گزارش‌ ارزی بانـک‌ها روی میـز بانـک مرکـزی

پس از گذشت سه ماه از برداشت بانک مرکزی از حساب بانکها سرانجام در همایش پولی و بانکی بود که رییس کل بانک مرکزی به صراحت در این مورد سخن گفت. محمود بهمنی که اعلام کرد تخلف در فروش ارز، دلیل برداشت از حساب بانکها بود توضیح داده بود: «ما براساس مصوبهای که از هیات دولت داشتیم، باید 87 هزار و 625 میلیارد ریال از حساب بانکها به دلیل تخلفی که در فروش ارز انجام شده بود، برداشت میکردیم، اما از آنجا که فکر میکردیم بانکها ممکن است این مبلغ را نداشته باشند، یک سوم آن را معادل 30 هزار میلیارد ریال از حساب بانکها برداشتیم. ما حدود 60 تا 70 بازرس را برای رسیدگی به این انحراف در کل کشور قرار دادیم تا اگر از این مبلغ بیشتر بود، انحرافها را بگیریم و اگر انحراف بانکها کمتر بود، این مبلغ را به آنها پس میدهیم. »

نحوه تخلف بانکها از زبان رییس کل بانک مرکزی این طور شرح داده شده بود که «برخی از بانکها ارزی را که از بانک مرکزی دریافت کرده بودند و قرار بود با آنها ال.سی باز کنند، این کار را نکردند.»

بهمنی به نتیجه بازرسی از بانکها اشاره کرده بود که طبق آن انحرافات قابل توجهی در مصرف ارز از سوی بانکها صورت گرفته بود و به همین دلیل وی به صراحت گفته بود: به صورت علیالحساب سه هزار میلیارد تومان معادل 30 هزار میلیارد ریال از حساب بانکها برداشتهایم.

پس از این هرچند اخباری مبنی بر اولتیماتوم چند ساعته بانک مرکزی به بانکها برای ارائه گزارش فعالیتهای ارزی آنها منتشر شده بود، اما از 28 بانکی که اسامی آنها در سامانه بانک مرکزی قرار دارد، تنها یک بانک در این مورد کارنامهای منتشر کرد و شش بانک هم اعلام کردند که ما گزارشهای خود را دادهایم.

بانک پاسارگاد در گزارش عملکرد مالی خود اعلام کرد که این بانک در سال 90 بیش از پنج میلیارد دلار ارز غیربازرگانی فروخته که این رقم در مقایسه با رقم 2.5 میلیارد دلاری سال 90 بیش از 103 درصد رشد داشته است. این درحالی است که میزان خرید ارز غیر بازرگانی توسط این بانک در سال 90 در مقایسه با سال 89 بیش از 132 درصد رشد داشته است. بر این اساس میزان خرید ارز غیر بازرگانی بانک پاسارگاد در سال 89 بیش از دو میلیارد بوده که در سال 90 این رقم به 4.8 میلیارد دلار رسیده است.

رشد خرید و فروش ارزهای غیربازرگانی بانک پاسارگاد در شرایطی بوده که حوالههای وارده و صادره ارزی این بانک کاهش یافته است.بر این اساس میزان حوالههای وارده ارزی بانک در سال 90 با کاهش هشت درصدی از یک میلیارد و 173 میلیون دلار به یک میلیارد و 70 میلیون دلار رسید.همچنین میزان حوالههای صادره ارزی نیز با کاهش 19 درصدی از یک میلیارد و 994 میلیون دلار به یک میلیارد و 603 میلیون دلار رسیده است. ضمانتنامههای ارزی بانک پاسارگاد نیز با 14 درصد کاهش از 282 میلیون دلار به 241 میلیون دلار رسیده است.

در کنار این انتشار گزارش بانک پاسارگاد از سوی بانک تجارت نیز مدیر عامل آن در این مورد موضع خود را رسما اعلام و تصریح کرد که بانـک تجـارت انحـراف مصـارف ارزی نـدارد.

محمد رنجبر فلاح در گفتوگو با ایسنا، در مورد مصارف ارزی بانک تجارت عنوان کرده بود: «بانک مرکزی از ما نیز آمار خواسته که ما در سال 90 به ریز مشتریان که به چه مشترهایی بابت چه موضوعی و با چه نرخی ارز دادهایم را ارائه کردهایم.

تفاوت نرخ ارزی که از بانک تجارت خارج شده و آنچه که وارد بانک شده در حد کارمزد معمول یک تا دو سه تومان بیشتر نیست. در جاهایی بوده که پوزیشن ارزی ما منفی بوده یعنی ابتدا ارز را تخصیص دادهایم و با آن نرخ، ارز رفته و بعد سراغ بانک مرکزی رفتهایم که ارز را دریافت کنیم. لطفا بانک مرکزی مابهالتفاوت زمانی که این پوزیشن منفی بوده را پرداخت کند. »

وی با یادآوری رقم 380 میلیارد تومانی که بانک مرکزی از حساب بانک تجارت برداشت کرد و سپس میزانی از آن را برگرداند و دوباره یک برداشت دیگری صورت گرفت، افزوده بود: «این اتفاق برای کل بانکها رخ داده است. حداقل از بانک تجارت مطمئن هستیم که هیچ میزانی از حساب ما کم نخواهد شد و ما به رییس کل بانک مرکزی گفتهایم که ما طلبکار میشویم و طلب ما را بدهند.»

