برخی مصادره‌های زمان خلخالی قابل بازگشت است

گزیده اظهارات اسدالله عسگراولادی در گفتوگو با شماره ۲۳۷ ماهنامه «تجارت فردا» را در ادامه میخوانید:

وزیر اطلاعات اخیرا گفته است مصادره اموال در کشور متوقف شود. نمیدانم مبنای فرمایشهای وزیر اطلاعات چه بوده اما در سالهای اخیر هیچ مصادرهای در هیچکدام از کارخانههای کشور انجام نشده است یعنی ما مصادرهای را مشاهده نکردهایم بلکه مصادره برای گذشته و در سالهای پس از انقلاب بود و اکنون دیگر دلیلی برای مصادره نیست.

آقای وزیر اطلاعات معمولا فرمایشات درستی دارند و ممکن است موردی استثنایی پیش آمده باشد، مثلا یک ایرانی که به خارج از کشور رفته و کارخانه آن بدون صاحب و مدیر مانده، سازمان اموال تملیکی ناچارا آن کارخانه را به تصرف درآورده باشد. ممکن است موردی پیش آمده باشد وگرنه هیچ گونه مصادرهای به آن معنا که در گذشته بود، در سالهای اخیر انجام نشده است.

بهعنوان یک فعال بخش خصوصی از نظر حقوق مالکیت آرامش خاطر دارم و حقوق مالکیت محترم است اما شرایط کسبوکار فوقالعاده نامناسب است. مثلا فرض کنید فردی برای یک ساختمان خود میخواهد پروانهای اخذ کند. همین یک اقدام سه سال طول میکشد. انواع و اقسام موارد را به فرد متقاضی تحمیل میکنند یا برای ثبت شرکت ۱۰ عنوان از شما میگیرند و ۱۵ روز بعد میگویند هیچکدام از آن عنوانها، مناسب نیست. گاهی سه یا چهار ماه طول میکشد تا یک عنوانی را برای واحد شما تایید کنند. در صورتی که شما در سنگاپور و هنگکنگ مثلا فردا ساعت ۸ صبح درخواست ثبت شرکت را ارائه کنید، ساعت ۳ بعدازظهر میبینید که کار ثبت شرکت شما انجام شده است.

مصادره از طریق دادگاه است و باید دادگاه تشکیل شود و شرکتی که کار خلافی انجام داده، بررسی و مصادره یا تملیک شود. ما ۱۰ سال در اول انقلاب از سال ۱۳۵۸ تا ابتدای دولت آقای هاشمی در سال ۱۳۶۸ مصادره داشتیم که همه آن مصادرهها با حکم دادگاه بود. اگر رئیس آن دادگاه مجتهد بود که مصادرهها از نظر شرعی هم صحیح بوده اما اگر رئیس دادگاه مجتهد نبود مانند خلخالی و امثالهم، آن مصادرهها هنوز جای شک دارد و خیلی از آنها دارد برمیگردد. اگر صاحبان آن اموال از خارج از کشور بیایند و شکایت کنند، موضوع را بررسی میکنند. خیلی از مصادرهها برگشته است.

در بین اموال مصادرهشدهای که حکم آن برگشته، کارخانه هم وجود داشته است اما تعداد کل این اموال کم است. مثلا اموال حسین علاقهبند یکی از آنهاست که یکی دو اموال او را برگرداندند. جرم آقای حسین علاقهبند شریک بودن با آقای خوشکیش در یک کارخانه بود. خودم این را دیدم که آقای علاقهبند جعبهای آورد که بیش از پنج کیلو وزن داشت و رسید وجوهات آیتالله نجفیمرعشی در آن جعبه بود. این رسیدها را از طریق واسطهای خدمت امام فرستادند و ایشان هم گفتند که مصادره برگردد.

البته پرونده مصادرهها بسته شده اما اگر کسی درخواست کند و این موضوع به دادگاهی بیاید و بررسی شود، احتمال برگشت مصادره وجود دارد. ستاد فرمان هشت مادهای امام اموالی را تصرف کرده که صاحبان آن در ایران نیستند. اگر این افراد برگردند، میتوانند پیگیری کنند. مثلا من یک یهودی را میشناسم که چند مرتبه این موضوع را به من گفت اما من گفتم که دخالتی نمیکنم و برای این کار وکیلی بگیرد. او به ایران آمد و وکیل گرفت و ساختمانی را که متعلق به مادرش بود پس گرفت. موردهایی بوده که به ایران آمدهاند و توانستهاند اموال خود را پس بگیرند. مصادره اکنون دیگر وجود ندارد. آنچه وزیر اطلاعات درباره مصادره کارخانهها مطرح کرده، سالهاست متوقف شده است.