روندهای متناقض در کامودیتی‌ها

بهای نفت خام در هفته گذشته بازهم کاهش یافت و به 44 دلار و 36 سنت رسید. به این ترتیب در هفتهای که گذشت قیمت نفت آمریکا با 3/85 درصد افت روبهرو شد.

نفت برنت اما روند ملایمتری را تجربه کرد و با 2/46 درصد افت به بهای 46 دلار و 81 سنت رسید. به عقیده کارشناسان افزایش قابل توجه عرضه نفت در آمریکا و رسیدن سطح تولید اوپک به بالاترین ارقام در سال 2017 از عواملی هستند که بازارهای جهانی نفت را تحتالشعاع قرار میدهند. با این حال قیمت انواع محصولات پتروشیمی و پالایشی در هفته گذشته در جهان افزایش یافت. اتانول در هفته منتهی به جمعه 3/38 درصد، نفتا 0/6 درصد و پروپان 1/42 درصد افزایش قیمت را تجربه کردند و به این ترتیب اولین ابهام در بازار نفت خودنمایی کرده است. طی هفته گذشته بهای دلار در برابر سبدی از ارزهای معتبر نیز با افزایش روبهرو شد. به گفته کارشناسان جهانی بانکهای مرکزی در سراسر جهان به فکر حمایت از نقدینگی افتاده و با تزریق محرکهای مالی و پایین آوردن نرخ سود بانکی تلاش میکنند به این هدف خود برسند. اخیرا بانک مرکزی اروپا نیز طرح تدریجی تنظیم سیاستهای مالی را به اجرا گذاشته است. با این حال بازارهای مختلف مایل به حذف محرکهای اقتصادی هستند و از پایین آوردن نرخ بهره بانکی حمایت میکنند.از طرفی ریسک اصلی در بازارهای ارز، بازنگری مداوم در سیاستهای مالی است. با توجه به ادامه رشد اقتصادهای منطقه یورو و افزایش احتمال انقباض پولی از سوی بانک مرکزی اروپا، ارز واحد اروپایی روند صعودی را تجربه میکند.

در بازار فلزات رنگی نیز شاهد روندهای ناهماهنگ هستیم، بهطوریکه قیمت مس به 5 هزار و 809 دلار در هر تن رسید و در هفته گذشته 0/47 درصد افت را به ثبت رسانید. قیمت فلز سرخ در یک سال گذشته بیش از 24 درصد رشد را تجربه کرده است. در بازار روی اما بهای این کالا بعد از عبور از مرزهای مهم قیمتی به 2 هزار و 783 دلار در هر تن رسید که در دامنه زمانی یک ساله 31/4 درصد رشد را نشان میدهد. سرب نیز که 25/26 درصد رشد سالانه را در کارنامه خود ثبت کرده، در هفته گذشته 0/82 درصد کاهش قیمت را تجربه کرده است. سنگآهن اما بالای 8 درصد رشد قیمتی را در هفته قبل تجربه کرد و به قیمت 63/5 دلار رسید. البته این محصول در 10 روز گذشته توانست قیمت 65 دلار را نیز تجربه کند اما در این قیمت پایدار نبود و مجددا شروع به کاهش کرد، با این حال در مجموع بازار سنگآهن روند مثبتی را از خود نشان میدهد. در تحلیل چرایی تغییرات قیمت در بازارهای مختلف باید گفت برخلاف گذشته که یک عامل مشخص مسیر حرکتی اکثر کالاها را تعیین میکند ولی شرایط فعلی بازار نشان میدهد عوامل داخلی مرتبط با هر بخش، تعیینکننده مسیر حرکتی بازارها است. بهعنوان مثال در بازار روی به دلیل رشد تقاضا برای این کالا در جهان و پایینبودن عرضههای آن قیمت روند مثبتی را در هر سه دوره هفتگی، ماهانه و سالانه پشتسر میگذارد. البته رشد هفتگی این فلز به یکدرصد هم نرسیده و این مساله نشان میدهد شاید بعد از یک دوره رشد، قیمتها بهطور موقت روند کاهشی به خود بگیرند، کما اینکه قراردادهای آتی برای این فلز کاهشی است که این موضوع جای تامل دارد.

