جدال پنهان آمریکا و اوپکی‌ها

سیاست دولت جدید ایالات متحده بر افزایش دکلهای نفتی و تولید نفت نامتعارف را کارشناسان مهمترین عامل این شکست نرخ میدانند، با این وجود به نظر میرسد اعضای اوپک که زیر بار کاهش درآمدهای ارزی خود دچار مشکلاتی در کشورداری شدند، بیکار نخواهند بود و سناریوهای دیگر برای افزایش قیمت را بررسی میکنند.

در نشست ١٦٩ اوپک زمانی که تصمیم گرفته شد تا تولید نفت برای تقویت قیمت کاهش پیدا کند کمتر کسی تصور میکرد تنها پس از گذشت کمی بیش از ٦ ماه وضعیت بازار به جایی پیش از توافق باز گردد، با این همه دونالد ترامپ به این بخش از وعدههای انتخاباتی خود عمل کرد و با افزایش تولید نفت موفق شد در ایالات متحده اشتغال ایجاد کند و قیمت نفت را پایین نگه دارد. آن زمان که ترامپ کاندیدای ریاستجمهوری شد، در میان وعدههای نامتعارفش، از گسترش دکلهای نفتی و تولید انرژی در این کشور دفاع کرد. با این وجود از زمان آغاز به کارش سعی کرد تا این کار را در دستور قرار دهد اما اعتراضات فعالان محیط زیست در امریکا اندکی برنامههای وی را عقب انداخت ولی با توجه به مسائل دیگری مانند منع ورود ساکنان چند کشور خاورمیانه به ایالات متحده، این مساله را در حاشیه قرار داد تا رییسجمهوری امریکا موفق شد با وجود اعتراضات اجتماعی این وعده را اجرایی کند.

اجرایی شدن این وعده، جدا از آسیبهای

محیط زیستی، رشتههای اعضای اوپک و چند کشور غیراوپکی را پنبه کرد و هر چه آنها در تقویت ١٠ دلاری قیمت نفت در ابتدا موفق عمل کردند را معکوس کرد. در ابتدا و پس از نشست ١٦٩ اوپک، قیمت نفت از ٤٦ دلار به ٥٤ دلار در هر بشکه رسید و این رویه تا ٥٦ دلاری شدن قیمتها ادامه داشت ولی افزایش ناگهانی دکلهای نفتی در امریکا مانعی در مقابل جهش شد و همهچیز را به روز اول بازگرداند؛ بهگونهای که روز گذشته قیمت هر بشکه نفت به دوران پیش از توافق اولیه بازگشت و با قیمت ٦٣/٤٥ دلار به ازای هر بشکه در بازار عرضه شد. این در حالی است که ٢٠ روز پس از توافق اوپک بر سر تمدید ٩ ماهه کاهش تولید، قیمت طلای سیاه ١٨درصد کاهش داشته است.

شمشیر از رو بسته شده ترامپ

در رابطه با وضعیت بازار نفت، تحلیل قیمتها و روند افزایش تولید در امریکا، توییتر روز گذشته در گزارشی به تحلیل این عوامل پرداخت. شرکتهای انرژی امریکایی با وجود سقوط قیمتهای نفت به پایینترین سطح در ۱۰ ماه گذشته، برای بیست و سومین هفته متوالی به شمار دکلهای حفاری افزودند و به روند احیای یک ساله فعالیت حفاری ادامه دادند.

شرکت خدمات انرژی «بیکر هیوز» روز جمعه اعلام کرد شرکتهای حفاری نفت امریکا در هفته منتهی به ۲۳ ژوئن، ۱۱ دکل اضافه کردند و مجموع دکلهای حفاری نفت را به ۷۵۸ حلقه رساندند که بالاترین میزان از آوریل سال ۲۰۱۵ به این طرف است. شمار دکلهای حفاری بیش از دو برابر مدت مشابه سال گذشته است که تنها ۳۳۰ دکل حفاری فعال وجود داشت. شرکتهای حفاری نفت امریکایی از ابتدای ژوئن سال ۲۰۱۶، در ۵۲ هفته از ۵۶ هفته به شمار دکلهای حفاری اضافه کردهاند.

