15 پتروشیمی جدید ساخته می‌شود

بسیاری از سهامداران طرحهای پتروشیمی ایران به امید افزایش تولید گاز میدان مشترک پارس جنوبی و حضور سرمایه گذاران خارجی طی دو سال آینده به شدت مشغول توسعه خود هستند، زیرا با کامل شدن فازهای پارس جنوبی یعنی اتمام طرحهای توسعه فازهای 12 تا 24 این میدان تا چند سال آینده به میزان 650 هزار بشکه در روز میعانات گازی و 6.7 میلیون تن LPG (شامل پروپان و بوتان) و 4 میلیون تن اتان در سال قابل وصول خواهد بود که وزارت نفت ایران قصد دارد اتان به طور کامل و سایر موارد بر حسب نیاز در اختیار صنعت پتروشیمی قرار دهد. طرحهای پتروشیمی موجود در فاز دو منطقه عسلویه زمانی اهمیتش روشن میشود که بدانید از 60 میلیون تن محصول پتروشیمی که ایران قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه به ظرفیت خود بیفزاید، 40 میلیون تن آن در این منطقه قرار دارد.

بخش قابل توجه ای از پروژههای نیمه تمام صنعت پتروشیمی کشور در فاز دوم عسلویه در مجاورت شهرستان گنگان در حال ساخت است، که بسیاری از آنها نیاز به جذب فاینانس و وامهای خارجی برای ادامه کار خود هستند. این پروژهها در چند سال اخیر به دلایل مختلف از جمله تحریم و در نتیجه کمبود منابع مالی با رکود قابل توجه ای روبرو بودهاند، اما اخیرا با باز شدن فاینانس کشور چین در 5 طرح از 22 طرح موجود به نظر میرسد جنب و جوشی در حال رخ دادن در این منطقه است. بر اساس پیشبینیها، با بهرهبرداری از این طرحها که به طور عمده با مشارکت سرمایهگذاران داخلی ساخته خواهد شد، سالانه 40 میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در کشور افزوده میشود. پتروشیمیهای بوشهر، مروارید، کاویان، خلیج فارس، اتحاد، مهر، مرجان، کیمیا گستر، جم آرمه، هرمز، ونیران، سمند طراح، لاوان، هنگام و پتروشیمی دماوند، از جمله طرحهای فاز دوم عسلویه هستند که شامل یک مجتمع تامین کننده یوتیلیتی و سرویسهای جانبی، 7 واحد تولید متانول، 3 واحد تولید اوره و آمونیاک، 2 واحد تولید اتیلن، یک واحد تولید آمونیاک و یک واحد استحصال اتان میشود. هم اکنون برخی از این طرح ها همچون پتروشیمی مهر به بهره برداری رسیده و برخی دیگر تازه در مراحل مقدماتی هستند.

مهر، آغاز گر تولید در فاز دوم

پتروشیمی مهر به عنوان نخستین واحد پتروشیمی در فاز دوم عسلویه به تولید رسیده و 300 هزار تن پلیاتیلن در سال تولید می کند ، محصول تولیدی این شرکت گریدهای مختلف پلی اتیلن سنگین  ماده اولیه صنایع پایین دستی است که در زمینه تولید لولههای پلی اتیلن، قطعات صنعتی تزریقی، انواع فیلمها، کیسه های نایلونی و غیره فعال هستند. این محصول به کشورهای مختلفی از جهان مانند چین، هند، ترکیه، مالزی، اندونزی، روسیه، اکراین، فیلیپین، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و... صادر میشود.

