عوامل اصلی بهره‌وری فولاد

از اینرو ارتقای سطح بهرهوری در صنایع فولادی کشور نیازمند تغییراتی اساسی است. این تغییرات که از آن میتوان بهعنوان اصلاحات یادکرد میتواند در نیروی انسانی، استفاده از انرژی و همچنین نوسازی فناوریها و دانش فنی روز باشد. به اعتقاد این کارشناسان فولاد، ارتقای فناوری روز دنیا تاثیر درخور توجهی در وضعیت صنعت فولاد دارد، چراکه بازارهای فعلی به بازارهایی رقابتی تبدیل شدهاند. در این بازارها هر تولیدکنندهای که بتواند با قیمت تمامشده پایینتر تولید داشتهباشد، برنده این بازار خواهد بود. البته سهم نیروی انسانی و میزان مصرف انرژی در این بین در کاهش قیمت تمامشده که سبب افزایش بهرهوری در تولید خواهدبود را نباید نادیدهگرفت. از اینرو برای افزایش بهرهوری در زنجیرههای مختلف فولاد باید به عوامل تاثیرگذار در هر بخش توجهداشت.

مهمترین عوامل بهرهوری در فولاد

سهم نیروی انسانی، ارتقای دانش فناوری و همچنین استفاده بهینه از انرژی جزو عواملی بهشمار میروند که در ارتقای فناوری میتوانند در سهم بهرهوری در صنعت فولاد نقش مهمی داشته باشند. در اینباره محمدرضا بنیاسدی مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان اظهار کرد: سهم نیروی انسانی در قیمت تمامشده صنعت فولاد حدود ۵ تا ۸درصد اعلام شده است. البته نقش نیروی انسانی در این صنعت بیشتر به تکنسینکاران آن برمیگردد نه مهندسان و کارگران آن. بیشترین اهمیت را در صنعت فولاد به لحاظ فنی تکنسینها به دوش میکشند. از اینرو در سهم نیروی انسانی با افزایش مهارت افراد در بخش تکنسینها بهرهوری فولاد با افزایش مناسبی همراه خواهد بود.

مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان با اشاره به سایر عوامل تاثیرگذار بر بهرهوری در صنعت فولاد عنوان کرد: مهمترین عامل تاثیرگذار در صنعت فولاد مواد اولیه است. حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد تهیه مواد اولیه در این زمینه تاثیرگذار است. به عبارت دیگر تامین بودن مواد اولیه حدود ۸۵درصد در قیمت تمامشده مهم بهشمار میرود. بنیاسدی با اشاره به اینکه تمامی بخشهای فولاد به نیروی انسانی وصل نیست، عنوان کرد: برای مثال در زنجیره فولاد سیستم گندلهسازی چندان به نیروی انسانی وصل نیست، چراکه فعل و انفعالات شیمیایی همراه با انجام مکانیکی ماشین در این سیستم بیشترین کارآیی را دارند، از اینرو بخش احیا یا گندلهسازی در مدت زمان کوتاهی به نهایت کار خود میرسد.

از اینرو در این بخش بدون نقش پررنگ نیروی انسانی متخصص، میتوانیم با کمترین زمان ممکن به ظرفیت اسمی کارخانه نزدیک شویم. بنیاسدی در ادامه خاطرنشان کرد: اما در بخش ذوب مهارتهای فردی نیروی انسانی مهم بهشمار میرود. برای مثال در بخش ذوب، پاورآپ کورهها در سطح دنیا که بهطور معمول با وجود نیروی انسانی ماهر بین ۵۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد در ایران بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه طول میکشد. بنابراین ذوبی که در این زمان گرفتهمیشود بهطور یقین بر میزان بهرهوری و تولید نهایی تاثیرگذار خواهدبود. از اینرو اگر مهارتهای نیروی انسانی در این بخش افزایش یابد، در تولید نهایی نیز تاثیرگذار خواهد بود.

