کاهش ریسک نظام بانکی

در این راستا هر چه سهم سپردههای کوتاهمدت و روز شمار کمتر شود، امکان برنامهریزی بلندمدت برای نظام بانکی فراهم خواهد شد. یکی از مشکلات نظام بانکی ایران علاقه زیاد سپردهگذاران به سپردههای کوتاهمدت و روز شمار بود. این مساله ریسک نظام بانکی را افزایش میداد. با هر تکانهای در بازارهای بانکی، سپردهها از سیستم بانکی خارج میشد. این خروج میتوانست بازار بانکی را تحت تاثیر منفی قرار دهد و نیز امکان برنامهریزی را برای نظام و شبکه بانکی فراهم نمیکرد.

در راستای موارد ذکرشده کاهش 10درصدی سپردههای بانکی باعث تقویت سیستم بانکی در بحث برنامههای بلندمدت خواهد شد. در گذشته تمایل سپردهگذاری در کوتاهمدت بیشتر بود و علت آن را میتوان نرخ سود بالای سپردههای بانکی روز شمار دانست. سپردهگذاران ترجیح میدادند بهصورت کوتاهمدت سپردهگذاری کنند تا هر زمان که به پول خود نیاز داشتند، به آن مراجعه کنند. بعد از مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، نرخ سود سپردههای بلندمدت و کوتاهمدت معنیدار شده است. به عبارتی در حال حاضر سود سپردههای کوتاهمدت روز شمار 10درصد خواهد شد و نرخ سود سپردههای بلندمدت 15درصد است و این تفاوت پنجدرصدی بین نرخ سودهای سپردهگذاری این دو دسته از سپردهها موجب شده است سپردهگذاران بیشتر تمایل داشته باشند در راستای سپرده های بلندمدت اقدام کنند.

وجود تفاوتی معنیدار در نرخ سود بین سپردههای کوتاهمدت و سپردههای یکسال به بالا و نبود یک بازار موازی پر تلاطم و با نرخ بازگشت بالا در شرایط کنونی اقتصادی ایران، موجب میشود سپردهگذاران به سپردهگذاری یک سال به بالا تمایل بیشتری نشان دهند. حاصل این است که سهم سپردههای کوتاهمدت از35درصد به 25درصد کاهش مییابد. پیش بینی میشود تا یک سال آینده چنین شرایطی پایدار خواهد بود و تمایل سپردهگذاران برای سپردهگذاری در حسابهای یک سال به بالا بیشتر شود. در صورتی که یکی از بازارهای موازی شاهد تلاطم شود و نرخ بازگشت سرمایه در بازار دیگری افزایش پیدا کند، در نتیجه سپردهگذاران علاقهمند به خروج سپردههای خود از سیستم بانکی خواهند شد.

در حال حاضر چنین شرایطی در اقتصاد ایران وجود ندارد و تمایل به سمت سپردهگذاری یک سال به بالا وجود دارد. طبق تعهد و وعدهای که رئیس کل بانک مرکزی داده بود، قرار بود در مهر سال جاری علاوه بر کاهش نرخ بهره بانکی شاهد کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی نیز باشیم. تلاش بانک مرکزی این بود که مصوبه شورای پول و اعتبار را در کاهش نرخ سود بانکی الزامی کند و بعد از تحقق این مصوبه به سراغ کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی برود. در آینده بانک مرکزی برای رونق اقتصاد و برای کاهش هزینه تامین منابع مالی برای بنگاهها قطعا دست به کاهش سود تسهیلات بانکی نیز خواهد زد.