سه مسیر تقویت بنیه مالی

این سه اصل شامل تلاش، فکر و سرمایه است. به گفته کارشناسان هریک از این ابزارها برای سرمایهدار شدن نقش اساسی دارد. طبیعی است اگر پول کافی دراختیار داشته باشیم در واقع ثروتمندیم که میخواهیم ثروتمان بیشتر شود اما اگر پول کافی دراختیار نداشته باشیم چگونه ثروتمند شویم؟ در یک اقتصاد تورمی مردم در درجه اول علاقهمند به حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بهعنوان مثال در شرایطی که تورم 20 درصدی در یک اقتصاد حاکم باشد، به آن معنا است که نگهداری پول نقد در هر سال به اندازه 20 درصد ضرر به همراه دارد.

در شرایطی که تورم بسیار بالاتر رفته و تبدیل به ابرتورم شود که معمولا به نرخ‏های تورم سه رقمی اطلاق میشود، تمایل به نگهداشتن پول نقد به حداقل رسیده و در این شرایط به پول نقد اصطلاحا «پول داغ» میگویند که هیچکس تمایلی به نگهداری آن نداشته و مانند یک شیء داغ میماند که نمیتوان آن را در دست نگه داشت. شرایط اقتصاد ایران بهگونه‏ای است که هیچ‏گاه دارای ابرتورم نبوده و بالاترین نرخ تورم در این اقتصاد به حدود 49 درصد میرسد، اما با این حال تورم‏های 15 تا 20 درصدی در اقتصاد ایران موجب شده است تا مردم انگیزه بالایی برای تبدیل پول نقد خود به سایر ابزارهای مالی داشته باشند. بنابراین میتوان ادعا کرد که برای اکثریت مردم ایران انگیزه تبدیل پول نقد به سایر انواع سرمایه در درجه‏ اول جلوگیری از کاهش ارزش پول بهواسطه تورم و در درجه‏ دوم کسب سود است. بنابراین برای آنکه در این راه قدم بردارید در ابتدا یک بودجه ماهانه که تمامی هزینههای اولیه شما را پوشش دهد، مقرر کرده و مقدار کمی را هم برای تفریح و سرگرمی کنار بگذارید. پس از آن با رعایت چند نکته میتوانید در مسیر پولدار شدن و افزایش سرمایه خود گام بردارید.

مسیر نخست ثروتمند شدن از طریق یک حرفه است. در این مسیر کارشناسان اقتصاد خانواده توصیه میکنند که دانش آکادمیک فرا بگیرید.مهم نیست که دانش شما در رشته مورد نظر با تحصیل در مقطع دوره فوق لیسانس دانشگاه صنعتی شریف حاصل شده باشد یا اینکه از طریق ثبتنام در یک دوره آموزشی به آن دست یافته باشید بلکه باید دانش فیلد مطلوب کاری خود را در حد قابل قبولی داشته باشید. حتی مواردی که رویکرد کاملا تئوریک دارند، در بعضی مواقع در پروژههای واقعی به کمک شما آمده و باعث تمایز شما از سایر همکارانتان میشود. در ضمن، هنگام استخدام نیز رزومه علمی شما تاثیر بهتری از سوابق نامعلوم و حتی غیرمعتبر کاری در نزد کارفرما خواهد داشت. در عین حال توصیه مهم دیگر این است که حرفه آیندهتان را درست انتخاب کنید. اگر اولویت اول شما کسب ثروت و زندگی راحت در آینده است، خیلی دنبالهرو علاقه خود به رشته خاصی نباشید. به نتایج تحقیقاتی که در مورد متوسط درآمد مشاغل مختلف انجام شده، نگاه کنید تا ببینید در کدام رشتهها که به علایق شما نزدیکترند، احتمال ثروتمند شدن بیشتر است. بهطور مثال احتمال ثروتمند شدن شما در نقش یک برنامهریز مالی بیشتر از یک استاد دانشگاه خواهد بود.

ازسوی دیگر مکان درستی را برای فعالیت شغلی انتخاب کنید. بهجایی بروید که شغلهای بهتر و بیشتری وجود دارد. مثلا بهعنوان کارشناس مسائل مالی و بورس، زمینه کاری بهتر و امکان رشد بیشتری در تهران برای شما وجود خواهد داشت تا در یک شهرستان کوچک. ابتدا شغلی برای کسب تجربه پیدا کنید. تا میتوانید برای جاهای مختلف درخواست کار بفرستید و مصاحبه بروید. هنگامی که کار مورد نظر را یافتید آن را نگه دارید و سعی کنید تجارب لازم برای موفقیتهای آینده را کسب کنید. تا پیدا شدن یک کار مناسب نیز میتوانید در یک شرکت معتبر کارآموزی کنید و تجربه کسب کنید. شغل و کارفرمایتان را تغییر دهید. با این کار میتوانید دستمزد خود را افزایش داده، تجارب کاری و غیرکاری مختلف به دست آورده و ریسک بیکاری آینده به دلیل تکبعدی بودن را کاهش دهید. از اینکه این کار را بارها انجام دهید واهمه نداشته باشید. اگر شما کارمند باارزشی باشید، حتی ممکن است کارفرمای فعلیتان برای نگه داشتن شما، افزایش حقوق و سایر مزایا را در نظر بگیرد. ممکن است وابستگی به شرایط فعلی، ترس از محیط و کار جدید یا وفاداری شغلی، شما را در این اقدام سست کند، اما به یاد داشته باشید برای پیشرفت باید مدام در حرکت باشید، بنابراین برای یافتن موقعیتهای تازه گوش به زنگ باشید.

