار خارجی تحمیل میشود، هزینههایی که آزادی عمل را از سرمایهگذار سلب میکند.

یکی از هزینههای مهم در امارات و شیخ نشینها، شرط داشتن شریک بومی و از این دست شرایط برای سرمایهگذار خارجی است که میتواند محدودیتهای فراوانی را بهدنبال داشته باشد که البته در قوانین ایران، این شرایط بسیار مناسبتر تعریف شده است، یک بانک خارجی بهراحتی و بهصورت 100درصدی میتواند در مناطق آزاد ایران ورود پیدا کرده و به فعالیت بپردازد. باتوجه به این شرایط در کنار بانکهای اروپایی، در حال حاضر بانکهای روسی، بانکهای کرهیی، چینی و حتی ژاپنی برای حضور در بازار پولی ایران ابراز علاقه کردهاند.

درمورد سرمایهگذاری محدودیتی در زمینه شراکت با موسسات داخلی تعریف شده است؟

خیر، رییس کل بانک مرکزی تاکید دارند بانکهای خارجی به آسانی میتوانند و بدون محدودیت سرمایهگذاری 100درصدی در مناطق آزاد کشور داشته باشند یا در صورت تمایل، شریک داخلی داشته باشند یا بخشی از سهام بانکهای داخلی را خریداری کنند.

آیا میتوانیم منطقه آزاد کیش را بهزودی سوییس خاورمیانه بنامیم؟

بهنظر میرسد با هماهنگیهای صورت گرفته و استقبالی که ازسوی بانکهای خارجی صورت گرفته این هدف دور از دسترس نیست. در همین روزهای اخیر چند بانک بزرگ بینالمللی ازجمله یکی از بزرگترین بانکهای روسیه بهشدت برای تاسیس شعبه در کیش در حال برنامهریزی و انجام مذاکرات لازم است.

آیا برای ورود به بازار ایران هر بانکی میتواند اقدام کند یا برای حفظ امنیت بازار ایران شرایطی هم برای این بانکها تعریف میشود؟

بهطور حتم هر بانکی اجازه ورود به بازار ایران را نخواهد داشت مثلا بانکهایی که برای اتهامهایی مانند پولشویی یا پروندههایی از این دست در فهرست تحریمهای بانکی قرار گرفتهاند اجازه ورود به ایران را ندارند و این بررسی از طریق بانکهای اطلاعاتی که دراختیار داریم بهراحتی ازسوی بانک مرکزی انجام میشود. ازسوی دیگر ما بهدنبال این هستیم که بانکهای بزرگی که اعتبار بینالمللی بالایی دارند به بازار ایران ورود کنند.

آیا ورود بانکهای خارجی به بازار ایرانی میتواند در چشمانداز خود کاهش نرخ سود تسهیلات را بهدنبال داشته باشد؟

بهطور حتم، ورود بانکهای خارجی همانطور که اشاره کردم با کاهش هزینههای مبادلاتی که در پی خواهد داشت امکان ارائه خدمات ارزانتر را فراهم میکند و این شامل نرخ سود تسهیلات هم میشود و باعث کاهش نرخ سود تسهیلات اینگونه بانکها در فضای رقابتی بین بانکهای داخلی و خارجی خواهد شد.