دماوند، بزرگ ترین واحد فاز دوم

پتروشیمی دماوند به عنوان بزرگ ترین مجتمع در حال احداث در فاز دوم عسلویه است که سرویسهای جانبی، آب، برق، بخار و گازهای صنعتی مجتمع های مستقر در فاز دوم عسلویه را تأمین خواهد کرد. اخیرا عملیات نصب توربین های ٣ و ٤ فاز نخست نیروگاه پتروشیمی دماوند با هدف افزایش ظرفیت تولید برق به صورت رسمی آغاز شد. باتوجه به مصارف برق واحدهای داخلی پتروشیمی دماوند شامل چهار ردیف واحدهای هوا، آبگیر، واحد آب، مصارف نیروگاه و نیز مصارف آفسایت طرح دماوند که حدود ٢٥٠ مگاوات است نیاز به نصب دو توربین دیگر برای افزایش توان تولید برق برای واحدهای پیشتاز در فاز ٢ عسلویه (شرکتهای پتروشیمی مرجان، بوشهر، مروارید، دنا، سبلان و مخازن سبز) که دو سال آینده به ترتیب در مدار تولید قرار خواهند گرفت، مصوب شد. با نصب و راه اندازی توربین های ٣ و ٤، ظرفیت تولید اسمی نیروگاه دماوند به ٦٤٨ مگاوات خواهد رسید؛ ظرفیت نهایی نیروگاه دماوند پس از اجرای سه فاز طرح دماوند و نصب ١٢ توربین گازی به حدود ٢ هزار مگاوات خواهد رسید. فاز نخست نیروگاه دماوند با ٩٧ درصد پیشرفت روبروست و بهره برداری از پتروشیمی دماوند با توجه به موقعیت خاص آن و وابستگی ٢٤ طرح پتروشیمی در فاز ٢ پارس جنوبی اهمیت بالایی دارد.

مجتمع پتروشیمی دماوند به منظور تولید 70 هزار متر مکعب در ساعت آب خنک کننده، 32 متر مکعب در ساعت آب شیرین، 660 تن در ساعت بخار، 246 مگاوات برق، 156 تن در ساعت اکسیژن و 48 هزار نرمال متر مکعب در ساعت نیتروژن احداث می شود. خوراک این مجتمع سالانه 610 میلیون متر مکعب گاز طبیعی است که از فازهای توسعه میدان گازی پارس جنوبی تأمین میشود، همچنین آب کندانس برگشتی مجتمع ها به میزان 410 تن بر ساعت، خوراک دیگر مجتمع است. تاکنون دو بار این پتروشیمی برای واگذاری به بخش خصوصی از سوی سازمان خصوصی سازی عرضه شده اما به دلیل سرمایه اولیه یک میلیارد دلاری این طرح به امروز صاحب اصلی این پروژه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران است.

کاویان، نماد خودکفایی

پتروشیمی کاویان وظیفة تأمین خوراک مورد نیاز سایر شرکت های زیر مجموعه شرکت پتروشیمی باختر را بر عهده دارد، طرح ها و مجتمع های هلدینگ باختر در مسیر خط لوله اتیلن غرب کشور قرار دارد. محصول اصلی کاویان سالانه دو میلیون تن اتیلن است که در دو واحد الفین مجتمع هرکدام با ظرفیت یک میلیون تن در سال تولید می شود.

فاز نخست این مجتمع در سال 91 به بهره برداری رسیده و فاز دوم آن نیز به زودی راه اندازی خواهد شد . به گفته رمضان اولادی ، مدیرعامل مجتمع پتروشیمی کاویان ، در حال حاضر این مجتمع با کمبود خوراک روبروست که با راه اندازی فازهای جدید پارس جنوبی مشکل کمبود خوراک این مجتمع مرتفع و از تمام ظرفیت آن استفاده خواهد. بر اساس هماهنگی های صورت گرفته با شرکت ملی نفت ایران، با ارسال اتان تولید شده در فازهای ١٥ تا ١٨ پارس جنوبی به پتروشیمی کاویان، سال آینده این پتروشیمی به ظرفیت ٢ میلیون تن می رسد.