تجارت شخصی راهاندازی کنید. بیشتر افراد موفق یک درآمد جانبی به جز حقوق ثابت ماهانه دارند که گاهی از این کارهای جانبی درآمد بیشتری عایدشان میشود. این کار تمرکز و وقت زیادی میطلبد و استرس زیادی بهشما وارد میکند، اما بعد از چند وقت که به سوددهی رسید، شما میتوانید نتیجه آن را ببینید. علاوه بر درآمد بیشتر، شما این مزیت را خواهید داشت که رئیس خود باشید و زمانهای کاری خودتان را تنظیم کنید. پیشنهاد میکنیم پس از کسب تجربه در یک زمینه خاص و بهدست آوردن دانش جنبههای مختلف آن، تجارت خود را شروع کنید. دومین مسیر ثروتمند شدن، از طریق سرمایهگذاری است. سرمایهگذاری کردن در تحصیل. حتی اگر موفق نشدید از طریق کنکور وارد دانشگاه شوید، با هزینه شخصی به دانشگاه بروید. مطمئن باشید با انتخاب رشته صحیح بعدها چند برابر هزینه سرمایهگذاریشده برای تحصیل خود را بهدست خواهید آورد.

برای مثال اگر شخصی که به تجارت علاقهمند است، مدرک MBA بگیرد، هزینه تحصیل خود را بعدها در کمتر از یک سال به دست خواهد آورد. در بازارهای مالی سرمایهگذاری کنید. بازارهای مالی محل مناسبی برای چند برابر کردن پول شما هستند. اگر خود را به دانش لازم مجهز کنید و فرد فرصتشناسی باشید قادر خواهید بود چند برابر درآمد سالانه خود را از این طریق به دست آورید. خرید سهام شرکتهای معتبر و اوراق مشارکت راهی مطمئن برای ایجاد درآمد فرعی است. برای افراد ریسکپذیرتر، سرمایهگذاری در بازار بورس، سود بیشتری بهدنبال خواهد داشت. در کنار اینها نباید از سرمایهگذاری در سایر بازارهای مالی غافل شد. این بازارها در شرایط بحرانهای اقتصادی داخلی یا جهانی، به طرز شگفتآوری سودآوری دارند.

وقت خود را سرمایه بدانید. بهجای اینکه چند ساعت در روز را به بطالت صرف کنید، سعی کنید برای کل روزتان برنامهریزی داشته باشید. از هر زمانی برای یادگیری مطالبی مانند سازوکارهای اقتصادی، عملکرد شرکتهای بورس، مدلهای ریاضی ساده و پیشرفته تحلیل مالی و... استفاده کنید. از خریدهایی که ارزش آنها در آینده پایین خواهد آمد، اجتناب کنید. بهطور مثال خرید یک ماشین گرانقیمت، اقدام جالبی از لحاظ اقتصادی بهشمار نمیآید، زیرا صرف نظر از میزان کاری که از آن میکشید، بعد از ۵ سال، ارزش آن به میزان زیادی نزول خواهد کرد. ثروتمند بمانید. ثروتمند شدن سخت است، اما ثروتمند ماندن حتی از آن هم سختتر است. دارایی شما همواره از بازار تاثیر میپذیرد و بازار هم که پستی و بلندیهای خود را دارد. اگر شما در زمانی که بازار در شرایط خوبی بهسر میبرد، بیخیال باشید و استفاده حداکثری را نبرید، در زمان رکود محکوم به شکست و بازگشت به پله نخست خواهید بود. اگر ارتقایی در حقوق خود داشتید یا سهامتان سوددهی خوبی داشت، این مبلغ اضافه را پسانداز یا سرمایهگذاری کنید، زیرا قریب به یقین با روزهای سخت مواجه خواهید شد.

سومین مسیر ثروتمند شدن از طریق پسانداز روزانه است. کارشناسان اقتصادی در این زمینه پیشنهاد میدهند که چند حساب پسانداز باز کنید. بهتر است هر فردی بیش از یک حساب پسانداز داشته باشد تا با ریختن مقداری از درآمد ماهانه در حسابهای دیگر از خرجهای اضافی جلوگیری کند. بهطور مثال، بهتر است هر زمان که حقوق خود را دریافت کردید و همان ابتدا درصدی از پولتان را در حساب مخصوصی بریزید و کارت آن را همیشه در منزل نگه دارید. یک حساب مخصوص خرج منزل و یک حساب هم برای تفریحات ماهانه داشته باشید. بودجهبندی کنید. یک بودجه ماهانه که تمامی هزینههای اولیه شما را پوشش دهد، مقرر کرده و مقدار کمی را هم برای تفریح و سرگرمی کنار بگذارید. هیچگاه از این مقدار در خرج کردن فراتر نروید. به ماشین و منزل سطح پایین رضایت دهید اما قانع نباشید. معمولا انتظاری را که از یک منزل ویلایی دارید، یک آپارتمان هم برآورده میسازد. آپارتمان مسکونی را میتوان با یک نفر دیگر شریک شد و به یک ماشین دست دوم رضایت داد.

