آغاز همه‌پرسی تاریخی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا

همهپرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا از ساعت هفت صبح روز پنجشنبه (23 ژوئن - سوم تیرماه) به وقت محلی آغاز و تا ساعت ده شب ادامه خواهد داشت.

براساس گزارش کمیسیون انتخابات انگلیس، 46 میلیون و 499 هزار و 537 نفر واجد شرایط برای شرکت در اینهمه پرسی ثبتنام کردهاند و انتظار میرود که مشارکت مردم در آن بیسابقه باشد. در انتخابات عمومی سال گذشته میلادی، 46 میلیون و 350 هزار نفر واجد شرایط ثبت نام کرده بودند که یک رکورد شمرده می شد.

برخی از تحلیل گران گفتهاند که با توجه به اینکه نتایج این همه پرسی برای کل بریتانیا (انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی) سرنوشت ساز خواهد بود، احتمالا بزرگترین مشارکت تاریخ این کشور در جریان این همه پرسی، رقم خواهد خورد. مدیر اجرایی کمیسیون انتخابات انگلیس اخیرا در گفتوگو با اسکای نیوز گفت: برنامهریزیهای صورت گرفته برای مشارکت بسیار زیاد است و انتظار میرود که این مشارکت در حدود 80 درصد باشد.

در جریان همهپرسی استقلال اسکاتلند در سال 2014 میلادی به دلیل اهمیت بسیار زیاد آن و حمایت گسترده احزاب سیاسی، مشارکت اسکاتها 85 درصد بود. مقامات کابینه انگلیس میزان مشارکت مردم انگلیس در همهپرسی امروز (پنجشنبه) را بیش از 65 درصد پیشبینی کردهاند.

براساس نتایج آخرین نظرسنجیها که شامگاه چهارشنبه منتشر شد، رقابت حامیان و مخالفان برگزیت شانهبهشانه بوده و نتیجه اینهمه پرسی به میزان زیادی بستگی به آرای خاکستری که در حدود 10 درصد برآورد شده است، خواهد داشت.

در دو نظرسنجی صورت گرفته حامیان برگزیت و در دو نظرسنجی دیگر حامیان ادامه حضور انگلیس در اتحادیه اروپا با فاصله کمی پیشتاز بودهاند. نتایج نظرسنجی موسسه افکار سنجی «اوپینیوم» نشان میدهد که طرفداران و مخالفان برگزیت به ترتیب 45و 44درصد آرا را به دست میآورند.

در نظرسنجی صورت گرفته توسط موسسه «تی آن اس»، میزان حمایت از برگزیت، 43 درصد و میزان مخالفت با آن، 41 درصد بوده است. اما نتایج نظرسنجی موسسه معتبر «یوگو» مؤید حمایت 51 درصدی مردم از ادامه حضور انگلیس در اتحادیه اروپا و حمایت 49درصدی از برگزیت است.

نتایج نظرسنجی موسسه «کامرس» نیز مؤید حمایت 54 درصدی مردم انگلیس از ادامه حضور کشورشان در اتحادیه اروپا و حمایت 46 درصدی آنها از برگزیت است که نسبت به نتایج سه نظرسنجی قبلی بسیار متفاوت است.

البته علاوه بر آرای خاکستری، به گفته تحلیل گران انتخاباتی، میزان مشارکت جوانان، زنان، گروههای قومیتی، طرفداران اتحادیههای کارگری و ساکنان ولز، اسکاتلند و ایرلندشمالی نقش تعیینکنندهای در این همهپرسی دارد.

به گفته تحلیلگران، اینهمه پرسی بهنوعی رویارویی نسلها نیز هست چراکه براساس نظرسنجیها، اکثر جوانانی که در آن شرکت میکنند خواهان باقی ماندن در اتحادیۀ اروپا هستند اما بیشتر میانسالان و سالخوردگان که تعداد زیادی از شرکتکنندگان را نیز تشکیل میدهند میگویند بریتانیا باید از اتحادیۀ اروپا جدا شود. از میان اجزای تشکیلدهنده بریتانیا شامل انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلندشمالی، ولزیها، اسکاتها و ایرلندی بهمراتب بیشتر از ساکنان انگلیس علاقهمند به ادامه حضورشان در اتحادیه اروپا هستند.

گروههای قومیتی و نیز طبقات کارگر با توجه به حمایت صریح حزب کارگر و اتحادیههای کارگری، گرایش بیشتری به ادامه حضور در اتحادیه اروپا دارند. دیوید کامرون نخستوزیر انگلیس روز چهارشنبه در یک تجمع حزبی در بیرمنگام بار دیگر گفت که ماندن در اتحادیه اروپا کشورش را قویتر، بهتر و امنتر میکند.