به گفته جیمز ویلیامز، رییس شرکت WTRG Economics  در آرکانزاس، شمار بالاتر دکلهای حفاری منعکسکننده تصمیماتی است که چند ماه قبل زمانی که قیمتهای نفت بالاتر بود، گرفته شد اما انتظار میرود قیمتهای پایین کنونی باعث شود شمار دکلها در چند هفته تا یکی دو ماه آینده کاهش پیدا کند.

بهای معاملات آتی نفت امریکا روز جمعه حدود ۴۳ دلار در هر بشکه معامله شد و بهای معاملات آتی برای پنجمین هفته متوالی کاهش پیدا کرد. نفت در پی شکست تلاشهای اوپک برای کاهش اشباع عرضه جهانی، در پایینترین قیمت ۱۰ ماه گذشته قرار دارد. به گفته تحلیلگران، توافق کاهش تولید به رهبری اوپک با افزایش تولید نفت امریکا و سایر تولیدکنندگانی که امیدوارند قیمتهای نفت در ماههای آینده افزایش پیدا کند، تضعیف شده است. تحلیلگران پیش بینی میکنند قیمتهای نفت تا زمانی که همچنان روند رشد دکلهای حفاری در امریکا ادامه دارد، تحت فشار منفی میمانند. طبق پیشبینیهای فدرال، انتظار میرود تولیدکنندگان امریکایی تولیدشان را از ٩/٨ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۶، به ٣/٩ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ و رکورد ۱۰ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ افزایش دهند.

امید اوپک به افزایش تقاضا

با توجه به این مسائل بعید به نظر میآید که در کوتاهمدت تغییر چندانی در بازار نفت به وجود بیاید، اما از طرف دیگر اوپکیها نیز به دنبال سناریوهایی خواهند رفت که روند بازار را تغییر دهد.

خالد فالح، وزیر انرژی عربستان و سایر وزیران اوپک اظهار کردهاند که این سازمان برای متوقف کردن روند کاهش قیمت، به کاهش بیشتر تولید از چهار درصد کنونی اقدام نخواهد کرد. اوپک در عوض منتظر میماند تا توافق کاهش تولید با سایر تولیدکنندگان، به کاهش ذخایر جهانی در سه ماهه سوم منجر شود که تقاضا برای نفت معمولا قوی است.

منابع اوپک و روسیه به رویترز گفتهاند نشانههای معدودی به چشم میخورد که حاکی از این باشد که این گروه در تدارک هرگونه اقدام فوقالعاده در آستانه نشست کمیته مونیتورینگ وزیران مشترک در روسیه در پایان ماه جولای  است. با این همه بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران روز چهارشنبه گفت: ما سرگرم مذاکره با سایر اعضای اوپک برای آماده کردن خودمان برای یک تصمیم جدید هستیم اما تصمیمگیریها در این سازمان بسیار دشوار است زیرا هر تصمیمی به معنای کاهش تولید برای اعضا خواهد بود.

افزایش قیمت نفت در پایان دهه گذشته و آغاز دهه جاری، سبب شد پروژههای تولید نفت متعددی در سراسر جهان از جمله تشکیلات شیل امریکا کلید زده شود و به اشباع عرضه جهانی منجر شود که قیمتها را از ۱۲۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۱۴ به پایین ۳۰ دلار در سال گذشته کاهش داد.اوپک و روسیه تلاش کردند با کاهش تولید در حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار، قیمتها را تثبیت کنند اما قیمتهای برنت هفته گذشته تحت تاثیر نگرانیها نسبت به اشباع عرضه، به سطح ۴۴ دلار در هر بشکه سقوط کرد.

سرمایهگذاران توقع دارند قیمت نفت تحت فشار بماند. بازار اختیار معامله نفت خام امریکا نشان میدهد که بزرگترین تغییر از زمان نشست اوپک به وقوع پیوسته و اختیار معامله در ۴۵ دلار در هر بشکه است. قراردادهای تسویه نشده که شمار قراردادهایی که هنوز به فروش نرفتهاند را نشان میدهد، ماه گذشته بیش از ۵ هزار لات افزایش یافت و به حدود ۳۸ هزار لات رسید که معادل ۳۸ میلیون بشکه نفت است.