قیمت وارداتی‌ها در روزهای توقف ثبت‌سفارش

بیش از یک ماه از توقف ثبتسفارش واردات خودرو میگذرد و در این بین واردکنندگان مقصر درجه یک تغییرات قیمتی در بازار را نتیجه سیاستهای دستوری وزارت صنعت، معدن و تجارت در این حوزه عنوان میکنند. براساس مقررات وزارت صنعت، معدن و تجارت، واردات خودرو در دوره پساتحریم منوط به دارا بودن نمایندگی مستقیم از شرکت مادر است و برهمین اساس در اوایل زمستان سال گذشته به دنبال ابلاغ دستورالعمل کنترل بازار ارز از سوی اسحاق جهانگیری ثبتسفارش واردات خودرو برای شرکتهای فاقد نمایندگی رسمی ممنوع شد؛ هرچند بستهشدن سایت برای شرکتهای متفرقه تا حدودی منجر به افزایش قیمتها در بازار شد اما توقف ثبتسفارش برای رسمیها نیز از یک ماه گذشته روند افزایشی قیمتها را تشدید کرده است.

بنا به گفته واردکنندگان خودرو، سایت ثبتسفارش واردات خودرو بیش از یک ماه است که ازسوی سازمان توسعه تجارت بسته شده و همانطور که گفته شد این موضوع افزایش قیمت در بازار خودروهای وارداتی را به دنبال داشت.  در شرایطی که سایت ثبتسفارش بعد از یک ماه و اندی در بلاتکلیفی بهسر میبرد، رئیس سازمان توسعه تجارت چند روز گذشته اعلام کرد که «تا زمان ابلاغ دستورالعمل ساماندهی بازار خودرو سایت ثبتسفارش بسته باقی خواهد ماند.» این اظهارنظر بار دیگر موجب تنش در بازار خودروهای خارجی شد؛ بهطوری که برخی از فعالان بازار از موج دوم افزایش قیمت در این بازار خبر میدهند.  در حالی واردکنندگان خودرو افزایش قیمت در بازار وارداتیها را نتیجه مستقیم اعمال محدودیتهای وزارت صنعت، معدن و تجارت بر این بخش عنوان میکنند که بهنظر میرسد عوامل متعددی در افزایش قیمت خودروهای خارجی اثرگذار بوده است. در این زمینه برخی از کارشناسان به «ثبتسفارش فروشی واردات خودرو» اشاره میکنند و یکی از عوامل افزایش قیمت را این موضوع میدانند. به اعتقاد آنها واردکنندگان نماینده از ماههای گذشته روند فروش مجوز ثبتسفارش به شرکتهای متفرقه را آغاز کردند و همین موضوع موجب افزایش قیمت نهایی خودروها در بازار شده است.

در این بین نیز برخی از کارشناسان اثر روانی بستهشدن سایت ثبتسفارش را دلیل دیگر افسارگسیختگی قیمتها در بازار خودروهای خارجی میدانند؛ به اعتقاد آنها روند صعودی شکل گرفته بیشتر از آنکه ناشی از اثرات واقعی باشد، ناشی از جو روانی است که در بازار حاکم شده است. به اعتقاد آنها نمیتوان نسبت به نقش شرکتهای واردکننده خودرو در تغییرات قیمتی بازار بیتوجه بود؛ چراکه واردکنندگان خودرو از افزایش قیمت بهعنوان ابزاری برای اعمال فشار بر وزارت صنعت، معدن و تجارت استفاده میکنند. آنگونه که گفته میشود، واردکنندگان خودرو تلاش دارند با افزایش قیمت خودروها به نوعی نسبت به سیاستهای دستوری وزارت صنعت واکنش نشان دهند. بنابراین آنها با ایجاد التهاب در بازار و جلبتوجه درباره تغییرات قیمتی تلاش دارند به نوعی عملکرد وزارت صنعت در بازار خودروهای وارداتی را به چالش بکشند.

در شرایطی این اظهارنظرها تنش در بازار را افزایش داده که بازار وارداتیها نیز به گفته برخی از دست اندرکاران با کاهش تقاضا دست و پنجه نرم میکند. به این ترتیب طی هفته جاری پس از گذشته یک ماه از فراز و نشیب قیمت وارداتیها بالاخره سازمان حمایت مصرفکنندگان واکنش نشان داد به نحوی که این سازمان طی اطلاعیهای تاکید کرده است که قیمت فروش خودروهای وارداتی در نمایندگیهای رسمی و همچنین در بازار از سوی این سازمان رصد میشود و پس از بررسی و در صورت تغییرات غیرمنطقی قیمتها، برخورد قانونی لازم انجام خواهد شد. این سازمان در اطلاعیه خود اما با تایید افزایش قیمت وارداتیها آن را به عواملی همچون افزایش تقاضا به دلیل سفرهای تابستانی و اجراییشدن دستورالعمل ساماندهی واردات خودرو و حذف شرکتهای غیرنماینده مرتبط دانسته است. هر چند افزایش قیمت در بازار وارداتیها مسبوق به سابقه است، اما باید به این نکته توجه داشت که طی چهار ماه گذشته واردات خودرو با افزایش 43 درصدی همراه بوده است.

بنابراین متوقف بودن سایت ثبتسفارش نمیتواند اثرات چندانی در بازار ایجاد کند چراکه بیش از نیاز بازار، خودرو وارد کشور شده است. موضوعی که مجتبی خسروتاج، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز به آن اشاره کرده است؛ به گفته خسروتاج چون محدودیتی در واردات خودرو از محل ثبتسفارشهای قبلی وجود ندارد و واردات در چهار ماهه اول امسال به مراتب بالاتر از ثبتسفارش دوره مشابه سال گذشته است، بنابراین حداقل تا 6 ماه آینده از محل این ثبتسفارشها واردات خودرو به کشور در جریان خواهد بود. خسروتاج معتقد است افزایش حجم واردات خودرو حتی میتواند منجر به کاهش قیمتها شود، چراکه عرضه نسبت به دوره مشابه سال گذشته افزایش یافته است.

به این ترتیب در شرایطی که خسروتاج به منظور رفع نگرانی خریداران خودرو روند واردات خودرو را مستمر و پویا میخواند و بسته بودن سایت ثبتسفارش را موقتی میداند، با این حساب میتوان پیشبینی کرد که بازار خودرو طی هفتههای آتی با توجه به حجم بالای خودرویی که به کشور وارد شده است، نهتنها با کمبود مواجه نخواهد شد بلکه قیمتها نیز روند باثباتی را دنبال خواهند کرد. این موضوع از آنرو حائز اهمیت است که سازمان حمایت نیز به واردکنندگان هشدار جدی داده بنابراین به نظر میرسد بازار به روند متعادل خود بازگردد.