همکاری زیر فشار بین‌المللی

نزدیک به ١٠ سال پیش، حجم روابط اقتصادی ایران و ایتالیا در مرز ٨ میلیارد یورو برآورد میشد. در آن زمان دقیقا ٧/٧ میلیارد یورو با این کشور تبادل تجاری داشتیم. این میزان طی شش سال گذشته به ٤/١ میلیارد یورو کاهش پیدا کرد و روند رکود تا سه سال پیش ادامه داشت. لغو تحریمها پایانی بر روند کاهش تبادلات تجاری ایران و ایتالیا بود. پس از برجام هیاتهای متعددی از ایتالیا به ایران سفر کردند که متشکل از فعالان اقتصادی در بخش خصوصی این کشور، دیپلماتها و مسوولان دولتی ایتالیا بودند.

در سالهای اخیر این امید که سطح روابط تجاری ایران و ایتالیا بهتدریج ترمیم شود، تقویت شد. البته این ترمیم بهاندازهای که مورد انتظار بود محقق نشد و دلیل هم نه به ایتالیاییها بلکه به فشارهای بینالمللی بازمیگشت که به بیشتر کشورهای اروپایی تحمیل میشد. هرچند به دلیل عدم برقراری امکان استفاده از سوییفت برای ایران، امکان گردش پول بین دو کشور عملیاتی نشد اما فرآیند ترمیم را متوقف نکردیم و در حجم روابط ٤/١ میلیارد درجا نزدیم.

در سه ماه اخیر سطح روابط اقتصادی ایران و ایتالیا نزدیک به ٥٠٠ میلیون یورو ترمیمشده و افزایش پیداکرده است. بسیاری از بانکهای درجهدو و سه ایتالیا با بانکهای ایرانی کار میکنند و بعید نیست در آیندهای نزدیک شاهد برقراری ارتباط پولی و مالی با بانکهای بزرگ و درجهیک ایتالیایی باشیم. ایتالیاییها پیش از این هیاتی را برای مذاکرات بانکی به ایران فرستادند و هماکنون منتظر سفر هیاتی از ایران به این کشور برای ارتقای سطح روابط بانکی هستند.

ایتالیا بزرگترین خریدار نفت ما در اروپاست. شریک اول تجاری ما در اتحادیه اروپاست و تنها کشوری است که تراز تجاری ما با آن مثبت بوده است. یعنی بیش از اینکه ایتالیا به ما جنس بفروشد، ما به این کشور جنس میفروشیم. از حجم روابط تجاری ٧/٧ میلیارد یورویی شاید ٥/٤ میلیارد یورو خرید ایتالیا از ما است و واردات ما از این کشور کمتر از ٣ میلیارد است. ساچه نخستین موسسه بیمهای بود که اعتباری ٣ میلیاردی و پس از آن ٥ میلیاردی برای ایران در نظر گرفت. بسیاری از کشورهای دیگر با نگاه به ساچه به تجار ایرانی اعتبار دادند و این چیز کمی نیست.

مذاکرات اقتصادی با ایتالیاییها در زمینههای مختلف در جریان است. از قرارداد اولیه تا MOU نوشتهشده است که بعضا کوچک هستند اما این قراردادهای کوچک نه هدف ایتالیا و نه هدف طرف ایرانی است. در مذاکرات بارها اشاره کردیم که نمیخواهیم به گذشته بازگردیم. ایران در گذشتههای دور خریدار محصولات جهان بوده است اما ما امروز به دنبال سرمایهگذاری مشترک برای تولید در کشور هستیم تا به اشتغال جوانان ایرانی کمک کنیم. با توجه به رکودی که در سطوح مختلف اقتصادی در اروپا حاکم است، ایران بازار جذابی برای کشورهای اروپایی است.

و اما مذاکره با فیات که تا مقطعی خوب پیش میرفت، حالت رکود پیدا کرد. البته به نظر من این پروژه متوقف نشده است و اگر مشکلات جانبی را حل کنیم، امکان همکاری این شرکت با خودروسازان ایرانی وجود دارد. از نظر من به عنوان یک شهروند عادی ایرانی و رییس اتاق ایران و ایتالیا، فیات شرکت بسیار خوبی است و ظرفیت بالایی برای رقابت با دیگر شرکتهای خودروساز اروپایی برای همکاری در ایران دارد. این شرکت میتواند خودروهای معمولی باقیمت مناسب در ایران تولید کند. بنابراین این پروژه بسته نشده اما با شدت و اندازه سابق هم دنبال نمیشود.

فیات در چند شرکت بزرگ و چندملیتی سرمایهگذاری کرده است و این شرکتها علاقهای به همکاری فیات با ایران ندارند، درنتیجه این شرکت با مشکلات عملیاتی روبهرو شده است. این در حالی است که بازار ایران برای شرکت فیات جذاب است. فیات پیش از انقلاب هم در ایران حضور داشته است. موسسه فیات در سالهای اخیر به رشد کمی و کیفی زیادی رسیده است و انواع خودروهای کوچک و خودروهای لاکچری مناسب بازار ایران را تولید میکند.