مروارید، بزرگترین واحد MEG جهان

مجتمع پتروشیمی مروارید از دیگر مجتمع های عسلویه به شمار میرود که احداث واحد فرایندی منو ایلن گلایکول (MEG) از جمله طرح های فاز دوم عسلویه است. این واحد که در مجاورت واحد اتیلن این مجتمع قرار خواهد گرفت، یکی از بزرگترین واحدهای MEG در جهان است که با ظرفیت تولید سالانه 500 هزار تن منو اتیلن گلایکول، 50 هزار تن دی اتیلن گلایکول و 4/3 هزار تن تری اتیلن گلایکول در نیمه اول سال آینده به بهره برداری خواهد رسید. به گفته غلامرضا جوکار، مدیر عامل مجتمع پتروشیمی مروارید، برآورد اولیه این پروژه بیش از 227 میلیون یورو تخمین زده شده و با استفاده از دانش فنی و تکنولوژی شل هلند تاسیس میشود، پیش بینی میشود این پروژه در نیمه دوم امسال وارد مدار بهره برداری شود.

مرجان، بزرگترین واحد متانول در فاز دوم

شرکت پتروشیمی مرجان با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 650 هزار تن متانول از دیگر طرح های فاز دوم عسلویه است که هم اکنون در مرحله نصب تجهیزات قرار دارد . برآورد اولیه سرمایه مورد نیاز این طرح 341 میلیون یورو به اضافه 4220 میلیارد ریال تخمین زده شده است؛ این طرح هم اکنون بیش از 54 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و از طرح های پیشرو در فاز دوم عسلویه به شمار می آید. در جوار پتروشیمی مرجان ، طرح شرکت دی پلیمر آرین به عنوان یکی دیگر از طرح های فاز دوم عسلویه قرار گرفته است . این مجتمع نیز با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 650 هزار تن متانول بر اساس تکنولوژی لورگی آلمان از سوی پیمانکاران داخلی احداث و به بهره برداری خواهد رسید. برآورد اولیه سرمایه مورد نیاز این مجتمع نیز 220 میلیون یورو به اضافه 2 هزار میلیارد ریال تخمین زده شده و پیش بینی می شود تا نیمه دوم سال 96 به بهره برداری برسد.

بوشهر، بزرگترین پروژه در حال اجرا

پتروشیمی بوشهر به عنوان بزرگترین پروژه پتروشیمی در حال اجرای کشور از دیگر طرحهای فاز دوم عسلویه به شمار می رود که در 3 فاز تعریف شده است. هم اکنون فاز اول شامل متانول و استحصال اتان و فاز دوم شامل اتیلن، Meg و پلی اتیلن سنگین در حال اجراست و مرحله نصب تجهیزات را با بیش از 50  درصد پیشرفت سپری میکند بر اساس اعلام مدیران این شرکت برآورد اولیه سرمایه مورد نیاز این پروژه 9/1 میلیارد یورو به اضافه 250 میلیون تومان است که قرار است 85 درصد آن از طریق فاینانس و 15 درصد آن از طریق آورده سرمایه گذاران تامین شود. تاکنون 400 میلیون یورو به این پروژه تزریق شده است.

یاداوری میشود در این منطقه پتروشیمی های خلیج فارس، اتحاد، کیمیا گستر، جم آرمه، هرمز، ونیران، سمند طراح، لاوان، هنگام و پتروشیمی دماوند، از جمله طرحهای فاز دوم عسلویه هستند که به طور متوسط با وجود مشخص بودن سرمایه گذار خصوصی 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارند و به شدت نیاز به سرمایه گذاری خارجی دارند، زیرا طی سالهای گذشته این طرح ها به دلیل نبود منابع مالی نیمه کاره مانده اند.

طرح های موجود در فاز دو عسلویه با وجود شروع عملیات ساخت و مشخص بودن سرمایه گذاران و سهامداران آنها همچنان به وام و فاینانس خارجی برای به تولید رسیدن خود دارند، از این رو می توان این بخش از پتروشیمی ایران را یکی از جاذبه های سرمایه گذاری کشورمان برای شرکتها و کشورهای دیگر عنوان کرد. قرار است افزایش درآمد پتروشیمی کشور از ٢٠ میلیارد دلار به ٤٠ میلیارد دلار برسد، در این میان واحدهای موجود در فاز ٢ عسلویه نقش زیادی در جهش دوم پتروشیمی ایفا میکنند.