طرح پرداخت تسهیلات از حساب یارانه روی میز بانک‌ها

به گزارش ارانیکو به نقل از ایبِنا، بانک مرکزی از اوایل سال جاری به منظور افزایش میزان تسهیلات دهی در بخش خرد طرح یاراکارت یا همان پرداخت تسهیلات بر اساس حساب یارانه را مطرح و اجرایی کرد اما با گذشت چندین ماه از اجرای این طرح و با وجودی که بانک مرکزی خبر از ابلاغ یاراکارت و پرداخت تسهیلات بر اساس حساب یارانه میدهد اما بررسیهای میدانی حاکی است که برخی از شعب بانکها به مشتریان خود اعلام میکنند که تاکنون هیچگونه ابلاغیهای مبنی بر صدور یاراکارت دریافت نکردهاند.

بحث پرداخت تسهیلات در قالب کارتهای اعتباری از اواسط سال ۱۳۹۴ از سوی بانک مرکزی به صورت دو طرح کارت اعتباری خرید لوازم خانگی ایرانی و کارت اعتباری خرید کالای عام مطرح و اجرایی شد.

اما از آنجایی که علاوه بر حمایت از تولید ملی و رونق تجارت، کمک به اقشار کم درآمد جامعه نیز یکی از مهمترین دلایل اجرای چنین طرحهایی از سوی بانک مرکزی و سیستم بانکی کشور است، یاراکارت اعتباری به عنوان جدیدترین طرح بانک مرکزی برای حمایت از اقشار محروم و کم درآمد جامعه به سیستم بانکی کشور در دستور کار قرار گرفت.

آنطور که بانک مرکزی در ۲۷ اردیبهشت ماه سال جاری اعلام کرده است، به منظور پوشش گسترده کارتهای اعتباری در کشور و تسهیل بهرهمندی تمام اقشار جامعه از تسهیلات بانکی به پشتوانه یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی واریزی به حساب سرپرستان خانوارها، طرح یاراکارت اعتباری از سوی این بانک به شبکه بانکی ابلاغ شده است.

یاراکارت در جهت افزایش قدرت خانوارها

همچنین بانک مرکزی اعلام کرد:با توجه به لزوم افزایش پوشش کارتهای اعتباری در سطح کشور و تسهیل دسترسی اقشار و آحاد مختلف جامعه به ویژه طبقات کمتر برخوردار به خدمات اعتباری نظام بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در نظر دارد امکان صدور کارتهای اعتباری به پشتوانه یارانه واریزی به حساب خانوارها را مقرر سازد. کارتهای اعتباری یاد شده که موسوم به یاراکارت اعتباری است، در نهایت میتواند منتج به افزایش قدرت خرید خانوارها و ارتقای رضایتمندی جامعه از نظام بانکی و کمک به تولید و اشتغال داخلی شوند.

یاراکارت امکان نقدشوندگی ندارد

براساس اعلام بانک مرکزی، سرپرستان خانوار تمام اقشار جامعه میتوانند از هر موسسهای که هرماه یارانه خود را از آن دریافت میکنند، برای دریافت یاراکارت اعتباری اقدام کنند و طبق اعلام بانک مرکزی یاراکارت تنها به سرپرستان خانوار تعلق میگیرد و به هر خانواده تنها یک یاراکارت تا سقف ۵ میلیون تومان با بازپرداخت حداقل ۳۶ ماه با نرخ سود ۱۸ درصدی مصوب شورای پول و اعتبار اعطا میشود.

در این نوع تسهیلات، وام گیرنده وثیقهای جز حساب یارانه خود ندارد و بانک مرکزی به منظور دستیابی آسان اقشار مختلف جامعه به ویژه طبقات کمتر برخوردار این طرح را تعریف کرده است. یاراکارت تنها مختص خرید کالا است و امکان نقدشوندگی نخواهد داشت و تاریخ اعتبار کارت نیز از سوی موسسه اعتباری تعیین میشود. هر چند مدت اعتبار میتواند بنا به درخواست دارنده و موافقت موسسه اعتباری تمدید شود.