دیوید کامرون بیان داشت: «این رأی، اگر ما اتحادیه را ترک کنیم، بازگشتناپذیر است. اگر شما از هواپیما بیرون بپرید دیگر نمیتوانید به آن برگردید. این انتخاب فقط برای این پارلمان یا برای پنج یا ده سال آینده نیست. این انتخابی برای تمام عمر و بهویژه برای جوانان کشورمان است.»

جرمی کوربین رهبر حزب کارگر نیز در جمع هواداران این حزب در لندن گفت: «رأیگیری فرداست، آنچه برای مردم ما بهتر است را انجام دهید. به اشتغال، حقوق کار و خدمات سلامت ملی رأی دهید، به باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا رأی دهید.»

نیکولا استرجن، وزیر اول اسکاتلند نیز روز چهارشنبه گذشته در سخنانی ضمن مخالفت با برگزیت گفت: «من خواهان نتیجهای هستم که حاکی از باقی ماندن همه بخشهای بریتانیا در اتحادیه اروپا باشد. این چیزی است که امیدوارم روز جمعه آن را جشن بگیریم.»

رهبر حزب ملی اسکاتلند در همین حال هشدار داد: مانیفست ما در انتخابات محلی ماه گذشته میلادی میگوید که اگر انگلیس تصمیم بگیرد برخلاف خواسته ما که خواهان رأی به ماندن در اتحادیه هستیم، رأی به خروج از اتحادیه اروپا بدهد، آنوقت پارلمان اسکاتلند باید حق پیشنهاد برگزاری دومین رفراندوم را برای جدایی از بریتانیا داشته باشد.»

مرکز مالی شهر لندن،اکثر رهبران کسبوکار و صندوق بینالمللی پول نیز با توجه آثار منفی برگزیت ، از ادامه حضور انگلیس در اتحادیه اروپا حمایت میکنند.

به هر صورت انتظار میرود که نتیجه کلی همهپرسی روز پنجشنبه 23 ژوئن (سوم تیرماه)، تا سحرگاه جمعه 24ژوئن، مشخص شود مگر اینکه فاصله آراء بسیار کم باشد. براساس رویه، شمارش آرا بلافاصله پس از بسته شدن صندوقهای اخذ رأی (ساعت 10شب بهوقت گرینویچ) در 382 حوزه انتخابیه در سراسر بریتانیا ( انگلیس، ولز ، ایرلندشمالی و اسکاتلند) آغاز میشود.

هر حوزه انتخابیه نتیجه شمارش آرا را اعلام میکند و نتایج به 12 مرکز منطقهای فرستاده میشود و هر مرکز نتیجه کل آرای آن منطقه را اعلام میکند. اینکه در چه لحظهای پیروزی یکطرف محرز شود، بستگی به نزدیکی آراء دارد و قاعدتاً تا حدود 4صبح روز جمعه بایستی تصویر نسبتا روشنی از نتایج به دست آید و نتیجه نهایی نیز در شهرداری منچستر اعلام میشود.

اما به گفته تحلیل گران، حتی اگر مردم انگلیس به خروج رأی دهند این تصمیم بلافاصله عملی نخواهد شد و این کشور در این مرحله همچنان عضو اتحادیه اروپا باقی خواهد ماند. اما روند خروجش که دستکم دو سال خواهد بود، شروع میشود.

از سوی دیگر، پیروزی حامیان ادامه حضور در اتحادیه اروپا با اختلافی بیش از 10 درصد میتواند جایگاه متزلزل رهبری کامرون بر حزب محافظهکار که به دلیل همهپرسی دچار دودستگی و تشتت شده است را تضمین کرده و موقعیت دولتش را مستحکم سازد.

اما پیروزی حامیان برگزیت و یا پیروزی حامیان ماندن با اختلاف کم میتواند سرنوشت کامرون را تغییر دهد هرچند او پیشتر تصریح کرده است که نتیجه اینهمه پرسی هر چه باشد در مقام نخستوزیر خواهد ماند و تنها پیش از انتخابات عمومی سال 2020 میلادی از مقام خود استعفا میدهد.

برخی از نمایندگان پارلمانی حزب محافظهکار ناراضی از عملکرد کامرون در جریان همه پرسی، بهصراحت گفتهاند که در صورت پیروزی حامیان برگزیت، او دیگر نمیتواند در قدرت بماند. در صورت پیروزی حامیان برگزیت، احتمالا بوریس جانسون شهردار سابق لندن و از رهبران کارزار تبلیغاتی حامی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا از جانشینان اصلی کامرون خواهد بود.