سومین بانکی که در این مورد رسما اعلام کرد گزارش ارزی خود را به بانک مرکزی داده بانک رفاه بوده است.

سید ضیاءالدین ایمانی، مدیر عامل بانک رفاه در نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی چه میزان پول از حسابهای آنها در شب عید برداشت کرده و آیا این برداشت درست بوده است یا خیر؟ گفته است: بانک مرکزی تصورش این بود که تعدادی از بانکها ارز را در بازار آزاد فروختند، اما ما اعلام کردیم که یک ریال از خارج از ضوابط ارز نفروختهایم، بنابراین با اسناد و مدارک آن را ثابت کردیم و در حال رایزنی هستیم که 150 میلیارد تومانی که از حساب ما برداشت شده برگردد.

علاوه بر این سه بانک، چهار بانک ملت، کارآفرین، اقتصادنوین و پارسیان هم اعلام کردهاند که گزارش ارزی خود را به بانک مرکزی دادهاند.

ارسال گزارش ارزی بانک ملت به بانک مرکزی را مدیر عامل این بانک تایید کرده و در مورد بانک کارآفرین نیز میتوان به جلسه مجمع عمومی این بانک اشاره کرد که مقامات این بانک در پاسخ به سوال یکی از حاضران در مجمع اعلام کردند که این گزارش را ارسال کردهاند.

از سوی بانک اقتصاد نوین نیز تهرانیفر، معاون اعتبارات بانک اقتصاد نوین تایید میکند که گزارش این بانک ارسال شده است.

از بانک پارسیان هم جهانی، مدیر روابط عمومی این بانک با تایید این موضوع به نامهای که کانون بانکهای خصوصی و موسسات اعتباری به ریاست مجید قاسمی، مدیر عامل بانک پاسارگاد منتشر کردهاند اشاره میکند که در آن نامه، همه بانکهای خصوصی گزارش خود را به بانک مرکزی ارائه دادهاند. این در حالی است که روابط عمومی کانون بانکهای خصوصی هم هیچ موضوعی را در این مورد اعلام نکرده است.

تایید ارائه گزارش ارزی شش بانک به بانک مرکزی در حالی است که در سامانه بانک مرکزی نام 28 بانک وجود دارد. میتوان اشاره کرد که تاکنون از سوی بانکهای انصار، تات، توسعه تعاون، توسعه صادرات ایران، دی، سامان، سپه، سرمایه، سینا، شهر، صادرات ایران، صنعتومعدن، کشاورزی، گردشگری، مسکن، ملی ایران، قرض الحسنه مهر ایران، حکمت ایرانیان، ایران زمین، موسسه اعتباری توسعه و شرکت دولتی پست بانک اخباری مبنی بر ارائه گزارش ارزی به بانک مرکزی منتشر نشده است.

تلاشهای خبرگزاری ایسنا نیز در مورد این بانکها تاکنون نتیجهای نداشته اما این خبرگزاری اعلام میکند که آمادگی انتشار گزارش ارزی آنها را دارد.

با این حال سخنان عضو ناظر ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی نیز تایید میکند که بانک مرکزی هنوز هیچ گزارشی در این مورد به مجلس نداده است.عزتالله یوسفیان در گفتوگو با ایسنا، میگوید: هجده بانک دولتی و خصوصی بیش از 42 میلیارد دلار از بانک مرکزی برای هزینه در مصارف مشخص شده، دریافت کردند ولی هیچ گزارشی در مورد نحوه هزینهکرد دلارهای دریافتی، از سوی بانک مرکزی به مجلس نرسیده است.

وی اعلام نکردن صورت وضعیت هزینهکرد دلارهای دریافتی را مشکوک و تخلف از قانون دانسته و تاکید کرده است: بالا گرفتن نابسامانیهای بازار ارز در طول سال گذشته، موجب شد پرداخت بیش از 42 میلیارد دلار از سوی بانک مرکزی به هجده بانک دولتی و خصوصی برای ساماندهی این بازار انجام شود اما تا این لحظه به دلیل همکاری نکردن بانکهای عامل، هیچ گزارشی از لیست دلارهای فروخته شده به بانک مرکزی ارائه نشده است.

با وجود اینکه این نماینده مجلس اعلام کرده که هیچ بانکی گزارش خود را به بانک مرکزی ارائه نکرده اما تاکنون حداقل هفت بانک اعلام کردهاند که این کار را انجام دادهاند و به نظر میرسد بانک مرکزی باید حداقل پاسخ دهد که گزارشی را دریافت کرده یا نه سپس گزارش بازرسی خود را هم رسما اعلام کند.