در یک کلام تجملگرا نباشید. با این کار ماهانه مقدار زیادی پول پسانداز خواهید کرد تا اینکه روزی برسد که بتوانید بهترین منزل و ماشین را بخرید بدون اینکه چیزی از درآمدزایی شما کم شود. ازسوی دیگر داشتن یک برنامهریزی کوتاهمدت و درازمدت جهت سروسامان دادن به موضوع خرید که بتوان چه مقدار پول را در چه زمانی و چه مکانی و در چه موردی هزینه کرد، ضروری است. همچنین شناسایی نیازهای افراد برای توازن بین دخل و خرج و مدیریت صحیح نیازها با توجه به میزان درآمد افراد. نیازهای واقعی آنهایی هستند که برای رشد جسمی، ذهنی و روحی به آنها نیاز دارند (تفریح و مسکن)؛ ولی زیورآلات و سیگار و... فریبندههایی هستند که فقط پول شما را هدر میدهند. روانشناسان تاکید دارند خرید کردن افراطی و بدون برنامه میتواند ناشی از اختلالات شخصیتی یا بیماری باشد.

در افراد بهنجار از لحاظ روانی تمایل به خرید و مصرف تحتتاثیر پدیدههای روانشناختی و جامعهشناختی گوناگونی است، اما در برخی بیماریهای روانی و نابسامانی شخصیتی دیدگاهها و رفتارهای ویژهای مرتبط با خرید و مصرف دیده میشود. افرادی که خودشان را بالاتر از دیگران میدانند، مایل نیستند کالاهایی را خریداری کنند که عموم مردم استفاده میکنند بهدنبال کالاهای انحصاری و مارکدار میروند که قیمت آن چند برابر است (خودشیفته) و افرادی هم هستند که میکوشند با نمایش ظاهر و امکانات خود از اجناس گرانقیمت و غیرعادی توجه دیگران را جلب کنند (نمایشی) یا افرادی که ولخرجی و خریدهای غیرضروری گزاف را که با امکانات مالی فرد و نیازهایش سازگاری ندارد، انجام میدهند (بیماری شیدایی ـ افسردگی) یا مبتلا به خساست بیش از حد هستند (وسواسی ـ اجباری) حل مشکل این افراد را میتوان با تکنیکهای تخصصی رفتار درمانی و شناختی مراجعه به روانشناس و در صورت بیماری به روانپزشک درمان کرد.

در عین حال هنگامی که پول به دستتان میرسد، در یک لحظه به فکر خرید میافتید؟ این فکر را از خود دور کنید و فقط مقداری از پول را برای این کار اختصاص دهید نه تمام مبلغ پول. ضمن آنکه هر ماه مبلغی از مقدار پول را هر چقدر هم کم به خرید یک شیء با ارزش اختصاص دهید مانند خرید یک سکه کم عیار و ... . یا آنکه اگر در بورس سهام دارید، برای جلوگیری از ولخرجیهای زیاد میتوانید هر ماه یک سهم به سهامتان اضافه کنید. برای اینکه پولتان ذخیره شود باید کمی از کارهایی که در گذشته انجام میدادید، چشمپوشی کنید. از جمله آنکه لباسهایتان را خودتان اتو کنید و دیگر به خشکشویی ندهید، کفشهایتان را خودتان واکس بزنید و به کفاشی ندهید و... یا اگر با دوستانتان دوره دارید و هر ماه یکدیگر را ملاقات میکنید به جای اینکه به منزل یکدیگر بروید یا اینکه به رستوران بهتر است به محیطهای سالمی مانند پارک بروید هم از هوای آزاد استفاده میکنید و هم روحیه شما عوض میشود.

همچنین مبالغی را که خرج میکنید یادداشت کنید، اگر شما هر روز مبلغی را که خرج میکنید یادداشت کنید باعث میشود آگاهی بیشتری داشته باشید و بدانید که در چند روز آینده پولتان تمام میشود پس کمی با درایت بیشتری، پولتان را خرج میکنید. اگر شما فردی هستید که مدام از مترو و اتوبوسهای تندرو استفاده میکنید، توصیه میکنیم بهجای اینکه هر روز بلیت مترو یا مبلغی را بابت استفاده از اتوبوس هزینه کنید از کارتهای اعتباری مخصوص استفاده کنید تا در هزینه و زمان صرفهجویی کرده باشید. در آخر هر ماه، مبلغی را که پسانداز کردهاید به یک حساب سپرده انتقال دهید تا پولی در دسترس شما نباشد که به فکر خرج کردنش باشید و هم اینکه مبلغی بهعنوان سود بهحساب شما در آخر هر ماه اضافه میشود و به این ترتیب پول شما رشد بیشتری میکند.