واردات گندم پس از ۲ سال ممنوعیت همچنان ادامه دارد

البته طی هفت ماهه امسال نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰۰ درصد از نظر وزنی و ارزشی کاهش یافته و گندم خارجی اندکی نسبت به سال گذشته ارزانتر شده است.

وزارت جهاد کشاورزی در شرایطی که تولید و خرید تضمینی گندم از روی کار آمدن دولت یازدهم روند صعودی داشت، پیشبینی کرد که در سال ۱۳۹۴ ایران به خودکفایی در تولید این محصول استراتژیک میرسد؛ بنابراین واردات گندم را از ابتدای سال گذشته ممنوع کرد و همچنان بر این ممنوعیت اصرار دارد. البته براساس گزارشهای وزارت جهاد کشاورزی روند تولید و خرید تضمینی گندم طی سالهای گذشته دولت یازدهم صعودی بوده است، چراکه در سال ۱۳۹۲ حدود ۴.۵  میلیون تن گندم خریداری شد که این میزان در سالهای ۱۳۹۳ تا امسال به ترتیب به ۶.۷ میلیون تن، ۸.۲ میلیون تن و ۱۱.۵ میلیون تن رسید.

البته به نظر میرسد واردات گندم ممنوع نشده است، چراکه براساس آمار رسمی منتشر شده طی هفت ماهه نخست امسال ۲۹۹ هزار و ۵۳۲ تن گندم به ارزش ۷۵ میلیون و ۵۱۵ هزار دلار از ۱۰ کشور مختلف به ایران وارد شده است که البته از نظر وزنی ۵۰۶.۴۵ درصد معادل شش برابر و از نظر ارزشی ۵۸۷.۶۴ درصد معادل ۶.۸ برابر کاهش را نسبت به همین بازه زمانی نسبت به سال گذشته نشان میدهد.

بزرگترین و کوچکترین صادرکنندگان گندم به ایران

آلمان، فدراسیون روسیه، امارات متحده عربی، سوئیس، قزاقستان، ترکیه، اسپانیا، ترکمنستان، هلند و ایالات متحده آمریکا ۱۰ واردکننده گندم به ایران هستند که به ترتیب آلمان بزرگترین واردکننده و آمریکا کوچکترین واردکننده این محصول به شمار میروند، چراکه آلمان به تنهایی ۳۹.۲۹ درصد از سهم بازار گندم خارجی ایران را از آن خود کرده و پس از آن کشورهای روسیه و امارات به ترتیب بیش از ۱۹ و ۱۶ درصد از سهم این بازار را در اختیار خود گرفتهاند در حالی که آمریکا تنها ۰.۵۶ درصد از سهم این بازار را در اختیار دارد.

گرانترین و ارزانترین گندمهای وارداتی

گرچه قیمت گندم وارداتی طی هفت ماهه نخست امسال نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته ارزانتر شده و از کیلویی ۸۳۵ تومان به کیلویی ۷۸۰ تومان به صورت میانگین رسیده است اما کشورهای واردکننده هر یک به قیمتی متفاوت این محصول استراتژیک را به ایران میفروشند گندم خارجی برای ایرانیها در ماههای گذشته امسال به یک قیمت تمام نشده است و جالبتر اینکه آلمان به عنوان بزرگترین واردکننده گندم به ایران ارزانترین آن را نیز به قیمت کیلویی ۷۰۶ تومان به تاجران ایرانی فروخته است و ترکیه با سهمی کمتر از حدود چهار درصد از بازار گندم ایرانی، گرانترین گندم را به قیمت کیلویی ۹۸۸ تومان به ایران صادر کرده است.

نکته دیگر اینجاست که امارات علیرغم اینکه حتی یک کیلوگرم گندم هم تولید نمیکند بیش از ۱۶ درصد بازار ایران را در اختیار دارد و این نشان میدهد که همچنان این کشور نقش واسطهگری خود را که در زمان تحریمها برای ایران بازی میکرد، ادامه میدهد و در این میان سود قابل توجهی به جیب میزند در حالی که ایران میتواند در شرایط کنونی که تحریمها برداشته شده و ارتباطات گستردهای با کشورهای مختلف برقرار شده است محصولات مورد نیاز خود را به طور مستقیم از کشورهای مبدأ وارد کند که البته باید مشکلات موجود بانکی در این زمینه نیز حل و فصل شود.

گرچه واردات گندم ممنوع بوده است و باید از وزارت جهاد کشاورزی پرسید که این واردات به چه دلیل پس از دو سال ممنوعیت همچنان ادامه دارد اما سوال دیگر اینجاست که چراکه قیمتهای متفاوتی در واردات گندم وجود دارد و تاجران ایرانی نمیتوانند هماهنگ با بازارهای جهانی در نوسانی کمتر و ثباتی بیشتر گندم وارداتی ایران را با قیمتی ثابتتر به کشور وارد کنند و این سوال مطرح میشود که آیا قیمتهای خوداظهاری تاجران ایرانی درست نیست یا اینکه در بازار گندم وارداتی نیز دلالی و واسطهگری بیش از حد، عامل این نوسان قیمت شده است؟