طی روزهای گذشته روابط ایران و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس و اتحادیه عرب حالا وارد مرحله‌ای تازه ای شده است و پس از قطع روابط ایران و عربستان، کشورهایی همچون بحرین، کویت، سودان، قطر و امارات و همچنین جیبوتی نیز سطح روابط خود با ایران را تغییر دادند.

اما در کنار روابط سیاسی و دیپلماتیک میان ایران و کشورهای عرب منطقه، روابط اقتصادی آنها نیز در روزهای اخیر دستخوش تغییر شده و باید در انتظار فضای جدید در روابط اقتصادی ایران و کشورهای عرب منطقه بود.

در همین رابطه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور گفته این عربستان است که از قطع رابطه با ایران ضرر می‌کند. ایران بزرگ منطقه است و باید با بزرگ به بزرگی رفتار کرد؛ اگر بزرگی با خویشتنداری با شما رفتار می‌کند شما هم باید این رفتار را یاد بگیرید.

در این شرایط اما کارشناسان آینده روابط اقتصادی ایران و کشورهای منطقه را پیش بینی کرده‌اند. در همین رابطه علا میرمحمدصادقی نایب رئیس اتاق بازرگانی می‌گوید با ادامه تنش‌های میان ایران و کشورهای عربی، می‌توان افغانستان، عراق و کشورهای آسیای میانه را جایگزین عربستان در مبادلات اقتصادی کرد.

به گفته وی مبادلات ایران با عربستان به‌طور مستقیم در سال‌های اخیر محدود بوده است؛ آن هم به دلیل کارشکنی‌هایی که عربستان می‌کرد و تبعیضاتی که نسبت به کالاهای ایرانی قایل بوددر مجموع از این جهت خیلی مشکلی نخواهیم داشت و حتی قبل هم کالاهای صادراتی ما از طریق دوبی یا کشورهای دیگر به عربستان می‌رفت. عربستان از قطع روابط اقتصادی با ایران زیان بیشتری می‌بیند، چون میزان صادرات آنها به ایران بیشتر بود؛ ایران می‌تواند در روابط تجاری خود، کشورهایی چون عراق و افغانستان را جایگزین کند.

همچنین مسعود دانشمند رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات نیز می گوید امارات می‌داند که اگر ایران از فضای بازرگانی آنجا خارج شود، بازگشت دوباره ایران به آن کشور کار آسانی نیست و زیان عمده را خودشان متحمل می‌شوند.

اما در این شرایط سوالی که مطرح می شود این است که حجم مراودات تجاری ایران با کشورهای مذکور چقدر است. بررسی آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد در 8 ماه نخست سال جاری، در میان کشورهای مذکور، کشور امارات بیشترین مراوده تجاری را با ایران داشته است. به طوری که حجم واردات از این کشور بیش از 5 میلیارد دلار و حجم صادرات به امارات نیز بیش از 3 میلیارد دلار برآورد شده است.

در جدول زیر حجد مراودات تجاری ایران با کشورهای عربی منطقه در 8 ماه نخست سال جاری آمده است: