پیش‌بینی‌ها از اقتصاد ایران در سال 95

شاید مهمترین رویداد سال گذشته برای اقتصاد ایران رفع تحریمها بود، اما همه این نهادهای بینالمللی شرط لازم برای تحقق پیشبینیهای مثبتشان از آب و هوای خوب اقتصاد ایران را تداوم اصلاحات ساختاری در حال اجرای ایران ذکر کردهاند و پیشبینی کردهاند که در صورت تداوم اصلاحات و پیگیری اهداف برنامه توسعه، ایران در میان مدت به بزرگترین قدرت اقتصادی منطقه تبدیل خواهد شد.

صندوق بینالمللی پول در گزارش سالانه خود از رشد اقتصادی جهان، برای سال 95 ایران رشد اقتصادی 4/3 درصدی را پیشبینی کرده است. بر این اساس نرخ تورم ایران در سال 95 برابر با 11/5 درصد خواهد بود. این صندوق نرخ بیکاری ایران در سال 95 را 12/5 درصد پیشبینی کرده است. صندوق بینالمللی پول در تحلیل خود از آینده اقتصاد ایران با اشاره به اینکه بهنظر میرسد رشد منطقه در سال 2016 بهطور قابل ملاحظهای بهبود یابد مهمترین دلیل آن را شتاب گرفتن فعالیتهای ایران پس از تصویب برجام دانسته است که ممکن است باعث ترمیم تولید و صادرات نفت نیز بشود. صندوق بینالمللی پول در گزارش خود درباره تجارت غیرنفتی ایران آورده است: درحال حاضر تجارت غیرنفتی ایران با دیگر نقاط جهان محدود است، اما پیشبینی میشود این تجارت افزایش یابد که این مساله منعکسکننده درآمدهای بالاتر در ایران و بقیه جهان و کاهش هزینههای مبادله است.

بانک جهانی در پیشبینی خود از آینده اقتصاد ایران اعلام کرده است که جذابیت ایران برای سرمایهگذاری خارجی از جمله مسائلی است که میتواند استقبال اروپاییها از نفت ایران را برای ایجاد یک رابطه دوجانبه فراهم کند (ایران حدودا 700 هزار بشکه در روز سهم مربوط به بازارهای اروپایی را بر اثر تحریمها از دست داده است). براساس پیشبینی این بانک، رشد اقتصادی ایران در سال 95 به 4/4 درصد و نرخ تورم در کشورمان به 11/5 درصد خواهد رسید. نرخ بیکاری ایران در سال 95 توسط این بانک 12/3 درصد پیشبینی شده است. بانک جهانی بر این باور است که ایران میتواند تولید نفت خام خود را 0/5 تا 0/7 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و آن را به سطح سال 2011 یعنی 3/6 میلیون بشکه در روز در پیش از تحریمها برساند.

بانک جهانی همچنین اعلام کرده است با توجه به آنکه ایران بزرگترین ذخایر شناخته شده گاز جهان (18 درصد از کل ذخایر شناخته شده جهان) را در اختیار دارد، از این پتانسیل برخوردار است که حجم قابلتوجهی از گاز طبیعی را در درازمدت تولید و صادر کند.نشریه اکونومیست در مورد ایران سال 95 نوشته است که این سال برای ایران سال بزرگی خواهد بود چون لغو تحریمها علیه ایران موجب باز شدن اقتصاد این کشور خواهد شد. افزایش شدید تولید نفت که تنها در سال 2016 بالغ بر حدود 500 هزار بشکه در روز خواهد بود، چشمانداز اقتصاد ایران را متحول خواهد کرد. سرمایهگذاران خارجی برای بازگشت به این کشور که یکی از امیدبخشترین بازارهای منطقه را داراست، صف خواهند کشید. البته پیشبینی اکونومیست از نرخ رشد اقتصادی ایران با پیشبینی بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول فاصله نسبتا زیادی دارد.

این نشریه رشد اقتصادی 6/1 درصدی را برای ایران در سال 95 پیشبینی کرده و برآوردش از نرخ بیکاری ایران رقم 14/1 را نشان میدهد. نشریه فایننشال تایمز در تحلیلی که اواخر سال 94 از آینده اقتصاد ایران منتشر کرد گفت که ایران میتواند تولید ناخالص داخلی را در آینده نزدیک به حدود ۶ تا ۸ درصد افزایش دهد و هر آنچه برای این کار لازم است در اختیار دارد. بیشک تحریمها ظرفیت عظیمی را در ایران دست نخورده باقی گذاشته است. ایران در حال حاضر از ۴۲ درصد ظرفیت تولیدی خود استفاده میکند. ایران ترکیب جمعیتی خوبی دارد و بدهیهایش در سطح پایینی است. بدهی خالص دولت فقط چهار درصد است (این رقمی است که جورج آزبورن وزیر خزانهداری بریتانیا آرزویش را دارد) و شرکتها و مصرفکنندگان ایرانی هم بدون بدهی هستند.

یک نکته خوب دیگر: اقتصاد ایران در حال حاضر بزرگتر از اقتصاد استرالیاست و به طرز شگفتانگیزی از تنوع برخوردار است. با وجود همه این مزیتها و با وجود آنکه ایران یکی از بزرگترین ذخایر نفت و گاز جهان را داراست، نفت و گاز تنها 10 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را در سال 2014 به خود اختصاص دادند و در حدود 30 بخش اقتصادی دیگر در بورس این کشور مشغول عرضه سهام خود هستند. بخش خودروسازی ایران دومین بخشی است که بیشترین سهم را در تولید ناخالص داخلی ایران دارد. برخی به اشتباه تصور میکنند که بخش اعظم تولید ناخالص داخلی ایران صرف هزینههای نظامی میشود. آنها در اشتباهند چون رقم مربوط به آن تنها 2/7 درصد است. فایننشال تایمز با اذعان به وجود ریسکهایی که آینده ایران را تهدید میکنند، از جمله آمار طلاق، اعتیاد و فساد، فضای ایران را برای ورود سرمایههای خارجی مستعد توصیف کرد.