بالاخره برای اجرایی شدن یاراکارت 30خرداد ماه سال جاری با هدف مدیریت نقدینگی و تسهیل خرید کالا و خدمات برای کشاورزان آیین رونمایی از یاراکارت اعتباری بانک کشاورزی با حضور فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی، محمد رضا شهید زاده مدیرعامل، مدیران بانک کشاورزی و تعدادی از تولیدکنندگان برتر بخش کشاورزی برگزار شد.

فرشاد حیدری معاون نظارتی بانک مرکزی در این مراسم اظهار امیدواری کرد بانک کشاورزی در ادامه فعالیتهای خود  همچنان که در زمینه تامین امنیت غذایی و پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور موفق بوده است در ادامه کار علاوه بر خدمات گستردهای که تا کنون ارائه کرده است بستر استفاده از ابزار جدید کارت اعتباری را نیز  فراهم کند.

وی افزود: درپی تصویب قانون بانکداری بدون ربا، تهیه ابزارهای متناسب با نیازهای اعتباری در دستورکار قرار گرفت. مدیریت صحیح مصارف و افزایش بهرهوری برای کارکنان و مشتریان از جمله مزایای کارتهای اعتباری است که علاوه بر خرید کالا، امکان خرید خدمات را نیز میسر میکند.

رفع مشکل تامین وثیقه و ضامن با یاراکارت اعتباری

حیدری اظهار داشت: یاراکارت اعتباری مشکلات تامین وثیقه و ضامن را نیز مرتفع میکند و تسهیلات به استناد یارانه اشخاص پرداخت میشود.

وی با تاکید بر این که رضایت مشتریان یکی از اصول مهم در موفقیت بانکهاست و بانکها در راه رسیدن به این هدف پیشرفت مناسبی کردهاند، تصریح کرد: کارتهای اعتباری قابلیت جایگزینی با تسهیلات خرد سنتی را دارند و بسیاری از مشکلات به ویژه برای تامین سرمایه درگردش واحدهای خرد کشاورزی را مرتفع خواهند کرد.

حیدری افزود: در این روش، پرداخت تسهیلات به سریعترین و سادهترین شکل، میسر است و بانکها به ویژه بانک کشاورزی باید ضمن توجه ویژه به تسهیلات خرد، نگاه هدفمندی نسبت به استفاده گسترده از کارتهای اعتباری در پرداخت تسهیلات خرد داشته باشد.

نخستین بانک کشور در اجرای دستور بانک مرکزی

مرتضی شهیدزاده، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل بانک کشاورزی نیز  در آیین رونمایی از یاراکارت، گفت: مفتخریم نخستین بانک در کشور هستیم که در اجرای دستور بانک مرکزی با هدف مدیریت نقدینگی و تسهیل خرید کالا و خدمات برای کشاورزان، یاراکارت اعتباری را رونمایی میکنیم و صد البته این مهم بدون حمایت بانک مرکزی میسر نبود.

جزییات و شرایط فاز نخست اجرا

با توجه به رونمایی یارا کارت در بانک کشاورزی ، اعلام شد که در فاز نخست اجرا، کشاورزانی که نزد بانک کشاورزی دارای حساب اعتباری هستند و یارانه خود را از طریق بانک کشاورزی دریافت میکنند، میتوانند برای خرید کالاها و خدمات تا سقف ۵۰ میلیون ریال از این کارت استفاده کنند، تسهیلات دریافتی در قالب عقد مرابحه و پشتوانه این کارت، حسابهای یارانهای اشخاص است.

همچنین درصورت بازپرداخت تسهیلات تا قبل از پایان دوره تنفس، سودی به آن تعلق نخواهد گرفت و پس از آن تسهیلات با نرخ ۱۸ درصد و بازپرداخت ۳۶ ماهه محاسبه خواهد شد.

هر چند با برگزاری آیین رونمایی و اعلام اجرایی شدن این طرح و ابلاغ بخشنامه آن بسیاری از تسهیلات گیرندگان خرد برای دریافت تسهیلات امیدوار شدند و یارا کارت را راهی برای دریافت تسهیلات خرد میدانستند اما پیگیری از برخی شعب سیستم بانکی حاکی است، در حالی که حدود دوماه از اعلام این طرح میگذرد اما بخش اعتبارات برخی بانکها به مشتریان خود اعلام میکنند که تا کنون هیچ ابلاغیهای در این زمینه دریافت نکردهاند.

