پیش‌بینی بازار مواد معدنی بدون رانت اطلاعاتی

اگرچه فعالان معدنی همواره سعی دارند با برنامهریزی بلندمدت و ارائه استراتژی کارآمد به رشد اقتصادی کمک کنند اما توجه کافی نداشتن به بخش معدن در کشور و حضور واسطهها و افراد سودجو و محدودیت دسترسی به اطلاعات و آمار صحیح اقتصادی، وجود رانتهای اطلاعاتی و مخفی ماندن اخبار پشت پرده بازار، فرصت برنامهریزی بهموقع را از معدنکاران میگیرد و شماری از سرمایهگذاران معدنی را دچار زیان میکند. سرمایهگذاری در بخش معدن جزو سرمایهگذاریهای دیربازده تقسیمبندی میشود، اما در صورت بازدهی، برای سهامداران بسیار پربازده خواهد بود. در نتیجه سرمایهگذارانی که در بخش معدن هزینه میکنند علاوهبر توان مالی بالا، به شدت ریسکپذیر هستند و به دریافت سودهای تضمین شده بانکی راضی نبوده و برای کسب سود بیشتر سرمایههای خود را درگیر یک فرآیند بلندمدت (به طور معمول ۸ ساله) میکنند.

پرسش همیشگی سرمایهگذاران این بخش این است که بازار کدام ماده معدنی پرسودتر است؟ قیمت آن به کدام سو پیش رفته و در آینده به کدام سو خواهد رفت؟ آیا اخباری که اکنون درباره یک نوع ماده معدنی به گوش میرسد صحت دارد؟ پرسشهایی که اگر به سرعت به جواب درستی نرسد یا درگیر شایعات شود، ممکن است سرمایهگذار را به شدت دچار زیان کند یا یک پروژه معدنی پرسود، برای اجرایی شدن خود نتواند سرمایه کافی جذب کند. بیشک تاثیر این ضرر و زیانها متوجه اقتصاد کشور نیز خواهد شد.  روش تحلیل بازار به کمک نمودار قیمت یکی از کارآمدترین و سریعترین روشهای تحلیل بازار و روشی برای پیشبینی قیمتها در بازار از طریق مطالعه وضعیت گذشته آن است. این روش در بازار ارزهای خارجی، بازارهای بورس اوراق بهادار، بازار طلا و دیگر فلزات کاربرد گستردهای دارد. در بازار مواد معدنی نیز با بررسی دقیق تغییرات و نوسانهای قیمت و حجم معاملات میتوان وضعیت قیمت مواد معدنی را در آینده پیشبینی کرد. تاثیر سیاست دولتها و سازمانها، برنامه آتی معدنکاری، شاخصهای اقتصادی، متغیرهای سیاسی، نرخ بهره، وضعیت اقتصاد داخلی و بینالمللی، اخبار منطقه و بینالملل و حوادث و رویدادها و در کل تاثیر هر موضوعی در بازار، در نمودار قیمت مواد معدنی قابل مشاهده است و نمودار قیمت، منعکسکننده همهچیز خواهد بود.

پس لزومی ندارد معدنکار یا سرمایهگذار معدنی از همه چیز مطلع باشد.  تغییر قیمت مواد معدنی فقط یک علت دارد: تغییر نسبت عرضه به تقاضا؛ بنابراین، وقایع به وسیله روان معاملهگران روی بازار موثرند نه به طور مستقیم. قیمت معرف همه اطلاعات است. تغییرات قیمت به طور کامل تصادفی نیست. اینکه چه اتفاقی افتاده (پیشینه قیمت) بسیار مهمتر از چرایی آن است. همه چیز در نوسان قیمت خلاصه میشود. قیمت در یک روند حرکت میکند. مگر اینکه چیزی باعث تغییر آن روند شود یا جلوی حرکت آن را بگیرد و تاریخ تکرار شود. تحلیل به کمک نمودار قیمت نیاز به دانش بالای علوم اقتصادی و سیاسی ندارد. مزیت این نوع تحلیل در سرعت عمل آن است و میتوان با آن در مدت کوتاهی قیمت چند ماده معدنی را بررسی کرد. در نتیجه به کمک نمودار قیمت و ابزارهای متعدد تحلیل آن میتوان حال و آینده بازار مواد معدنی را مورد بررسی قرار داد. همچنین در پیشبینی اهداف زمانی بازار میتوان از چرخههای اقتصادی بهره گرفت. یکی از چرخههای معروف که بر بازار سرمایه تاثیر میگذارد چرخههای ۴ساله ریاستجمهوری است. به این صورت که به طور معمول، سال انتخابات یعنی نخستین سال، پر بازده (۲۲۴درصد)، سالهای دوم و سوم پس از انتخابات کم بازده (۶۳درصد) و سال پیش از انتخابات آتی یعنی سال چهارم، سالی پر بازده (۲۱۷درصد) خواهد بود. در نتیجه با شناسایی این چرخهها میتوان برنامهریزی مناسبی برای پروژههای آتی معدنکاری داشت. به طور معمول روند اصلی حاکم بر بازار مواد معدنی به ویژه فلزات در ۵۰ سال اخیر صعودی است.

به طور نمونه اگرچه قیمت فلز مس طی یک کانال نزولی در سالهای اخیر کاهش پیدا کرده اما با نزدیک شدن قیمت به بالای سقف کانال صعودی اصلی در سالهای اخیر تحت حمایت بسیار قوی با شیب مثبت قرار گرفته و رشد کرده است؛ روندی که بخشی از آن به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری امریکا نسبت داده میشود. رشدی که تاثیر آن در نماد فملی (ملی صنایع مس ایران) و فباهنر (مس شهید باهنر) نیز قابل مشاهده است. اما پیش از آن به کمک نمودار قیمت هم میشد این موضوع را پیشبینی کرد و حمایت سقف کانال صعودی، این پیشبینی را تایید میکرد. در مورد سایر موارد نیز این موضوع به کمک نمودار قیمت در کوتاهترین زمان ممکن قابل تحلیل و بررسی است. در پایان باید گفت دسترسی به اخبار و داشتن رانت اطلاعاتی، یک امتیاز بزرگ به شمار میرود. اما عقلانیتر است هر سرمایهگذار در بخش معدن بر اساس شواهد موجود در نمودار قیمت و استراتژی معاملاتی خود عمل کند نه بر اساس شنیدهها، اینگونه شاید کمی از هیجان مضر موجود در بازار مواد معدنی کاسته شود.