در بازار مس اما افزایش امیدواریها به تقاضای بیشتر ازسوی چین باعث شده تا قیمت این فلز مهم که طی سالهای اخیر شرایط سخت و بعضا نگرانکنندهای را طی کرده، مجددا در مسیرهای صعودی قرار بگیرد. در این رابطه کارشناسان جهانی معتقدند بازار در شرایط فعلی در بهترین و متعادلترین وضعیت قرار گرفته است و احتمال اینکه تا پایان سال این روند متعادل ادامه یابد وجود دارد. به عقیده آنها احتمال اینکه قیمت بهطور پایدار از 6 هزار دلار عبور کند تا حد زیادی منتفی است اما میتوان کف 5 هزار و 700 دلاری را بهصورت پایدار برای این فلز در نظر گرفت.

به عقیده کارشناسان بازار فلزات پایه شرایط معادن در وضعیت مناسبی است، چراکه معادن در سالهای اخیر که قیمت محصولات معدنی با کاهش روبهرو شد سعی کردند هزینههای خود را تعدیل کنند و کاهش دهند و به این ترتیب رشد قیمتهای فعلی به منزله سودآوری مضاعف برای این بنگاهها است. مولفههای اقتصادی چین نیز موضوع دیگری است که بر بازار مس بهشدت اثرگذار است. با این حال شاخص PMI چین در ماه مه علائم مختلفی را ارائه کرد. در حالی که نسخه رسمی (عموما بر پایه شرکتهای بزرگ دولتی) بالاتر از پیشبینیهاست، اما بررسی بخش خصوصی که با شاخص کایکسین انجام میشود، حاکی از کاهش بود. باید توجه داشت که شاخص PMI کایکسین بر پایه شرکتهای کوچک و متوسط خصوصی ارزیابی میشود.

ارزیابی دادههای تجاری نیز حائز اهمیت است. هرچند دادههای کلی واردات و صادرات چین بهتر از پیشبینیها بود، اما واردات مس این کشور در ماه مه افت داشت.در این بین یکی از مسائلی که کارشناسان بر اهمیت کنترل آن تاکید دارند، عملیات سفتهبازی بر بازارهای کالایی است. به عقیده آنها بازارهای کالایی به دلیل اثرگذاری بالایی که بر نرخ تورم دارند میتوانند موقعیتهای خطرناکی را برای مصرفکننده نهایی ایجاد کنند و این در حالی است که در شرایط فعلی نیز روند قیمتی برای اکثر کامودیتیها تند بوده است. بهعنوان نمونهای دیگر در مدت یک سال گذشته قیمت در بخش کشاورزی نیز رشدهای بالایی را تجربه کرده است. بهعنوان مثال قیمت گندم و برنج به ترتیب در این مدت 22 و 16 درصد رشد کردهاند. البته قیمت ماهانه اغلب محصولات کشاورزی کاهشی است اما به گزارش فائو قیمتها در ماههای پیشرو و تا پایان سال جاری میلادی روند رو به رشدی را پشتسر خواهد گذاشت. شاخص بهای مواد غذایی فائو در ماه مه (اردیبهشت ۱۳۹۶) نشان داد که قیمت جهانی مواد غذایی افزایش یافته و به رقم متوسط 172/6 واحد رسیده که نسبت به ماه آوریل 2/2 درصد و نسبت به ماه مه سال گذشته میلادی ۱۰ درصد رشد نشان میدهد. رشد 10 درصدی این شاخص حکایت از آن دارد که دوران رشد قیمتی برای مواد غذایی آغاز شده و باید بعد از یک دوره نسبتا طولانی مدت کاهش قیمتها در انتظار روندهای صعودی پایدار باشیم.