بازار در انتظار ارز تک‌نرخی/ مقدمات یکسان‌سازی ارزی فراهم شد

بازار ارز از جمله بازارهایی در اقتصاد کشورمان است که نوسان چند ریالی آن میتواند کل اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار دهد و از آنجایی که رد پای ارز را میتوان در جای جای اقتصاد کشور یافت، حساسیتهای عمومی هم نسبت به آن بیشتر است.

بر این اساس یک اظهار نظر کوچک در این بازار میتواند موجی از اخبار، شایعات و بحرانها را به دنبال داشته باشد. یکی از مهمترین اخبار این بازار که فعالان اقتصادی بیش از سایر اقشار جامعه منتظر اجرایی شدن آن هستند، بحث تک نرخی شدن ارز است،  زیرا پس از افزایش قیمت بیرویه نرخ ارز در سال ۹۱ و با افزایش مشکلات این بازار مرکز مبادلات ارزی تاسیس و آغاز به کار کرد که این اقدام چند نرخی شدن ارز را به دنبال داشت.

از آنجایی که بازار ارز از حساسیتهای خاصی برخوردار است، مسئولان در هر دولتی تمام تلاش خود را برای کنترل این بازار به کار میگیرند و دولت یازدهم نیز از ابتدای فعالیت خود بر این موضوع تاکید داشت. اما سختی کار این دولت بر این بود که نه تنها باید نوسانات همیشگی نرخ ارز را کنترل میکرد بلکه باید تک نرخی کردن ارز را هم در دستور کار خود قرار میداد.

هنگامی که ارز دو یا چند نرخی باشد، مشکلات و مسائلی برای اقتصاد کشور به وجود خواهد آورد که مهمترین آن برهم زدن آرامش در جامعه و عدم تعادل در حوزه تولید و مصرف است و زمانیکه تمام بخشهای تولید و اقتصاد کشور به هم مرتبط هستند، اگر در بخشی رانت یا مشکلی ایجاد شود باعث اختلال و بروز مشکل در سایر بخشها خواهد شد. براین اساس از ابتدای روی کار آمدن دولت بحث تک نرخی شدن ارز مطرح شد اما به دلایل مختلف تاکنون اجرایی نشده است.

طی روزهای اخیر نیز دوباره این موضوع مطرح و رییس کل بانک مرکزی در آخرین اظهارنظرهای خود در این باره گفت: دستورالعملهای مربوط به تک نرخی شدن ارز آماده ابلاغ است و امیدواریم این سیاست در طول سال ۹۶ عملیاتی شود.

به گفته وی هم اکنون دو نرخ ارز داریم (نرخ مبادلهای یا رسمی و نرخ بازار آزاد) اما نرخ رسمی ما برای موارد خاص و به صورت کنترل شده استفاده میشود و زمینههای فسادزا که میتواند مشکلاتی ایجاد کند دقیقاً تحت کنترل است.

سیف گفت: در اولین فرصت ممکن، سیاست تک نرخی شدن ارز را عملیاتی خواهیم کرد و امیدواریم این سیاست در طول سال ۹۶ عملیاتی شود. رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر لزوم کاهش ریسکهای اقتصادی در کشور گفت: برقراری روابط بانکی بین المللی در سطح مطلوب نقش مهمی در یکسان سازی نرخ ارز دارد.

همچنین وی با انتقاد از برخی اظهار نظرها در این باره افزود: برخی اوقات درباره مقوله یکسان سازی نرخ ارز آنچه که از طرف بنده بیان می شود به نحو دیگری انعکاس مییابد.  یکسان سازی نرخ ارز یکی از اولویت های جدی بانک مرکزی است و در زمانی که پیش نیازهای انجام این مهم مانند روابط بانکی بین المللی در سطح مطلوب صورت گیرد، این مهم اجرایی میشود.

وی افزود: برقراری روابط بانکی بین المللی در سطح مطلوب نقش مهمی در یکسان سازی نرخ ارز دارد، البته تاکید بانک مرکزی این است که روابط بانکی بین المللی در سطح مطلوب، مستمر و پایدار باشد و هر زمانی که پیش بینیها نشان دهند که خللی در آینده نزدیک در این رابطه ممکن است باشد، به طور طبیعی نباید اقدامی برای یکسان سازی نرخ ارز صورت گیرد. اما از سویی دیگر فعالان اقتصادی معتقدند باید پس از انجام اقدامات کارشناسی در کمترین زمان ممکن ارز در کشور تک نرخی شود.

در همین راستا، حسین سلاحورزی درباره تک نرخی شدن ارز اظهارداشت: بحث تک نرخی کردن ارز از جمله مباحث مهم اقتصادی در کشور است که دولت در نهایت باید اقدام جدی در این زمینه داشته باشد.

وی ادامه داد: تک نرخی کردن ارز تبعات کوچکی در اقتصاد خواهد داشت اما اگر هدف دولت برنامهریزی برای جذب سرمایهگذاری خارجی باشد، تک نرخی شدن ارز از جمله مباحث مهم و ضروری برای این موضوع است. 

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر لزوم تک نرخی شدن نرخ ارز گفت: متاسفانه از زمان مطرح شدن این موضوع بارها قولهایی مبنی بر تک نرخی شدن ارز داده شده اما تاکنون عملی نشده و به بعد موکول شده است.

این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه امیدوارم با روی کار آمدن دولت دوازدهم اتفاق مهمی در این زمینه رخ دهد، گفت: مهمترین مزیت تک نرخی شدن ارز، جلوگیری از هرگونه رانت در فضای مربوط به ارز است. همچنین باعث می شود تا فعالان اقتصادی قابلیت پیش بینی آینده و جذب سرمایه گذاری را داشته باشند.

سلاحورزی ادامه داد: البته باید به این نکته توجه داشت که یکسان سازی نرخ ارز، حرکت نرخ ارز آزاد به سمت ارز مبادله ای است که به طور حتم این اتفاق تاثیر مهمی بر بازار خواهد داشت.  همچنین تاثیرات تورمی این اقدام باعث میشود تا دولت برای اقدام در این زمینه با احتیاط بیشتری عمل کند.