دلایل نوسانات اخیر بازار ارز

این امر دلایل مختلفی دارد؛ یکی از این دلایل را میتوان در رفتار دولت جستوجو کرد. من بر این باورم که دولت همواره بر بازار ارز تسط داشته است و سعی میکرده نرخ ارز را مطابق با میل خودش و در جایگاهی که تصور میکرده درست است، نگه دارد. بنابراین میتوان گفت که هیچگاه نرخ ارز در ایران واقعی نبوده است. لذا یکی از دلایل افزایش نرخ ارز را میتوان به به فقدان امکانات ارزی و مالی دولت مربوط دانست که موجب شده تا به امروز دولت نتواند ارز را در قیمت واقعی خود کنترل کند.

از طرف دیگر، در چندماهه اخیر ما شاهد سیر نزولی در صادرات بودیم که همین امر شاید دلیلی باشد که دولت قانع شده تا اجازه دهد نرخ ارز تا حدودی افزایش یابد. اینها عواملی هستند که باعث میشود نرخ ارز، سیر صعودی خود را تا پایان سال حفظ کند. در مورد کاهش قیمت نفت و تاثیر آن بر بازار ارز نیز باید گفت که کاهش قیمت نفت موجب میشود با کمبود ارز مواجه شویم و وقتی این اتفاق بیفتد امکانات ارزی دولت محدود میشود و نمیتواند به هر میزانی که تمایل دارد ارز وارد بازار کند و بدین ترتیب نرخ ارز بالا میرود.

اخیرا نیز بر اساس ابلاغیه بانک مرکزی، بانکها مکلف شده اند که نرخ سود بانکی را تا 15درصد کاهش دهند که در این مورد معتقدم کسانی که فکر میکنند جایگزین کردن ارز با سپردههای بانکی میتواند به آنها کمک کند و بر این باور هستند که این موضوع میتواند کاهش ارزش پول آنها را جبران میکند، به سمت بازار ارز میروند.

اما نکتهای که در این بین وجود دارد این است که برخی از مردم امکان ورود به بازار ارز، خرید و فروش و نگهداری ارز در منزل شخصی خود را ندارند. به عبارتی، اگر این افراد بخواهند سپردههای بانکی خود را وارد بازار ارز کنند، باید وارد بازار ارز شوند و به خرید و فروش اقدام کنند و این مساله اصلا کار آسانی نیست، به ویژه برای مردم عادی که به سختی گذران امور میکنند.

در واقع تاثیر کاهش نرخ سود بانکی بر بازار ارز را نمیتوان کتمان کرد، اما نمیتوان آن را دلیل اصلی این موضوع به شمار آورد. نکتهای که در مورد کاهش سود بانکی وجود دارد این است که حیات بانکها به پولهایی که مردم نزد آنها سپردهگذاری کرده اند وابسته است و کاهش نرخ سود بانکی و در نتیجه خروج سپردههای مردم از بانکها میتواند آنها را با یک بحران مواجه کند.

شاید اگر از این بعد، به کاهش سود بانکی نگاه کنیم به این تلقی برسیم که بانک مرکزی دستوری عمل کرده و باید این موضوع را رها میکرد، اما این تنها یک تلقی است و من شخصا گمان میکنم کنترل نرخ سود بانکی یکی از حقوق بارز بانک مرکزی به حساب میآید و نمیتوان گفت این نهاد در این رابطه دستوری عمل کرده است.