آینده صنایع جهان در سال 2017

امسال این پیشبینیها به نفع اقتصادهای نوظهور چرخیده و پیشبینی شده است که افزایش تقاضا برای نفت، قیمت نفت را به بشکهای 54 دلار افزایش میدهد اما این کمتر از رقمی است که بتواند هزینههای عربستان سعودی را در سطح باثباتی حفظ کند، بنابراین هزینههای این کشور به 5 درصد تولید ناخالص داخلی آن که معادل نصف میانگین جهانی است، افت خواهد کرد. در چنین شرایطی اما هندوستان به مدد صنعت خودرو خود و افت تقاضا برای خودروهای چینی فضای زیادی برای پیشرفت داردچون در این کشور به ازای هر هزار نفر تنها 21 خودرو وجود دارد. از سوی دیگر خردهفروشی کشورها به فشار بر بازار کالاها بستگی دارد و پیشبینی میشود خردهفروشی برزیل تنها 2درصد رشد کند و خردهفروشی ونزوئلا افت 25درصدی را تجربه خواهد کرد. به گزارش گروه اقتصاد بینالملل روزنامه «دنیای اقتصاد» گذشته از این پیشبینیهای کلی، وضعیت حوزههای مختلف صنایعجهان نیز به تفکیک به شرح زیر ارائه شده است.

صنایع هواپیماسازی

سوخت ارزان برای هواپیماسازان یک موهبت دوگانه است. در کنار تسهیلات اعتباری، شرکتهای هواپیمایی سود خوبی کسب میکنند و تقاضا برای هواپیما افزایش مییابد. از سوی دیگر اما تقاضا برای مدلهای کم مصرفتر که تولیدکنندگان بر آن تمرکز کردهاند، دچار افت میشود. موسسه رتبهسنجی مودیز اما پیشبینی کرده است که در مجموع سود شرکتهای هواپیماسازی به اوج خود خواهد رسید چون در سال 2017 نسبت به سال پیش از آن 7 درصد بیشتر جتهای خود را تحویل خواهند داد. شرکتهای هواپیمایی نوپا مشتریان مشتاق شرکتهای بزرگ هواپیماسازی هستند و جتهای باریکپیکر را ترجیح میدهند. این خبر خوبی برای ایرباس است؛ سفارشها برای یک مدل دارای موتور جدید با نام «ای 320 «نئو» حدود 50درصد بیشتر از محصول مدل 737 مکس شرکت بوئینگ است که قرار است در سال 2017 عرضه شود. قرار است هواپیمای پهنپیکر «ای 330 نئو» که رقیب ارزانتر مدل 787 بوئینگ است، پس از آن در سال 2017 عرضه شود. با توجه به همه این پیشبینیها، این شرکت اروپایی خواهد توانست تقریبا مساوی با رقیب آمریکایی خود سهم بازاری کسب کند.

غذا و کشاورزی

آب و هوای بد در سال زراعی 2016-2015 بر صنعت کشاورزی که مدتها بود از قیمت محصولات آسیب دیده بود، ضربه دیگری وارد کرد. پدیده النینو موجب کاهش تولید در بسیاری از مناطق جهان شد. بهعنوان مثال نخلها آسیب دیدند و تولید کاکائو همچنان تحت تاثیر خشکسالی ناشی از النینو در سال زراعی 2017-2016 خواهد بود. البته ذرت یک استثنای قابلتامل خواهد بود چون آمار نزدیک به رکورد کاشت این محصول در آمریکا موجب افزایش تولید جهانی خواهد شد. در کل میتوان گفت که برداشت محصولات غذایی تنها اندکی بهتر از فصل گذشته خواهد بود و در برخی موارد نیز بدتر خواهد شد. با توجه به ذخیره بالای موجودی این کالاها، شاخص قیمتهای کشاورزی واحد اطلاعات اکونومیست احیای کندی را به نمایش خواهد گذاشت و تنها کمتر از 2 درصد رشد خواهد کرد.

البته افزایش تقاضا در کشورهای در حال توسعه نیز موجب افزایش قیمتها خواهند شد. رشد جمعیت، افزایش دستمزدها و تغییر سلایق افسون خود را بر جای میگذارند. پایان رکود در برزیل و روسیه نیز کمک خواهند کرد گرچه روسیه برای سال 2017 نیز ممنوعیت ورود محصولات غذایی اروپا را تمدید کرده است؛ این اقدام واکنشی بود به تحریمهای ناشی از بحران اوکراین. سهمیهبندی تولید شکر در اتحادیه اروپا در سال 2017 ادامه خواهد یافت و قیمتها تا 10 درصد افزایش مییابد. اروپا که زمانی تولیدکننده عمده شکر بود، دوباره در مسیر تبدیل به صادرکننده خالص این محصول شیرین قرار میگیرد. انتظار میرود ترئوس، یک شرکت فرانسوی مشتمل بر 12 هزار تولیدکننده جهانی محصولات کشاورزی، تولید شکر خود را در سال 2017 تا 20 درصد افزایش دهد. کشورهای فقیر صادرکننده شکر در آفریقا و کارائیب نیاز خواهند داشت که راهکارهای جدیدی برای موفقیت در این عرصه بیابند. در آرژانتین، مائوریسیو ماکری، رئیسجمهوری، مالیات بر صادرات گندم، ذرت و آفتابگردان را در اواخر سال 2015 حذف کرد. حالا پیشبینی میشود تولید گندم آرژانتین در سال زراعی 2017-2016 تا 25 درصد افزایش یابد.