با وجود فعالیت بانکها و موسسات متعدد در بازار پول کشور تنها بانک کشاورزی برای همه افرادی که یارانه خود را از این بانک دریافت میکنند، در صورت تقاضا و دارا بودن شرایط، یاراکارت تخصیص میدهد.

یکی از کارمندان بانک کشاورزی در این خصوص گفت:این بانک، یاراکارت را با یک ضامن معتبر به سرپرستان خانوار تا سقف ۵ میلیون تومان با بازپرداخت ۳۶ ماه و سود ۱۸ درصد پرداخت میکند.

ارسال ابلاغیه پرداخت یاراکارت به تمام سیستم بانکی

این در حالی است که حمیدرضا غنیآبادی، مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی در این باره گفت: به دلیل اینکه ابلاغیههای بانک مرکزی به صورت هم زمان به کل سیستم بانکی ابلاغ میشود، دریافت از سوی یک بانک گواهی بر این است که همه سیستم بانکی این ابلاغیه را دریافت کردهاند.

وی ادامه داد: بانکها نیز موظف هستند طی ۵ روز کاری بخشنامه ابلاغی از سوی این بانک را بدون دخل و تصرف به زیرمجموعههای خود ابلاغ کنند اما برخی بانکها به متقاضیان دریافت یاراکارت اعتباری اعلام میکنند که تاکنون ابلاغیه این طرح از سوی بانک مرکزی به آنها ابلاغ نشده است.

مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی این اقدام بانکها را کم کاری آنها عنوان کرد و افزود: برخی بانکها به دلیل شیوههای اجرایی داخلی، منابع و غیره تاکنون موفق به اجرای این طرح نشدهاند اما اینکه این بخشنامه از سوی بانک مرکزی ابلاغ نشده، صحیح نیست.

غنی آبادی در ادامه با تاکید بر اینکه اگر بانک این ابلاغیه را برای شعب و بخشهای زیرمجموعه خود ارسال نکرده باشد تخلف انجام داده است، گفت: همه بانکها و موسسات سیستم بانکی غیر از بانکهای قرض الحسنه مهر ایران و رسالت امکان صدور یارا کارت اعتباری را دارند البته این دو بانک نیز  به دلیل اینکه نمیتوانند از عقد مرابحه استفاده کنند از این امکان برخوردار نیستند.

مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با اعلام اینکه اجرای این طرح اجباری نیست و تنها ظرفیت سازی برای سیستم بانکی کشور است، افزود: وثیقه قرار دادن یارانه نوعی ضمانت است و فرض بر این بود که برای دریافت تسهیلات ضامن حذف شود اما اعطای تسهیلات توسط بانکها و تخصیص منابع و شرایط اعطای آن به موجب آییننامه فصل سوم قانون عملیات بانکداری بدون ربا برعهده هر بانک است.

اگر لازم باشد، اقدام میکنیم

همچنین محمدرضا حسینزاده، مدیرعامل بانک ملی ایران چندی پیش در پاسخ به اینکه چرا بانک ملی ایران به عنوان بزرگترین بانک دولتی اقدامی دراین باره نداشته است، گفت: ما این تسهیلات را از قبل داشتیم البته نه بهصورت یاراکارت ولی به شکل دیگر از سال گذشته در بانک ملی ایران پیاده شده است اما اگر لازم باشد برای اعطای تسهیلات یاراکارت نیز اقدام خواهیم کرد.

البته نا گفته نماند که با وجود گذشت دو ماه از زمان اجرایی شدن یاراکارت اما هنوز آمار رسمی از تعداد پرداخت آن منتشر نشده و برخی از مسولان بانکی دلیل این امر را اجرای این طرح در مرحله پایلوت میدانند و میگویند به دلیل اینکه اجرای این طرح در مرحله پایلوت است، امکان انتشار آمار و تعداد یاراکارتهای صادر شده وجود ندارد.

با توجه به اینکه بسیاری از تسهیلات گیرندگان ، تسهیلات خرد را چارهای برای رفع مشکلات اقتصادی و ضروری خود میدانند تسریع در ارائه این تسهیلات از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و بانک مرکزی میتواند با ارتقای سطح نظارت بر اجرای این بخشنامه بسیاری از  مشکلات اقشار محروم جامعه و قشر آسیب پذیر را کاهش دهد.