جزئیات جدید از پایش کسب‌وکار

در این گزارش، دادههای پیمایشی حاصل از ادراکسنجی از وضعیت مولفههای محیط کسبوکار کشور در پاییز 1395، از 820 فعال اقتصادی زیرمجموعه سه اتاق و با استفاده از پرسشنامه الکترونیکی جمعآوریشده و دادههای آماری نیز از منابع آماری رسمی کشور تهیه و مورد استفاده قرار گرفتهاند.

براساس این گزارش، نتایج پایش ملی محیط کسبوکار ایران در پاییز 1395، رقم 86/ 5 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) را بهعنوان شاخص ملی به دست میدهد که اندکی بهتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی صورت گرفته از سوی مرکز پژوهشهای مجلس در تابستان 1395( با میانگین 93/ 5) بوده است. همچنین این گزارش نشان میدهد که از نظر فعالان اقتصادی مشارکتکننده در این پایش، محیط کسبوکار ایران در پاییز 1395 در مقایسه با ارزیابی مرکز پژوهشهای مجلس در فصل مشابه سال قبل یعنی پاییز 1394 با میانگین 04/ 6 اندکی مساعدتر شده است. در پاییز 1395، فعالان اقتصادی مشارکتکننده در این پایش، سه مولفه: 1-دشواری تامین مالی، 2- بی‏ثباتی و غیرقابل پیش‏بینی بودن قیمت‏ها (مواد اولیه و محصولات) و 3- بی‏ثباتی سیاست‏ها، مقررات و رویههای اجرایی ناظر به کسبوکار را نامناسب‏ترین و سه مولفه: 1-محدودیت دسترسی به برق، 2-محدودیت دسترسی به سوخت (گاز، گازوئیل و...) و 3-محدودیتهای دسترسی به ارتباطات (تلفن همراه و اینترنت) را مناسب‏ترین مولفههای محیط کسبوکار کشور نسبت به سایر مولفهها ارزیابی کرده‏اند.

نتایج ارزیابی طرح پایش در پاییز 1395 نشان میدهد که از منظر وضعیت مولفههای محیط کسبوکار، استان‏های کهکیلویه و بویراحمد، کردستان و ایلام دارای محیط کسبوکار نامساعدتر و استان‏های مازندران، تهران و گیلان دارای محیط کسبوکار مساعدتری نسبت به سایر استانها بودهاند. عدد شاخص برای حدود 75 درصد استان‏های کشور از رقم شاخص ملی فضای کسبوکار بالاتر بوده که نشانگر وضعیت نامناسب این شاخص در اکثر استان‏ها نسبت به شاخص ملی است. با توجه به تقسیم رشته فعالیتها در سه بخش عمده کشاورزی، صنعت و خدمات، فعالان اقتصادی سراسر کشور در پاییز 1395، وضعیت محیط کسبوکار بخش صنعت و بخش خدمات را به ترتیب، دارای نامساعدترین و مساعدترین محیط کسبوکار ارزیابی کردهاند. شاخص بخشی محیط کسبوکار در بخش کشاورزی 29/ 5، در بخش صنعت 64/ 6 و در بخش خدمات 16/ 5 گزارش شده است.

فعالان اقتصادی سراسر کشور در پاییز 1395، رشته فعالیت عمدهفروشی و خردهفروشی، تعمیر وسایل و ... (صادرات و واردات) با رقم شاخص 93/ 5 را دارای نامساعدترین محیط کسبوکار و رشته فعالیت مالی و بیمه با رقم شاخص 29/ 4 را دارای مساعدترین محیط برای کسبوکار نسبت به سایر رشته فعالیتهای اقتصادی ارزیابی کردهاند. از 21 رشته فعالیت عمده، 9 رشته فعالیت بهدلیل قرار گرفتن در بخش عمومی و همچنین عدم همکاری واحدهای نمونه مورد نظر، فاقد دادههای لازم برای انتشار نتایج بودهاند.

براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسبوکار ایران در پاییز 1395، رقم 13/ 6 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) را نشان می‏دهد میانگین ارزیابی محیط اقتصادی(شامل محیط مالی، محیط اقتصاد کلان، ساختار تولید و محیط جغرافیایی) رقم 06/ 6 و میانگین ارزیابی محیط نهادی(شامل محیط سیاسی، محیط حقوقی، محیط فرهنگی و ساختار دولت، محیط فناوری و نوآوری و محیط آموزشی و علمی) رقم 19/ 6 است. نگاه اجمالی نشان میدهد که محیط جغرافیایی با رقم 39/ 4 و محیط مالی با رقم 11/ 8 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‏ها براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‏اند. بررسیها نشان میدهد که مولفه دشواری تامین مالی از بانکها، بیشترین سهم را در ایجاد محیط نامناسب برای فعالان اقتصادی در محیط مالی داشته است.