وی تاکید کرد: با همان نیروی انسانی اگر مهارتها را افزایش دهیم ذوب را بهتر و زودتر خواهیمگرفت و در نتیجه در کارکرد اکسیژن، در سیستم تخلیه و در تغذیه کوره با کارآیی بهتری روبهرو خواهیمشد. وی در ادامه خاطرنشان کرد: در بحث بهرهوری فولاد موضوع دیگری که مهم بهشمار میرود، موضوع ارتقای فناوری و دانش روز است. البته باید یادآوری کنم که موضوع ارتقای فناوری در فولاد آلیاژی بسیار مهم بهشمار میرود، به عبارت دیگر، این صنایع پاییندستی فولاد است که باید بیش از پیش به فکر ارتقای فناوری خود باشد تا بتواند به بیشترین میزان بهرهوری دست یابد.

چراکه صنایع بالادستی فولاد به طور تقریبی دارای فناوری یکسان هستند و ارتقای فناوری آنها چندان تاثیر خارقالعادهای در تولید نهایی نخواهد داشت. وی در پاسخ به این پرسش که در افزایش بهرهوری در فولاد بر کدام بخش باید بیشتر تاکید داشته باشیم، عنوان کرد: افزایش بهرهوری در صنعت فولاد بستگی به بخشهای مختلف آن دارد. یعنی بهرهوری در زنجیره و حلقههای مختلف فولاد هر یک برحسب نیازشان بستگی به موضوعهای مختلف خواهدداشت.

همانگونه که عنوان شد نقش نیروی انسانی در بخش ذوب را نشان میدهد، اما از ذوب که خارج میشویم آنچه اهمیت پیدا میکند، فولاد آلیاژی است. در کل فولاد آلیاژی نقش مهمی در صنعت فولاد به عهده دارد، چراکه این بخش در فولاد با ارزشافزوده بالایی همراهاست. مدیرعامل گروه صنایع فولادی صبح پارسیان در تاکید بر اهمیت فولاد آلیاژی عنوان کرد: اگر خواهان ارزشافزوده بیشتر در فولاد هستیم باید هرچه بیشتر به سمت تولید فولاد آلیاژی و فولادهای خاص برویم. در حال حاضر نیز با توجه به انباشتی که در فولاد ساختمانی وجود دارد و با توجه به کاهش تقاضا برای این محصول، برای افزایش بهرهوری در فولاد بهتر است که به سمت تولید فولاد آلیاژی پیش برویم، چراکه از سوی دیگر بیشترین واردات ما مربوط به فولاد آلیاژی است؛ از اینرو اگر ظرفیتهای تولیدی را به سمت فولاد آلیاژی پیش ببریم، میتوانیم گامهای بزرگی در این زمینه برداریم. بنیاسدی در ادامه خاطرنشان کرد: در بخش فولاد آلیاژی موضوع بهرهوری بیشتر در موضوعهایی چون فناوری و دانش روز تبلور پیدا میکند.

واحدهای تولیدی جدید

بهادر احرامیان، عضو هیاتمدیره انجمن فولاد ایران با اشاره به اقدامهای اشتباه که در گذشته باعث کاهش بهرهوری فولاد در کشور شد، عنوان کرد: اقدامهای مقطعی دولتها یکی از عوامل تاثیرگذار بر افزایش یا کاهش بهرهوری در فولاد بهشمار میرود. در دولت گذشته کارخانههای فولادسازی چند میلیون تنی به بخش خصوصی واگذار میشد و در مقابل کارخانههای با ظرفیت ۸۰۰هزار تن دولتی ایجاد شده که هیچگونه توجیه اقتصادی و منطقی به همراه ندارند. وی با اشاره به بررسی و مطالعه دقیق برای ایجاد طرحهای فولادی عنوان کرد: باید این طرحها بهطور دقیق بررسی شوند و در صورتی که با بازنگری نیز اقتصادی نشدند از ادامه آن جلوگیری شود چراکه بازنگری باید با محور توسعه پایدار باشد تا درنهایت موجب بهرهوری بالا در این صنعت شود.