معادن و فلزات

سالها کاهش قیمت به شرکتهای معدنی آسیب وارد کرده است. خوشبختانه بسیاری از این شرکتها با اندازهای کوچکتر وارد سال 2017 میشوند. سرمایهگذاری کلان روی معادن جدید زغالسنگ برای تغذیه کردن رونق اقتصادی چین، راه را برای کاهش هزینهها باز کرده است: تولیدکنندگان فلزاتی مانند فولاد و آلومینیوم فعالیتهایشان را تعطیل کردهاند. بیاچپی بیلیتون که بزرگترین شرکت معادن و فلزات جهان محسوب میشود، رکورد زیان را ثبت کرده است اما قصد دارد طی دو سال منتهی به ژوئن 2017 سود بهرهوری را به 2/2 میلیارد دلار برساند. درپی بهبود چشمانداز اقتصادی، شرکتهای معدنی در سال 2017 از افزایش قیمتها منتفع خواهند شد. شاخص قیمت کالاهای صنعتی واحد اطلاعات اکونومیست تا نزدیک به 8 درصد افزایش خواهد یافت. با این وجود قیمت فلزات از این روند افزایشی بهره چندانی نخواهد برد. اشتهای چین برای کالاها به سطحی که قبلا بود بازنخواهد گشت اما مقداری از شکاف بهوجود آمده در تقاضا از طرف کشورهای جنوبشرق آسیا و هند پر خواهد شد.

در مورد فولاد، در شرایطی که ظرفیت مازاد همچنان وجود خواهد داشت، تولید در چین که بزرگترین کشور تولیدکننده و مصرفکننده فولاد جهان بهشمار میرود، کمتر از یک درصد کاهش خواهد یافت. چین 25 درصد بیش از نیاز خود فولاد خام تولید خواهد کرد اما تولیدکنندگان غربی از وضع تعرفههای جدید از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا بر برخی از کالاهای چینی سود خواهند برد. قیمت فولاد تا 4/5 درصد افزایش خواهد یافت. فلز روی تنها فلز عمدهای خواهد بود که قیمت آن از سطح قیمت سال 2011 فراتر خواهد رفت. قیمت این فلز در سال 2017 بهطور متوسط 25درصد افزایش خواهد یافت. اما چشمانداز مس و آلومینیوم به این خوبی نخواهد بود؛ کاهش عرضه و افزایش تقاضا آنقدر نیست که بتواند موجب افزایش قیمت این دو فلز شود. اما طلا همچنان جذاب خواهد بود. نرخ بهره پایین در بسیاری از کشورهای جهان موجب خواهد شد سرمایهها به سمت طلا روانه شوند.

خردهفروشی

غولهای سنتی خردهفروشی و کالاهای مصرفی از سوی شرکتهای آنلاین و فعالان بازارهای نوظهور مورد تهدید قرار خواهند گرفت. شرکت والمارت برای رقابت با شرکت آنلاین آمازون در دوره 2017-2016 مبلغ 2 میلیارد دلار در زمینه ارائه خدمات خواربار، انبارها و اپلیکیشن تلفنهمراه سرمایهگذاری خواهد کرد. والمارت که بزرگترین خردهفروش جهان محسوب میشود در سال 2017 سرگرم وفق دادن خود با بازار تجارت الکترونیکی خواهد بود. در سال 2017 حجم فروش خردهفروشی در سراسر جهان 3 درصد رشد خواهد کرد زیرا نااطمینانیهای سیاسی و اقتصادی موجب کاهش تقاضا خواهد شد. خردهفروشی در بازارهای نوظهور نیز ناامیدکننده خواهد بود. در سال 2017 به دلیل تحریمهای اتحادیه اروپا، حجم فروش خردهفروشی در روسیه رشد چندانی نخواهد کرد. در برزیل رشد خردهفروشی حتی به 2 درصد نخواهد رسید، در ونزوئلای مصیبتزده خردهفروشی تا 25 درصد سقوط خواهد کرد. در چین، خردهفروشی رشد 6 درصدی را ثبت خواهد کرد که با توجه به استانداردهای این کشور رقم ناچیزی محسوب میشود. اما خردهفروشی در هند با رشد 7 درصدی روبهرو خواهد شد و اکثر شرکتها به این کشور جذب خواهند شد. شرکت آیکیا در اواخر سال 2017 وارد بازار هند خواهد شد.

از سوی دیگر، هزینه مصرفکنندگان برای موادغذایی، نوشیدنی و تنباکو تا 5 درصد رشد خواهد کرد. در سال 2017 دو شرکت بزرگ تولیدکننده نوشیدنی«سبمیلر» و «انهایزر بوش اینبیف» ادغام خواهند شد و شرکت جدیدی که از ادغام آنها بهوجود میآید حدود 30 درصد از فروش جهانی ماءالشعیر و حدود 50 درصد از سود آن را به خود اختصاص خواهد داد.